“Namuslu olmak, ne zor şeymiş meğer?" Sabahattin Ali

“Namuslu olmak, ne zor şeymiş meğer? Bir gün Almanların pabucunu yalayan, ertesi gün İngilizlere takla atan, daha ertesi gün de Amerika`ya kavuk sallayan soysuzlar gibi olmak istemedik. Yalnız ve yalnız bir tek milletin önünde secdeye vardık. O da kendi cefakeş milletimizdir.

Meğer ne büyük günah işlemişiz! Kanunlu, kanunsuz baskılar altında ezile ezile pestile döndük. Bugünün itibarlı kişileri gibi kese doldurmadık, makam peşinde koşmadık. İç ve dış bankalara para yatırmadık, han apartman sahibi olmak, sağdan soldan vurmak ve milleti kasıp kavurmak emellerine kapılmadık. Bütün kavgamızda kendimiz için hiçbir şey istemedik. Yalnız ve yalnız, bu yurdun bütün yükünü omuzlarında taşıyan milyonlarca insanın derdine derman olacak yolları araştırmak istedik.

Bu ne affedilmez suçmuş meğer! Neredeyse, yoldan geçerken mide uşakları arkamızdan bağıracaklar: “Görüyor musun şu haini! İlle de namuslu kalmak istiyor ve ahengimizi bozuyor…”

Çalmadan, çırpmadan bize ekmeğimizi verenleri aç, bizi giydirenleri donsuz bırakmadan yaşamak istemek bu kadar güç, bu kadar mihnetli, hatta bu kadar tehlikeli mi olmalı idi?”

Sabahattin Ali.

Dürüst yaşamayı istemesine rağmen bunu becerme şansı bulamayan Sabahattin Ali, en çok üzüldüğüm yazarların başında gelir. Dönemin devlet yetkilileri garibim Sabahattin Ali ve ortağı Aziz Nesin'e çektirdiler çektirdi.

Aziz Nesin ile ortak kurdukları matbaa da tek tarafı basılmış diğer tarafı boş bir adet broşürü mana eden devlet Aziz NESİN ve Sabahattin Ali'yi tutuklar cezaevine atarlar.

Mehmet Barlas'ın babası Diyor ki, "Nazım Hikmet’i hapiste çürütenler, Sabahattin Ali’yi katledenler tek parti döneminin jakobenleridir.”

Nazım Hikmet’i ben tanımam ama Sabahattin Ali’nin ailesini tanırdık. Öldürüldüğünde çocuktum ama evdeki üzüntüyü hiç unutmadım. Yıllarca Ankara’da konuşuldu büyük yazarımız Sabahattin Ali’yi kimim-kimlerin öldürttüğü. Her kafadan bir ses çıkardı.

Cemal Kutay’dan Nihal Atsız’a… Kimlerin Sabahattin Ali’yi ölüme sürüklediğinden herkes emindi. Ama herkesin merak ettiği ölüm emrini kimin verdiğiydi.

CEMİL BARLAS'IN İTİRAFI

Doktor Rıfat Ali Ertüzün, Sabahattin Ali’nin dayısı idi. Sabahattin Ali dayısının yanında okudu, başı her sıkıştığında dayısının evinde kalırdı.

Benim duyduğum dayı tarafının söylediği ve zaten dayıoğlu Reşit. M. Ertüzün, “Sabahattin Ali Olayının Gerçeği” kitabında yazdığıydı.

Sabahattin Ali öldürüldüğünde Reşit Bey 30’lu yaşlardaydı. Arkadaşı Gazeteci İlhami Soysal’ın kendisine anlattığını kitaba koydu:

“Gece geç vakit, Cevat Dursunoğlu’nun Tandoğan alanı civarındaki evinden Cemil Sait Barlas’la birlikte çıkmış, soğuk ama pırıl pırıl yıldızlı bir Ankara ayazında yürüyerek Kızılay’a doğru gidiyorduk. Barlas, Sabahattin Ali’nin öldürüldüğü yıllarda bakanlık yapmıştı. Sabahattin Ali, bir yazısında Bakan Barlas’a hakaret ettiği için hapse mâhkum olmuş ve üç ay hapis yatmıştı. Bunları bildiğim için, Cemil Sait Beye sormuştum:

-Bu kaçış ve öldürülüş hikâyesine ne diyorsunuz?

Hiç unutmam, Maltepe’yi geçmiş, tam Bomonti Havagazı fırınlarının önlerine gelmiştik. Barlas birden durdu, kolumu tuttu ve şöyle dedi:

-Hiç sorma bu hikayeyi… Şöyle ya da böyle bizim hepimizin elinde kanı vardır, bulaşmıştır bu cinayet hikayesine… Üstüne gitmemiz lazımdı, gidemedik, hata ettik…

Cemil Sait Barlas bunları öylesine söylemişti ki konunun üstüne bir daha dönemedim. Hep kafamı kurcalamıştır. Barlas, 1948-49-50 yıllarında Hasan Saka Hükümeti’nde Ticaret ve daha sonraki Şemseddin Günaltay Hükümeti’nde de Devlet bakanıydı. Hükümet olarak bir bildikleri mi vardı, yoksa eski Devlet Bakanı Barlas, özel olarak bu konuda bilgi sahibi mi idi? Bunu öğrenemedim. Ama bildiğim, gördüğüm tek şey, bir aydın olarak Barlas’ın Sabahattin Ali’nin ölümünden dolayı büyük bir üzüntü duyduğuydu. Bunu açıkça söylerdi:

-Türkiye’nin en büyük yazarlarından biriydi, ölümünden biz sorumluyuz.”

Tek bir olaya bakarak hüküm vermek büyük hata olur kanımca. Ayrıca Sabahattin Ali öldürüldüğü 2 Nisan 1948’de Cemil Barlas bakan değildi; sonra 10 Haziran 1948’de kurulan kabinede Ticaret Bakanı idi.

AZİZ NESİN’İN İDDİASI

Aziz Nesin ise yine kabineden başka ismi işaret etmişti.

“İki kişi, birbirinden habersiz olarak, aşağı yukarı on altı yıl arayla bana Sabahattin Ali’nin ölümünden sorumlu olanın adını vermişlerdi. Bu kişi, sonradan Başbakanlık da yapmış olan, cinayet sırasındaki bir bakandı. Bana duygu tanığı olarak olayı ilk anlatan Çetin Altan’dır. Çetin Altan’a bu olayı niçin yazmadığını sorduğumda, o bakanın kendisine iyilik etmiş olduğunu söylemişti. Aynı adam, 12 Mart’ta Çetin Altan’a kötülük de etti. Ve Çetin’in bu olayı bana anlatmasından on altı yıl sonra, başka tanıklarla aynı olayı bana Faruk Erem anlattı. Gerek Çetin Altan’ın, gerek Faruk Erem’in yapacağı açıklamalar, gizi yıllardır süren bu cinayeti oldukça aydınlatacaktır. Kaldı ki, onların bana anlattığı, benim Sabahattin Ali’yi devletin öldürmediği düşünceme de uymuyor.”

Aziz Nesin’in “kişisel sebepler yüzünden öldürüldüğünü” iddia eden sözlerine çok tepki duyardık. Neydi bu kişisel sebepler? Sabahattin Ali ile yıllarca en yakın arkadaşlık, ortaklık yapmış aziz Nesin’in dilinin altında ne vardı.

Sabahattin Ali'nin ölümüyle ilgili ortaya 4 iddia atıldı. Ki o iddialar, günümüzde geçerliliğini hâlâ koruyor.

1- Sabahattin Ali, ölmedi. Öldü süsü verilerek yurt dışına kaçtı. Bulunan ceset başkasına aitti.

2- Bulgaristan sınırını geçmeye çalışırken yakalandı. Kırklareli'ne getirilerek işkenceyle öldürüldü.

3- Sabahattin Ali, kaçakçı şebekesine karşı emniyetle işbirliği yapıyordu. Sınırda çıkan çatışmada öldü.

4- Ali Ertekin, MİT (Milli İstihbarat Teşkilatı) mensubuydu. Sabahattin Ali'yi milli hislerle değil, teşkilatın emriyle öldürdü.