İsmet KOYUNCU

Darbelerin Anası 27 Mayıs 1960

Yazının Giriş Tarihi: 26.05.2025 00:12

Yazının Güncellenme Tarihi: 26.05.2025 00:12

27 Mayıs 1960 Türkiye de çok partili sisteme geçtiğimiz 1946 yılından itibaren günümüze yapılmış olan askeri darbelerin ilki ve anasıdır. Türkiye'nin kaderini olumsuz yönde etkileyen bu hain darbe yalnızca Menderes iktidarını düşürmekle kalmayıp, gelişmekte olan ülkemize en büyük kötülüğü yaparak fren olmuştur.

Tarım ülkesi olmamızın yanında ağır sanayinin getirilmesi ve üretim projelerinin hazırlanıp, fabrikaların kurulmaya başlanması, elbette devam etmiş olsaydı bugün belki de Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya seviyelerinde devasa bir ekonomik güce de sahip olabilirdik.

Cennet mekân ülkemizin toprakları gerçekten çok verimli. Etrafımız da üç deniz bir de iç denizimiz Marmara var, buna rağmen denizleri ve ürünleri hakkıyla kullanamıyoruz. Yine denizleri tam manasıyla Turizmin kaymağını yiyemiyoruz, Marmara denizinin etrafında birçok köy, belde, ilçe ve şehirler kuruluyken en salaş, bakımsız ve virane bırakılmış yerler ne acıdır ki yine bu bölgeler. Oysa deniz, kum, güneş bizlere verilen nimetlerdir. Yabancı turistler inanın bizlere acıyarak bakıyor, bu güzellikler ve zenginliklerin kıymetini hem halk hem de devlet olarak bilemediğimiz için tebessüm ediyorlar. Başka bir ülkenin elinde Marmara denizi olsaydı inanın Marmara denizi ve kıyı şeritleri Dünya turizm cenneti olur ce her zaman para basar ülke ekonomisini ayakta tutar krizden etkilenmemizi engellerdi.

Ekilebilir topraklara baktığımızda ülkemizde neredeyse ekilip verim alınmayacak ürün yok diyebiliriz. Göller, dereler, ırmaklar ve dünya incisi GAP projemiz var, şu her yere yetişebilir. Her şeyimiz var, kısaca ülkemiz de yok, yok diyebiliriz. Ancak ekonomi kötü gidiyor, Her şeye günlük zam geliyor, çiftçi, mazot, gübre, ilaç zamlarından üretim den vaz geçiyor. Kendi kendine yeten yedi ülkeden biriyken artık tarımda da dışa bağımlı bir ülke olduk, enerji gibi, doğalgaz ve petrol gibi. İşte tüm bu olumsuzlukların ana sebebi 27 Mayıs darbesinin getirdikleridir, bunu tetikleyen ve besleyen de.

12 Mart 1971 muhtırası

12 Eylül 1980 darbesi

28 Şubat 1997 post modern darbesi olmuştur.

İLK DARBE ALBAY TÜRKEŞ'TEN.

Millî Birlik Komitesi, 27 Mayıs 1960 tarihinde Demokrat Parti Hükûmetini darbeyle devirerek siyasi iktidarı ele alan ve sonradan başına Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal Gürsel'in getirildiği Türk Silahlı Kuvvetlerine mensup otuz sekiz kişilik bir askerî cuntadır.

Otuz sekiz kişilik komitenin üye sayısı,

12 Eylül 1960 tarihinde üyelerinden İrfan Baştuğ'un Ankara-İstanbul kara yolunda trafik kazasında ölmesi sonrasında otuz yedi kişiye düştü. Orgeneral Cemal Gürsel'in onayıyla Korgeneral Cemal Madanoğlu'nun yürüttüğü bir tasfiye sonucu, demokratik yaşama geçişe karşı çıkarak ordunun yönetimde kalmasını savunan Alparslan Türkeş liderliğindeki on dört üyenin yurt dışına "görevli" olarak gönderilmesi ile üye sayısı yirmi üçe düştü. Tasfiye edilen bu gruba "Ondörtler" denmektedir. Bu işlem için komite 13 Kasım 1960 tarihinde kendini feshetti ve on dört üyesini görevden alarak yeni bir komite halinde tekrar kuruldu. Görevden alınan üyeler, dünyanın değişik yerlerinde iki yıllık mecburi hizmetle görevlendirilerek sürgüne gönderildiler. 6 Haziran 1961 tarihinde Cemal Madanoğlu'nun Silahlı Kuvvetler Birliğinin yönetime ağırlığını koyması üzerine istifa ederek emekliye ayrılmasıyla üye sayısı yirmi ikiye düştü.

Komite, çıkardığı ilk kanunla birlikte 1924 Anayasası'nın birçok hükmünü değiştiren geçici bir anayasal süreç başlattı. Bu süreçle beraber yeni bir anayasa düzenlenmesine dair çalışmalar da başlamış oldu. Hazırlanan yeni anayasanın 9 Temmuz 1961 tarihinde kabulü ile, 15 Ekim 1961 tarihinde yapılan genel seçimlerden sonra seçilen milletvekilleri ile kurulan 12. TBMM Dönemi, 25 Ekim 1961 tarihinde toplanarak askerî rejime ve dolayısıyla Millî Birlik Komitesine son verdi. Komite üyeleri, yeni anayasa gereği kurulan Cumhuriyet Senatosunun kaydıhayat (yaşam boyu) şartıyla tabii üyeleri oldular.

Millî Birlik Komitesi, görevine şu yemini ederek başlamıştır:

"Bir karşılık beklemeden; ahlak, adalet, hukuk ve insan hakları prensiplerinden ve vicdani kanaatlerimden başka bir sınırla bağlı olmaksızın kendimi Türk milletine adadım. Vatanın ve milletin mutluluğuna ve milletin egemenliğine aykırı bir ülkü gütmeyeceğim. Demokratik cumhuriyeti, yeni anayasaya göre düzenlemek ve iktidarı yeni Meclis'e devretmek ülküsüne bağlılıktan ayrılmayacağım. Bunun için şerefim, namusum ve bütün mukaddesatım üzerine ant içerim."

İsim 27 Mayıs 1960 Tarihindeki Görevi Daha Sonraki Görevi.

1-Orgeneral Cemal Gürsel Kara Kuvvetleri Komutanı. Türkiye Cumhurbaşkanı.

2-Orgeneral Fahri Özdilek 1.Ordu Komutanı. Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi.

3-Tümgeneral Cemal Madanoğlu

KKK Lojistik Başkanı.

Cumhuriyet Senatosu Kontenjan Senatörü.

4-Tuğgeneral Sıtkı Ulay Harp Okulu Komutanı. Tabii Cumhuriyet Senatosu Üyesi.

5-Tuğgeneral İrfan Baştuğ

Genelkurmay Başkanlığı Personel Başkanı. Ankara Valisi.

6-Kurmay Albay Ekrem Acuner

KKK Harekât Şube Müdürü.