Büyükşehir Belediyesi, Bursa Kent Konseyi, Bursa Planlama Ajansı ve Yerel Reform Girişimi Derneği (YRGD) işbirliğiyle önceki gün düzenlenen "Yerel Reform Buluşmaları"nda ele alınan konut, kooperatifleşme, finans yöntemleri ve yerelde neler yapılması gerektiğiyle ilgili çok değerli bilgiler aldık.

Yerel Reform Girişimi Derneği (YRGD) Kurucu Başkanı Murat Karayalçın’ın ‘TOKİ'nin toplam imalatının sadece yüzde 3'ü dar gelirli ailelere veriliyor. Türkiye'de konut piyasasında toplumun sadece yüzde 35'i için üretim yapılıyor’ sözü ile Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey’in, “Konut hakkı, tıpkı eğitim ve sağlık gibi temel bir insan hakkıdır” diye başlayan açıklaması, hepimizin usunda kalmalı.

Ev kiralarının 15-20 bin; 2+1 ev satış fiyatlarının ise 3 milyon liradan başladığı Bursa’da artık ‘sosyal konut’ üretilmesi zorunluluğu var. Şimdilik sokakta yatıp kalkanlar yok belki ama bu olmayacağı anlamına da gelmiyor...

AĞIR KONUKLAR

Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi'nde (AKKM) düzenlenen panele; Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve bakanlık görevlerinde bulunan Yerel Reform Girişimi Derneği Başkanı Murat Karayalçın, CHP İl Başkanı Nihat Yeşiltaş, Gemlik Belediye Başkanı Şükrü Deviren, Büyükşehir Genel Sekreteri Doç. Dr. Ergül Halisçelik, Kent Konseyi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Gül Sayan Atanur, ÇEKÜL Vakfı Başkan Yardımcısı Mithat Kırayoğlu, Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanı Nazlı Yazgan, BURKENT AŞ Genel Müdürü İnan Keser, TÜSES Genel Başkanı Celal Korkut Yıldırım, ÇGD Bursa Şubesi Başkanı gazeteci-yazar Yüksel Baysal, kamu kurum ve kuruluşları ile STK’ların temsilcileri, akademisyenler ve çok sayıda vatandaş katıldı.

BURSA ANAYASASI

Panelde, Türkiye'nin gündemindeki konut sorunu tüm boyutlarıyla ele alındı.

Öncelikle Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey’in attığı ve atacağı adımları irdelememiz gerekiyor; çünkü Bozbey’in yakındığı ‘Bursa Anayasası’ adını verdiğimiz 1/100.000’lik Çevre Düzeni Planı’nın bitirilmesi gerekiyor. Burada hemen bir parantez açayım; Bursa Planlama Ajansı Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Kayıhan Pala’ya bir başka buluşmada aynı soruyu sordum; Pala da “bu yılın (2025) Aralık ayına yetiştirmeye çalışacaklarını’ söyledi.

Bu plan çok önemli; Çünkü kalıcı projeler ancak planda gösterilecek alanlara yapılabilecek. Hatta BTSO Başkanı İbrahim Burkay’ın TEKNOSAB yakınlarındaki ‘organize konut alanları’ ile yeni 4 OSB sahası, 1/100.000’lik planda yer alırsa ancak hayata geçirilebilecek. Sayın Pala ve diğer bilim insanlarının alacağı kararlar ve plan notları Bursa’nın geleceğini şekillendirecek.

İNSAN ONURU VE KONUT

Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey; panelin açılış konuşmasında sağlıklı, güvenli ve erişilebilir bir konutta yaşamanın insan onuruna yakışır bir hayatın temeli olduğunu belirtti. Alkışlanması gereken bir yaklaşım sergiledi.

“Konut, yalnızca dört duvar ve bir çatıdan ibaret değildir” diyen Başkan Bozbey, “Konut, bir insanın yaşamını sürdürebileceği, güven içinde yaşayabileceği, çocuklarını büyütebileceği, mahallesinde kök salabileceği bir yuva demektir” dedi. Konutun ticari bir meta haline getirilmesini de eleştiren Bozbey, "Anayasa’mızın 57. Maddesi, devletin konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alması gerektiğini ifade ederken, Birleşmiş Milletler ise konutu, 'Yaşamaya elverişli, insana yakışır ve erişilebilir bir hak' olarak tanımlıyor. Ancak ne yazık ki bugün ülkemizde, barınma hakkının temel bir insan hakkı olmaktan çıkıp yalnızca belirli bir kesimin erişebildiği bir lüks haline geldiğini görüyoruz. Sosyal konut yetersizliği, plansız yapılaşma ve yaşam koşullarının ağırlaşması, özellikle dar gelirli vatandaşlarımız için konut edinmeyi zorlaştırmaktadır" dedi.

Piyasacı kapitalistlere ters düşen halkçı bir yaklaşım, sosyalist bir bakış açısı...

Kentsel dönüşüm süreçlerinin şeffaf ve katılımcı bir anlayışla yürütülmesi gerektiğini vurgulayan Başkan Bozbey, "Kentimizin geleceğini planlarken, dönüşüm süreçlerini şeffaf ve katılımcı bir anlayışla yürütmek zorundayız. İnsanları mağdur eden, onları yaşadıkları yerlerden koparan yaklaşımlar yerine, herkesin hakkını koruyan, sosyal adaleti gözeten bir dönüşüm anlayışını hayata geçirmeliyiz. Bursa’mızda da Doğanbey TOKİ konutları gibi kötü örnekler var. Biz, kent dokusunu ve yaşam kalitesini göz ardı eden projelere geçit vermemeye kararlıyız" diye konuştu.

Bu aşamada Doğanbey TOKİ Konutları için ‘tıraşlayacağız’ açıklaması gelmedi.

ANKARA BATIKENT ÖRNEĞİ

Yerel Reform Girişimi Derneği Kurucu Başkanı Murat Karayalçın’ın Ankara Belediye Başkanı olduğu yıllarda hayata geçirdiği ve ‘Dünya Konut Yılı 1.’liği alan Batıkent’ odaklı konuşmasını dikkatle dinledim ve notlar aldım. Karayalçın, 55.000 hane ve 300.000 nüfusa ulaşan Batıkent’in iyi bir örnek olarak alınmasını isteyerek; “Şimdi en değerli yer Çay Yolu oldu ancak Batıkent’teki dairelerle aynı fiyattan satılıyor evler. Biz 1000 hektar araziyi kamulaştırarak işe başladık. Altyapısı, ulaşım yolları, metro ve konutlara 1 milyar doların üzerinde harcama yapıldı. 10-15 yıl içinde yepyeni bir kent, insan onuruna uygun yaşam alanları ortaya çıktı” dedi.

Karayalçın, toplu konut imalatı sırasında her 1000 daireden 100’ünün kiralık olarak ayrılmasını da önerdi. Bu arada 1980 öncesi ‘konut hakkı için eylem yapan’ Oğuz Soydan’ın da paneli izleyenler arasında olduğunu öğrendik. Demek ki Türk solcuları halk için, halktan yana olan eylemlerinde hep gerçekleri söylemişler.

ANAYASA 57. MADDE

Karayalçın’ın verdiği bilgiler arasında hepimizi yakından ilgilendiren Anayasa’nın 57. maddesi de var. Buna göre; her Türk vatandaşı ‘Konut Edinme Hakkı’ isteyebilir. Bugüne kadar bu hakkı kullanan var mı derseniz; Maalesef yok!

İŞBİRLİKLERİ KURULMALI

Bursa Kent Konseyi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Gül Sayan Atanur da konut hakkının sadece fiziksel bir barınma ihtiyacını karşılamakla sınırlı olmadığını belirterek, "Konut hakkı aynı zamanda bireylerin yaşam kalitesini artıran, toplumsal adaleti güçlendiren ve sürdürülebilir kentleşmenin temelini oluşturan bir haktır" dedi. Atanur, konut hakkının kolektif bir sorumluluk olduğunu ve çözüm için işbirliği gerektiğini vurguladı.

MEGAKENTLER

Ankara, İstanbul ve İzmir artık megakent. Çok değil 10-15 yıl içinde Bursa, Antalya ve Adana da bu gruba dahil olacak iller arasında yer alıyor. Yeni bir kentleşme stratejisi ve kent arsalarına ihtiyacımız olacak. Bursa’da 1000 dairesi olan zengin ile hiç evi olmayan hatta ev hayali bile kuramayanlar aynı caddelerde, aynı kafeteryalarda, aynı güzergahlarda şimdilik birarada yaşıyor.

Toplumsal barışı tesis etmek isteyen herkesin 2+ 1 ve 3+1 evler için ucuz ve yaşanabilir konut üretimi ile ilgili kafa yorma zamanı geldi. Uzun vadeli krediler, ucuz arsalar, ucuz yapı tekniklerinin halka ulaştırılması gerekiyor. Tip projeler, yeni malzemeler, umut veren araştırmaların zamanı geldi.

Havası, suyu ve tarım toprakları hızla kirlenen Bursa’nın akılcı yollar bulması, her zaman olduğı gbi ‘İlkleri’ hayata geçirmesi gerekir.

Bekliyor ve umuyorum...

NOT: BAŞKANLAR DA İMZALADI

Türkiye Tanıtım Araştırma Demokrasi ve Laik Oluşum Vakfı (TÜLOV)’nın ‘Halikarnas Mozolesi’nin ait olduğu topraklara, Bodrum'a getirilmesi için başlattığı imza kampanyasına; Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) Bursa Şubesi de destek verdi.

Konut sorununu aşmak için düzenlenen ‘Yerel Reform Buluşmaları’ için Merinos AKKM’ye gelen Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, Gemlik Belediye Başkanı Şükrü Deviren ile belediye bürokratları da kampanyaya imza verdiler. İmza toplamaya gelen Orçun Şahin ve Merve Horzum, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi 5. sınıf öğrencileri. Öncelikle onları gözlerinden öpüyorum, destek veren başkanlar başta olmak üzere tüm katılamcıları tebrik ediyorum.

British Museum'a götürülen ‘Dünyanın Yedi Harikası'ndan biri olarak bilinen Halikarnas Mozolesi, umarım bir gün ait olduğu topraklara döner.