Değeri yıllar geçtikçe daha da artan ve bugün 56. yaşını kutlayan “İSO Türkiye’nin 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması”nın 2023 yılı sonuçları, ‘Türkiye’nin üretim merkezi’ konumundaki Bursa’yı yakından ilgilendiriyor.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından geçtiğimiz haziran ayında açıklanan "İSO Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2023" araştırmasını hatırlatmakla başlayalım bugün. Ardından da daha çok KOBİ ağırlıklı olan "İSO Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2023" araştırmasının sonuçlarını irdeleyelim.

İlk-500’de Türkiye’nin otomotiv devleri olan Oyak Renault 6’ıncı, TOFAŞ ise 11’inci sırada yer aldı. Vergisini İstanbul’a ödeyen her iki kurumun da İstanbul Sanayi Odası (İSO) üyesi olduklarını hatırlatırım.

Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu (TOGG) ilk kez 42’inci sıradan listeye girdi. Umarım bir inkıtaya uğramaz da yıllara yayılan başarılarını görürüz. Fizibilite değerini bilmiyorum ama yakında el değiştirirse kimse şaşırmasın. Çin, büyük oyuncu!

2022 yılında 55. sırada yer alan Bosch Sanayi ve Ticaret AŞ, 2023 yılında ‘üretimden satışlardan elde ettiği gelirle’ 44’üncü sıraya yükseldi.

SÜTAŞ’ı 54, Asil Çelik’i de 82’nci sırada görüyoruz. Beyçelik Gestamp Otomotiv 135, Döktaş Dökümcülük de 147’inci sıradan listede.

Büyük ataklardan biri Proyem’den geldi; Şirket kendisine 156’ıncı sıradan yer buldu. Türk Prysmian 208, Coşkunöz Metal Form Makine 215, Bosch Rextroth Otomasyon San. Tic AŞ. 220, Aunde Teknik 225, Almaxtex Tekstil 239, Hastavuk Gıda 283, 2022’de listede olmayan Çelikler Orhaneli Tunçbilek Elektrik Üretim ise 292’inci oldular. Leoni Kablo’nun 323’teki yerini beğenmeyip 294’üncü sıraya yükselmesi de dikkati çekiyor.

2022 araştırmasında 334’üncü sıradan listeye giren Durmazlar Makine 320’inci sırada, Hitachi Astemo 336, Çemtaş Çelik Makine San. Tic. AŞ 363, Seksüt 404, Uludağ İçecek 414, Gemlik Gübre 430, Rollmech Automotive 450 ve Harput Tekstil de 499’uncu sırada yer aldı.

İlk 500’deki 25 Bursalı firma sayısını daha da artırmalı ve yılda 75 milyar dolarlık ihracat hedefi tutmalı.

İSO İKİNCİ 500 (2023)

Daha çok KOBİ niteliğindeki kuruluşları kapsayan "İSO Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2023" araştırmasının sonuçlarına göre; Bursa tam bir otomotiv ve tekstil başkenti. Ne acıdır ki; literatüre göre biri misafir, diğeri ise ‘aşırı kirletici’ iki sektör. İnegöl’den 4, Orhangazi’den 2, Karacabey, Yenişehir ve Gemlik’ten 1’er şirketin yer aldığı 2023 yılı ikinci 500 listesinde ‘adını saklayan’ 3 şirket var. Biri 589, diğeri 671 ve sonuncusu da 939’uncu sırada. Neyi, kimden saklıyorlar hiç anlamıyorum. Oysa gurur tablosunda isimleri yer alacak ve tarihe öyle geçecekler.

İkinci-500’ün Bursa ayağının ilk sırasında İnegöl’den Küçükçalık Tekstil var. Onları buradan tebrik ediyorum.

2022 yılı sonuçlarına göre listeye Bursa’dan 39 firma girmişti; 2023 sonuçlarına göre bu sayı 43’e yükseldi. Bursa firmalarının üretimden satışları da 2022 yılında yüzde 100 civarında artış göstererek 53 milyar TL’ye yükselmişti. 2023 sonuçlarına göre Bursalı firmaların üretimden satışları 80 milyar 410 milyon TL’yi yakaladı. İhracatları da küsuratları hariç 898 milyon doları buldu.

İKİNCİ 500’DEKİ BURSALI FİRMALAR

Küçükçalık Tekstil (İnegöl), TKG Otomotiv, TARFAŞ (Karacabey), Marmarabirlik, Epsan FZ Kimya (Gemlik), Aka Otomotiv (Orhangazi), Odelo Otomotiv, Ak Pres Metal, Bursa Beton, Maysan Mando, Aptiv Turkey, Vezirhan Çimento, Özdilek Ev Tekstil, Soma Çimento, Feka Otomotiv, Contitech Lastik, Cansan Alüminyum, B-Plas, Ermaksan, Coats Türkiye, Copa Isı, Kaplanlar Soğutma, PMS Metal, Işıksoy Tekstil, Akwell Bursa Otomotiv, Formflex, Grammer Koltuk, Ermetal Otomotiv, Akbaşlar Tekstil, Eskopet Ambalaj (İnegöl), Bolacalar Un (Yenişehir), Kırpart Otomotiv (Orhangazi), Fistaş Fantazi İplik, Bilim Makine, Göl İplik Şeremet Tekstil, Polytex, Aroma, Çelikform Otomotiv, Ulaşım İç ve Dış Tic AŞ (İnegöl).

LİSTEYE İLK KEZ GİREN FİRMALAR

2022’de listelerde yer almayan Küçükçalık, TARFAŞ, Soma Çimento, PMS Metal, Bilim Makine, Aroma, Çelikform ve Ulaşım İç ve Dış Ticaret AŞ’yi kutlarım. Sizi önümüzdeki yıllarda daha üst bir ligde görmek isterim.

‘Milli Üretim Seferberliği’ yürürlüğe girdiğinde her bir firma, Türkiye’nin geleceğine birer tuğla koyacaktır.

Bu arada Bursa Çimento ve Emek Yağ’ı listelerde bulamadım. Görürseniz lütfen ‘İSO-500 sizi arıyor’ deyiverin.