Bolu Kartalkaya’da sömestr tatilinde meydana gelen ve bütün ülkemizin vicdanlarında yaralar açan 78 tane cana mal olan otel yangını ile ilgili olarak Akademik odalar, kendi mesleki sorumluluk sahalarıyla ilgili olarak ortak bir rapor hazırladılar.
Ortaya çıkan sonuç; ihmalkarlık, denetimsizlik, vurdumduymazlık, adam kayırma iddialarıyla dopdolu.
Türkiye Mimar Mühendis Odaları Birliği Elektrik, İnşaat, Makine Mühendisleri Odaları ve Mimarlar Odası’nın Grand Kartal Otel Yangını Raporu, 21 Şubat 2025 tarihinde kamuoyu ile paylaşıldı.
Rapor şöyle başlıyor ;
Öncelikle 21 Ocak 2025 tarihinde Kartalkaya Grand Kartal Otelde çıkan yangında kaybettiğimiz, aralarında 36 çocuğun olduğu 78 yurttaşımızın yakınlarına başsağlığı, yaralılara acil şifa dileklerimizi tekrar belirtmek istiyoruz.
Biz, TMMOB’ye bağlı Elektrik Mühendisleri, İnşaat Mühendisleri, Makine Mühendisleri, Mimarlar Odaları olarak meslek ve uzmanlık alanlarımız kapsamındaki yangınlar üzerine açıklamamızın ekindeki detaylı raporu kamuoyuna sunuyoruz. Kamusal sorumlulukla hazırladığımız rapor gerek Grand Kartal Otel yangınını, gerekse konuyla ilgili tüm mevzuatı kapsamaktadır.
Ön Bilgiler
Ülkemizde yangın ile mücadelede, yapı kullanma izni sonrasında çoğunlukla denetim ve bakım hizmetlerinin yetersizliğinin önemli rolü bulunduğu gözlenmektedir. Yangınların erken algılanması, insanların güvenli bölgelere tahliyesi, can ve mal kayıplarının en aza indirilmesinde; yangın algılama-alarm, acil yönlendirme, acil aydınlatma, söndürme, duman tahliye ve basınçlandırma sistemlerinin çok önemli bir görevi bulunmaktadır.
Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğünün 23.01.2025 tarihli Olay Yeri/Yangın Raporunda, “yangının 4’üncü katta yer alan mutfak/restoran bölümünden başladığı belirlenmiştir” denilmektedir. Amerikan Federal Acil Durum Yönetim Ajansı (FEMA) bünyesindeki ABD İtfaiye İdaresinin otel-motel yangınları üzerine güncel yangın raporuna göre, yemek pişirme kaynaklı yangınlar en yüksek orana sahiptir. Diğer yandan istatistikler otellerdeki yangınların birçok nedeni olduğunu gösteriyor. Bu nedenle yangın güvenliği açısından öncelikle pasif ve aktif önlemlerle yangın büyümeden insanların binadan tahliyesini güvenli olarak sağlamaktır.
Bu önlemler bina özelliğine uygun olarak 26.07.2002 tarihinde yayımlanan ve sonrasında “yeni” ve “mevcut binalar” olarak ayrılarak revize edilen 19.12.2007 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’te belirtilen; kaçış yollarının ve kaçış merdivenleri, binaya ulaşım yolları, uygun yapı malzemelerinin kullanılması, yangın bölmeleri, taşıyıcı sistem yalıtımı, acil aydınlatma ve yönlendirme işaretleri, yangın ihbar butonları, yangın algılama ve uyarı sistemleri, uygun tipte söndürme, basınçlandırma ve duman tahliye sistemi ile ilk yardım ekiplerinin varlığıdır. Bu vb sistemlerin sürekliliğini sağlayacak standartlara uygun periyodik denetim, test ve bakımların düzenli yapılması da öncelikler arasındadır.
Grand Kartal Otel yangınına ilişkin değerlendirme
Aşağıda yer vereceğimiz tespitler, İtfaiye raporu, görgü tanıklarının beyanları, medyaya yansıyan gerçek bilgiler, Mülkiye başmüfettişlerinin ön raporu ve Odalarımızın ilgili Şubelerinin yaptığı gözlemlere dayanmaktadır. Aşağıdaki tespit ve gözlemlerin hemen hepsi ne yazık ki mevzuat ihlallerinin birer örneğidir.
Bina özellikleri açısından otelin +0,00 kodu üzerinde 8 kat, altında 4 kat, toplamda 12 katlı; bina yüksekliği 29 m, bodrum katlar dahil 43 m civarındadır. Medyaya yansıyan bilgilere göre otelin ilk ruhsat tarihi 1997 yılıdır, tadilat ruhsatı 1999 yılında alınmıştır. 26 yıllık yapının kullanım alanı 16000 m² üzerindedir ve 1999 yılı sonrasında tadilat ruhsatı alınıp alınmadığı bilinmemektedir.
Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmeliğe göre Grand Kartal Otel, bilinen ruhsat tarihleri yönünden “mevcut yapı” ve “yüksek bina” sınıfındadır ve yönetmeliğin 19.12.2008 tarihine kadar “mevcut binalarda” alınması gerekli hususları belirten kaçış yolları, çıkış kapasitesi ve kaçış uzaklığı, kaçış yolu sayısı ve genişliği, yangın güvenlik holü, acil çıkışı zorunluluğu, kaçış merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlenmesi, kaçış merdiveninin özellikleri, kaçış merdiveni havalandırması, bodrum kat kaçış merdivenleri, kaçış yolu kapıları ile ilgili hükümlerine tabidir.
Bina kat ölçüleri ve katlardaki kullanıcı sayısı kriterlerine göre en az iki kaçış (yangın) merdiveni ve merdivenlerin en az 90 dakika yangına dayanıklı, duman sızdırmaz özellikte olması, yangın güvenlik holünün bulunması gerekmektedir. Ancak, mevzuata aykırı olarak sadece bir kaçış merdiveni olduğu, yangın güvenlik holünün bulunmadığı, 90 dakika yangın dayanımında olması gereken yangın merdiven kapılarının ahşap olduğu, duman sızdırmaz olmadığı, merdiven içinde kaçışı engelleyecek şekilde baz istasyonu ve elektrik şaftı tesis edildiği belirlenmiştir.
Bina dış cephe kaplamasının ahşap yalı baskısı olduğu, dış cephe kaplaması ile duvar arasında ısı yalıtımının yanıcı XPS malzemesinden yapıldığı belirlenmiştir. Bina içindeki birçok yerin tavanı lambri ahşaptır.
Çevre düzenlemesinin İtfaiye araçlarının manevra yapabilmesine uygun olmadığı, bina arka kısmına belirli bir noktaya kadar girilebildiği, o kısımda itfaiye su verme bağlantısı olmadığı için müdahalenin eksik kaldığı anlaşılmıştır.
Yönetmeliğe göre asansörlerin binanın yangın algılama sistemine bağlanması ve yangın sırasında çalışmamasını sağlayacak özellikte olması gerekmesine karşın asansör kabinlerinde ölümler olması asansörlerin devrede olduğunu ve yangın algılamaya entegre olmadığını göstermiştir.
Yönetmeliğin ilgili maddelerine uygun kaçış merdiveni havalandırma ve basınçlandırma sistemi olmadığı, merdiven kovasının duman ile dolduğu anlaşılmıştır.
Otelin “yüksek bina” sınıfında, toplam kapalı kullanım alanının 2000 m2’den büyük olması nedeniyle Yönetmelik uyarınca yangın merdiveni içinde tesis edilmesi gereken, itfaiyenin dışarıdan sisteme basılan suyu istenilen kata iletmesini sağlayan sabit boru tesisatı olmadığı; ilk müdahale için kullanılacak yangın dolabının iki adet olduğu ancak dolaplara su sağlayan depoda suyun bulunmadığı tespit edilmiştir.
Yönetmeliğe uygun otomatik yağmurlama (sprinkler) sisteminin olmadığı anlaşılmıştır.
Mutfak bölümündeki ızgara ve kuzine ocaklarda davlumbaz otomatik yangın söndürme sistemi olmadığı, gaz algılama, gaz kesme ve uyarı sistemi kurulmadığı görülmüştür.
Yönetmeliğin algılama ve uyarı sistemine dair ilgili maddesine uygun sistemlerin otelin tamamını kapsayacak şekilde kurulmadığı, kömürleştiği, yangın sırasında çalışmadığı görülmüştür.
Kaçış yollarında en az 120 dakika kesintisiz aydınlatma sağlaması gereken acil durum aydınlatma sisteminin sadece kaçış merdiveni içinde bulunduğu, diğer alanlarda tesis edilmediği, var olanın da bakımsız ve bataryaların kullanım sürelerinin geçtiği belirtilmiştir.
Otelin elektrik iç tesisatının mevzuata uygun olmadığı, kullanılan kabloların alev geciktirici özellikte olmadığı, güzergâh ve yerinin doğru seçilmediği belirtilmiştir.
Grand Kartal Otel yangınında sorumluluk, bakım, denetim, iş güvenliği ve mevzuat sorunları
Yönetmelik hükümleri, bu hükümlerin uygulanması ve yangın hasarlarından, belediye sınırları veya mücavir alan dışındaki otelin yapı ve işletme ruhsatı vermeye yetkili idaresini, yatırımcı kuruluşu veya yapı sahiplerini, işveren veya temsilcilerini, tasarım ve uygulamada görevli mimar ve mühendisleri ile uygulayıcı yüklenicileri ve imalatçıları, yapı yapılmasında ve kullanımında görev alan müşavir, danışman, proje kontrol, yapı denetimi ve işletme yetkilileri, görevli, yetkili ve kusurları oranında sorumlu tutmaktadır.
Sigorta şirketlerine de sigorta edilen binada Yönetmelik hükümlerine uyulup uyulmadığını kontrol etme mecburiyeti getirilerek açık bir sorumluluk verilmiştir.
Turizmi Teşvik Kanunu, Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik ve Turizm Yatırım, İşletme ve Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Yönetmeliğe göre otelin bulunduğu alan, Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında turizm alanıdır. Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik’te turizm tesislerinde her türlü tesisat, elektrik ve mekanik donanımların standartlara uygun, nitelikli ve bakımının düzenli yapılması zorunlu tutulmuştur. Ayrıca belirtmeli, tesislerin yangın uygunluk yazısı/raporunu 30.04.2024tarihine kadar alarak Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ibraz etmesi istenmiş ise de bu süre Bakanlık oluru ile 31.08.2024 tarihine uzatılmış, verilen süre içinde uygun evrakın gönderilmemesi durumunda tesis belgesinin Turizmi Teşvik Kanunu’nun ilgili bendi gereğince iptal edileceği belirtilmiştir. Bu konuda bakan oluru ile ek süre verilmesi dahi tartışmalı iken, yönetmeliğin ilgili hükmü yerine getirilmeyerek süre sonunda belgenin iptal edilmemesi ve işletmenin faaliyetine izin verilmesi ile ilgili bakanlığın mevzuat ihlalinin yaşanan faciaya davetiye çıkardığı düşünülmektedir.
Devamı yarın
Yorum Ekle
Yorumlar
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Web.tv
Muharrem KARABULUT
Akademik Odaların vicdani sorumluluğu (1)
Bolu Kartalkaya’da sömestr tatilinde meydana gelen ve bütün ülkemizin vicdanlarında yaralar açan 78 tane cana mal olan otel yangını ile ilgili olarak Akademik odalar, kendi mesleki sorumluluk sahalarıyla ilgili olarak ortak bir rapor hazırladılar.
Ortaya çıkan sonuç; ihmalkarlık, denetimsizlik, vurdumduymazlık, adam kayırma iddialarıyla dopdolu.
Türkiye Mimar Mühendis Odaları Birliği Elektrik, İnşaat, Makine Mühendisleri Odaları ve Mimarlar Odası’nın Grand Kartal Otel Yangını Raporu, 21 Şubat 2025 tarihinde kamuoyu ile paylaşıldı.
Rapor şöyle başlıyor ;
Öncelikle 21 Ocak 2025 tarihinde Kartalkaya Grand Kartal Otelde çıkan yangında kaybettiğimiz, aralarında 36 çocuğun olduğu 78 yurttaşımızın yakınlarına başsağlığı, yaralılara acil şifa dileklerimizi tekrar belirtmek istiyoruz.
Biz, TMMOB’ye bağlı Elektrik Mühendisleri, İnşaat Mühendisleri, Makine Mühendisleri, Mimarlar Odaları olarak meslek ve uzmanlık alanlarımız kapsamındaki yangınlar üzerine açıklamamızın ekindeki detaylı raporu kamuoyuna sunuyoruz. Kamusal sorumlulukla hazırladığımız rapor gerek Grand Kartal Otel yangınını, gerekse konuyla ilgili tüm mevzuatı kapsamaktadır.
Ön Bilgiler
Ülkemizde yangın ile mücadelede, yapı kullanma izni sonrasında çoğunlukla denetim ve bakım hizmetlerinin yetersizliğinin önemli rolü bulunduğu gözlenmektedir. Yangınların erken algılanması, insanların güvenli bölgelere tahliyesi, can ve mal kayıplarının en aza indirilmesinde; yangın algılama-alarm, acil yönlendirme, acil aydınlatma, söndürme, duman tahliye ve basınçlandırma sistemlerinin çok önemli bir görevi bulunmaktadır.
Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğünün 23.01.2025 tarihli Olay Yeri/Yangın Raporunda, “yangının 4’üncü katta yer alan mutfak/restoran bölümünden başladığı belirlenmiştir” denilmektedir. Amerikan Federal Acil Durum Yönetim Ajansı (FEMA) bünyesindeki ABD İtfaiye İdaresinin otel-motel yangınları üzerine güncel yangın raporuna göre, yemek pişirme kaynaklı yangınlar en yüksek orana sahiptir. Diğer yandan istatistikler otellerdeki yangınların birçok nedeni olduğunu gösteriyor. Bu nedenle yangın güvenliği açısından öncelikle pasif ve aktif önlemlerle yangın büyümeden insanların binadan tahliyesini güvenli olarak sağlamaktır.
Bu önlemler bina özelliğine uygun olarak 26.07.2002 tarihinde yayımlanan ve sonrasında “yeni” ve “mevcut binalar” olarak ayrılarak revize edilen 19.12.2007 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’te belirtilen; kaçış yollarının ve kaçış merdivenleri, binaya ulaşım yolları, uygun yapı malzemelerinin kullanılması, yangın bölmeleri, taşıyıcı sistem yalıtımı, acil aydınlatma ve yönlendirme işaretleri, yangın ihbar butonları, yangın algılama ve uyarı sistemleri, uygun tipte söndürme, basınçlandırma ve duman tahliye sistemi ile ilk yardım ekiplerinin varlığıdır. Bu vb sistemlerin sürekliliğini sağlayacak standartlara uygun periyodik denetim, test ve bakımların düzenli yapılması da öncelikler arasındadır.
Grand Kartal Otel yangınına ilişkin değerlendirme
Aşağıda yer vereceğimiz tespitler, İtfaiye raporu, görgü tanıklarının beyanları, medyaya yansıyan gerçek bilgiler, Mülkiye başmüfettişlerinin ön raporu ve Odalarımızın ilgili Şubelerinin yaptığı gözlemlere dayanmaktadır. Aşağıdaki tespit ve gözlemlerin hemen hepsi ne yazık ki mevzuat ihlallerinin birer örneğidir.
Bina özellikleri açısından otelin +0,00 kodu üzerinde 8 kat, altında 4 kat, toplamda 12 katlı; bina yüksekliği 29 m, bodrum katlar dahil 43 m civarındadır. Medyaya yansıyan bilgilere göre otelin ilk ruhsat tarihi 1997 yılıdır, tadilat ruhsatı 1999 yılında alınmıştır. 26 yıllık yapının kullanım alanı 16000 m² üzerindedir ve 1999 yılı sonrasında tadilat ruhsatı alınıp alınmadığı bilinmemektedir.
Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmeliğe göre Grand Kartal Otel, bilinen ruhsat tarihleri yönünden “mevcut yapı” ve “yüksek bina” sınıfındadır ve yönetmeliğin 19.12.2008 tarihine kadar “mevcut binalarda” alınması gerekli hususları belirten kaçış yolları, çıkış kapasitesi ve kaçış uzaklığı, kaçış yolu sayısı ve genişliği, yangın güvenlik holü, acil çıkışı zorunluluğu, kaçış merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlenmesi, kaçış merdiveninin özellikleri, kaçış merdiveni havalandırması, bodrum kat kaçış merdivenleri, kaçış yolu kapıları ile ilgili hükümlerine tabidir.
Bina kat ölçüleri ve katlardaki kullanıcı sayısı kriterlerine göre en az iki kaçış (yangın) merdiveni ve merdivenlerin en az 90 dakika yangına dayanıklı, duman sızdırmaz özellikte olması, yangın güvenlik holünün bulunması gerekmektedir. Ancak, mevzuata aykırı olarak sadece bir kaçış merdiveni olduğu, yangın güvenlik holünün bulunmadığı, 90 dakika yangın dayanımında olması gereken yangın merdiven kapılarının ahşap olduğu, duman sızdırmaz olmadığı, merdiven içinde kaçışı engelleyecek şekilde baz istasyonu ve elektrik şaftı tesis edildiği belirlenmiştir.
Bina dış cephe kaplamasının ahşap yalı baskısı olduğu, dış cephe kaplaması ile duvar arasında ısı yalıtımının yanıcı XPS malzemesinden yapıldığı belirlenmiştir. Bina içindeki birçok yerin tavanı lambri ahşaptır.
Çevre düzenlemesinin İtfaiye araçlarının manevra yapabilmesine uygun olmadığı, bina arka kısmına belirli bir noktaya kadar girilebildiği, o kısımda itfaiye su verme bağlantısı olmadığı için müdahalenin eksik kaldığı anlaşılmıştır.
Yönetmeliğe göre asansörlerin binanın yangın algılama sistemine bağlanması ve yangın sırasında çalışmamasını sağlayacak özellikte olması gerekmesine karşın asansör kabinlerinde ölümler olması asansörlerin devrede olduğunu ve yangın algılamaya entegre olmadığını göstermiştir.
Yönetmeliğin ilgili maddelerine uygun kaçış merdiveni havalandırma ve basınçlandırma sistemi olmadığı, merdiven kovasının duman ile dolduğu anlaşılmıştır.
Otelin “yüksek bina” sınıfında, toplam kapalı kullanım alanının 2000 m2’den büyük olması nedeniyle Yönetmelik uyarınca yangın merdiveni içinde tesis edilmesi gereken, itfaiyenin dışarıdan sisteme basılan suyu istenilen kata iletmesini sağlayan sabit boru tesisatı olmadığı; ilk müdahale için kullanılacak yangın dolabının iki adet olduğu ancak dolaplara su sağlayan depoda suyun bulunmadığı tespit edilmiştir.
Yönetmeliğe uygun otomatik yağmurlama (sprinkler) sisteminin olmadığı anlaşılmıştır.
Mutfak bölümündeki ızgara ve kuzine ocaklarda davlumbaz otomatik yangın söndürme sistemi olmadığı, gaz algılama, gaz kesme ve uyarı sistemi kurulmadığı görülmüştür.
Yönetmeliğin algılama ve uyarı sistemine dair ilgili maddesine uygun sistemlerin otelin tamamını kapsayacak şekilde kurulmadığı, kömürleştiği, yangın sırasında çalışmadığı görülmüştür.
Kaçış yollarında en az 120 dakika kesintisiz aydınlatma sağlaması gereken acil durum aydınlatma sisteminin sadece kaçış merdiveni içinde bulunduğu, diğer alanlarda tesis edilmediği, var olanın da bakımsız ve bataryaların kullanım sürelerinin geçtiği belirtilmiştir.
Otelin elektrik iç tesisatının mevzuata uygun olmadığı, kullanılan kabloların alev geciktirici özellikte olmadığı, güzergâh ve yerinin doğru seçilmediği belirtilmiştir.
Grand Kartal Otel yangınında sorumluluk, bakım, denetim, iş güvenliği ve mevzuat sorunları
Yönetmelik hükümleri, bu hükümlerin uygulanması ve yangın hasarlarından, belediye sınırları veya mücavir alan dışındaki otelin yapı ve işletme ruhsatı vermeye yetkili idaresini, yatırımcı kuruluşu veya yapı sahiplerini, işveren veya temsilcilerini, tasarım ve uygulamada görevli mimar ve mühendisleri ile uygulayıcı yüklenicileri ve imalatçıları, yapı yapılmasında ve kullanımında görev alan müşavir, danışman, proje kontrol, yapı denetimi ve işletme yetkilileri, görevli, yetkili ve kusurları oranında sorumlu tutmaktadır.
Sigorta şirketlerine de sigorta edilen binada Yönetmelik hükümlerine uyulup uyulmadığını kontrol etme mecburiyeti getirilerek açık bir sorumluluk verilmiştir.
Turizmi Teşvik Kanunu, Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik ve Turizm Yatırım, İşletme ve Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Yönetmeliğe göre otelin bulunduğu alan, Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında turizm alanıdır. Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik’te turizm tesislerinde her türlü tesisat, elektrik ve mekanik donanımların standartlara uygun, nitelikli ve bakımının düzenli yapılması zorunlu tutulmuştur. Ayrıca belirtmeli, tesislerin yangın uygunluk yazısı/raporunu 30.04.2024tarihine kadar alarak Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ibraz etmesi istenmiş ise de bu süre Bakanlık oluru ile 31.08.2024 tarihine uzatılmış, verilen süre içinde uygun evrakın gönderilmemesi durumunda tesis belgesinin Turizmi Teşvik Kanunu’nun ilgili bendi gereğince iptal edileceği belirtilmiştir. Bu konuda bakan oluru ile ek süre verilmesi dahi tartışmalı iken, yönetmeliğin ilgili hükmü yerine getirilmeyerek süre sonunda belgenin iptal edilmemesi ve işletmenin faaliyetine izin verilmesi ile ilgili bakanlığın mevzuat ihlalinin yaşanan faciaya davetiye çıkardığı düşünülmektedir.
Devamı yarın