Pek çok devletin başkenti ve imparatorluğun kuruluş yerleşimi olan Bursa, bugünden tam 103 yıl önce Yunan işgalinden kurtulup, bağımsız Türkiye’nin temellerinin atılmasına tarih yazan kent oldu.
Evet, Bursa, Birinci Dünya Savaşından sonra Osmanlı İmparatorluğunun yenik sayılmasıyla beraber; İngilizlerin desteği ile Yunan Askerlerinin işgaline uğradı. Bunun içinde, Bursa’nın işgal edilmesi, Milli Mücadele’nin başlatıldığı Büyük Millet Meclisi’nin ve bütün ülkenin mahteme boğulmasına yol açtı.
Bursa'nın işgali, Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşından yenik çıkmasının ardından İzmir'in işgali ile Anadolu içlerine ilerleyen İngiliz denetimi altındaki Yunan askerlerinin Bursa kentine 8 Temmuz 1920'de girişi ile başlamış ve 11 Eylül 1922'de Türk ordusunun kente girmesiyle sona ermiştir.
Tarihi kaynaklara göre, Yunanlılar, 8 Temmuz 1920'de hiç bir sivil direnişle karşılaşmadan Bursa'yı işgal etti. Bursa'yı müdafaa eden ( savunan) kuvvetlerden Yarbay Nazmi Bey komutasındaki 56. Tümen tamamen dağıldı. Böylece, kentin işgali sırasında hiçbir direniş gösterilmeden Yunanlılar kenti teslim almış oldular. 11 Eylül 1922 tarihi ise Bursa'nın düşman işgalinden kurtuluşunun ilanı oldu.
8 bin 500 yıllık geçmişiyle Bursa, Türk tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olan Kurtuluş Savaşı sırasında büyük bir direniş ve kahramanlık örneği sergiledi. 11 Eylül 1922 yalnızca Bursa kurtarılmadı. Bursa’nın işgaliyle kürsüsüne siyah örtü serilen Millet Meclisi aynı gün mahteme son verdi.
11 Eylül 1922 tarihindeki Bursa’nın kurtuluşu, 9 Eylül tarihinde İzmir’in kurtuluş coşkusu nedeniyle biraz gölgede kalsa bile milli mücadelede Yunan Ordusu’na karşı sahada mücadelenin sonuçlandığı en son yerlerden biridir Bursa.
Üstelik Bursa’nın kurtuluşunun Osmanlı Devleti’nin ilk döneminde başkentliğini yapmış bir şehrin kurtarılması anlamında ayrı bir değeri vardır. Bursa’nın işgal edildiği 8 Temmuz 1920 tarihi, Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde gözyaşlarının döküldüğü bir gündür. TBMM kürsüsü iki gün sonra verilen bir önergenin kabulüyle siyah bir örtü (puşide-i siyah) ile kaplanmıştır. O siyah örtü, Bursa kurtulana kadar kürsüde kalmış, bütün vekillere Bursa’nın işgal altında olduğunu hatırlatmıştır.
Türk ordusu, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın liderliğinde Büyük Taarruz harekatı ile zaferden zafere koşarken '2 yıl, 2 ay, 2 gün' sonra 11 Eylül 1922'de Bursa, Yunan askerlerinden kurtarılmış, Bursa'nın işgali ile Meclis kürsüsü üzerine konulan siyah örtü de kürsüden kaldırılmıştır.
Tarihi kaynaklara bakıldığında, yakın tarihimizden bir hatırlatma yapalım. Bursa’nın Yunan işgalinden kurtuluşunun 96’ıncı yıldönümü etkinlikleri kapsamında Kent Müzesi içinde “Milli Mücadele’nin iki kahramanı” başlığı ile özel bir anı köşesi oluşturuldu.
Bursa’da yaşayan ve Bursa’yı seven herkesin Kent Müzesine gidip bu özel bölümü görmesini isterim.
Sergiye konu olan kahramanlardan biri Kazım Tuzcuoğlu. Kurtuluş Savaşı’nda İzmir’e ilk giren süvari alayının Bursalı komutanı. Bursa'nın köklü ailelerinden birinin oğlu olarak 1886 yılında doğan, Kuleli Askeri Lisesi’nden mezun olduktan sonra 3. Ordu emrine atanan Yarbay Tuzcuoğlu, milli mücadeleye katıldı ve Kurtuluş Savaşı’nda İzmir’e ilk giren süvari alayının başında yer aldı.
Milli Mücadelenin iki kahramanını ölümsüzleştiren anı köşesinde yer alan ikinci kahraman ise Şükrü Naili Paşa. Komutasındaki birliklerle 11 Eylül 1922’de Bursa’ya giren Şükrü Naili Paşa, 2 yıl 2 ay 2 gün süren Yunan işgaline son veren komutan olarak tarihe geçti. Bu iki milli mücadele kahramanının hayatlarının fotoğraf, gazete haberleri ve döneme ait eşyalarla anlatıldığı anı köşesinde dikkat çeken unsurlardan biri de elle dikilen Türk Bayrağı.
‘Yeşil Bursa al sancağına kavuştu’ başlığı altında Müzede sergilenen bayrağın öyküsü ise şöyle;
“Bursa, 2 yıl, 2 ay, 2 gün süren uzun mücadelenin ardından 10 Eylül 1922 gecesi Yunan işgalinden kurtuldu ve bu haber Ankara’ya: ‘Yeşil Bursa Al Sancağına Kavuştu’ yazılı kısa bir telgrafla bildirildi.
Bu haberi alan Bursa halkı zaferle dönen Türk birliklerini karşılamak üzere sokaklara döküldü. Bursa Defterdarlığı’nda katiplik yapan Hasan Işın da eşi Şerife Hanım’dan bir bayrak dikmesini istedi. Şerife Işın tüm imkansızlıklara rağmen o gece hiç uyumadı ve kırmızı kumaş üzerine nakşettiği ay yıldızlı bayrağı 11 Eylül 1922 sabahı evine asarak muzaffer Türk ordusunu karşıladı.”
Bundan 96 yıl önce dikilen ve Şerife Işın’ın torunu rahmetli arkadaşım Hürol Işın tarafından Bursa Kent Müzesi’ne bağışlanan o bayrak da dönemin milli duygularının yansıtılması bakımından büyük önem taşıyor.
Bursa’nın kurtuluşu, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atılmasındaki en önemli basamaklardan bir tanesi olarak tarihe geçti.
Yorum Ekle
Yorumlar (0)
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Web.tv
Muharrem KARABULUT
Kurtuluş tarihine atılan Bursa imzası
Pek çok devletin başkenti ve imparatorluğun kuruluş yerleşimi olan Bursa, bugünden tam 103 yıl önce Yunan işgalinden kurtulup, bağımsız Türkiye’nin temellerinin atılmasına tarih yazan kent oldu.
Evet, Bursa, Birinci Dünya Savaşından sonra Osmanlı İmparatorluğunun yenik sayılmasıyla beraber; İngilizlerin desteği ile Yunan Askerlerinin işgaline uğradı. Bunun içinde, Bursa’nın işgal edilmesi, Milli Mücadele’nin başlatıldığı Büyük Millet Meclisi’nin ve bütün ülkenin mahteme boğulmasına yol açtı.
Bursa'nın işgali, Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşından yenik çıkmasının ardından İzmir'in işgali ile Anadolu içlerine ilerleyen İngiliz denetimi altındaki Yunan askerlerinin Bursa kentine 8 Temmuz 1920'de girişi ile başlamış ve 11 Eylül 1922'de Türk ordusunun kente girmesiyle sona ermiştir.
Tarihi kaynaklara göre, Yunanlılar, 8 Temmuz 1920'de hiç bir sivil direnişle karşılaşmadan Bursa'yı işgal etti. Bursa'yı müdafaa eden ( savunan) kuvvetlerden Yarbay Nazmi Bey komutasındaki 56. Tümen tamamen dağıldı. Böylece, kentin işgali sırasında hiçbir direniş gösterilmeden Yunanlılar kenti teslim almış oldular. 11 Eylül 1922 tarihi ise Bursa'nın düşman işgalinden kurtuluşunun ilanı oldu.
8 bin 500 yıllık geçmişiyle Bursa, Türk tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olan Kurtuluş Savaşı sırasında büyük bir direniş ve kahramanlık örneği sergiledi. 11 Eylül 1922 yalnızca Bursa kurtarılmadı. Bursa’nın işgaliyle kürsüsüne siyah örtü serilen Millet Meclisi aynı gün mahteme son verdi.
11 Eylül 1922 tarihindeki Bursa’nın kurtuluşu, 9 Eylül tarihinde İzmir’in kurtuluş coşkusu nedeniyle biraz gölgede kalsa bile milli mücadelede Yunan Ordusu’na karşı sahada mücadelenin sonuçlandığı en son yerlerden biridir Bursa.
Üstelik Bursa’nın kurtuluşunun Osmanlı Devleti’nin ilk döneminde başkentliğini yapmış bir şehrin kurtarılması anlamında ayrı bir değeri vardır. Bursa’nın işgal edildiği 8 Temmuz 1920 tarihi, Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde gözyaşlarının döküldüğü bir gündür. TBMM kürsüsü iki gün sonra verilen bir önergenin kabulüyle siyah bir örtü (puşide-i siyah) ile kaplanmıştır. O siyah örtü, Bursa kurtulana kadar kürsüde kalmış, bütün vekillere Bursa’nın işgal altında olduğunu hatırlatmıştır.
Türk ordusu, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın liderliğinde Büyük Taarruz harekatı ile zaferden zafere koşarken '2 yıl, 2 ay, 2 gün' sonra 11 Eylül 1922'de Bursa, Yunan askerlerinden kurtarılmış, Bursa'nın işgali ile Meclis kürsüsü üzerine konulan siyah örtü de kürsüden kaldırılmıştır.
Tarihi kaynaklara bakıldığında, yakın tarihimizden bir hatırlatma yapalım. Bursa’nın Yunan işgalinden kurtuluşunun 96’ıncı yıldönümü etkinlikleri kapsamında Kent Müzesi içinde “Milli Mücadele’nin iki kahramanı” başlığı ile özel bir anı köşesi oluşturuldu.
Bursa’da yaşayan ve Bursa’yı seven herkesin Kent Müzesine gidip bu özel bölümü görmesini isterim.
Sergiye konu olan kahramanlardan biri Kazım Tuzcuoğlu. Kurtuluş Savaşı’nda İzmir’e ilk giren süvari alayının Bursalı komutanı. Bursa'nın köklü ailelerinden birinin oğlu olarak 1886 yılında doğan, Kuleli Askeri Lisesi’nden mezun olduktan sonra 3. Ordu emrine atanan Yarbay Tuzcuoğlu, milli mücadeleye katıldı ve Kurtuluş Savaşı’nda İzmir’e ilk giren süvari alayının başında yer aldı.
Milli Mücadelenin iki kahramanını ölümsüzleştiren anı köşesinde yer alan ikinci kahraman ise Şükrü Naili Paşa. Komutasındaki birliklerle 11 Eylül 1922’de Bursa’ya giren Şükrü Naili Paşa, 2 yıl 2 ay 2 gün süren Yunan işgaline son veren komutan olarak tarihe geçti. Bu iki milli mücadele kahramanının hayatlarının fotoğraf, gazete haberleri ve döneme ait eşyalarla anlatıldığı anı köşesinde dikkat çeken unsurlardan biri de elle dikilen Türk Bayrağı.
‘Yeşil Bursa al sancağına kavuştu’ başlığı altında Müzede sergilenen bayrağın öyküsü ise şöyle;
“Bursa, 2 yıl, 2 ay, 2 gün süren uzun mücadelenin ardından 10 Eylül 1922 gecesi Yunan işgalinden kurtuldu ve bu haber Ankara’ya: ‘Yeşil Bursa Al Sancağına Kavuştu’ yazılı kısa bir telgrafla bildirildi.
Bu haberi alan Bursa halkı zaferle dönen Türk birliklerini karşılamak üzere sokaklara döküldü. Bursa Defterdarlığı’nda katiplik yapan Hasan Işın da eşi Şerife Hanım’dan bir bayrak dikmesini istedi. Şerife Işın tüm imkansızlıklara rağmen o gece hiç uyumadı ve kırmızı kumaş üzerine nakşettiği ay yıldızlı bayrağı 11 Eylül 1922 sabahı evine asarak muzaffer Türk ordusunu karşıladı.”
Bundan 96 yıl önce dikilen ve Şerife Işın’ın torunu rahmetli arkadaşım Hürol Işın tarafından Bursa Kent Müzesi’ne bağışlanan o bayrak da dönemin milli duygularının yansıtılması bakımından büyük önem taşıyor.
Bursa’nın kurtuluşu, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atılmasındaki en önemli basamaklardan bir tanesi olarak tarihe geçti.