Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi’nde (BUSKİ) yaşanan yolsuzlukla ilişkili olan 592 sanık, önümüzdeki günlerde Bursa 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nde sorgulanacak. BUSKİ’nin zararı tam olarak ortaya çıkacak.

Biliyorsunuz, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı 31 Mart 2024 seçimlerinde el değiştirdi ve CHP’ye geçti. Daha önce AKP’li Alinur Aktaş yönetiyordu. AKP döneminde saptanan BUSKİ yolsuzluğunun üzerine giden CHP’li Mustafa Bozbey, olayı savcılığa intikal ettirdi de olan biten ortalığa saçıldı.

2018 yılında 5 işlem ile 203 bin 517 Lira 28 kuruş;

2019 yılında 25 işlem ile 1 milyon 751 bin 308 Lira 91 kuruş;

2020 yılında 44 işlem ile 4 milyon 066 bin 286 Lira 90 kuruş;

2021 yılında 53 işlem ile 11 milyon 489 bin 425 Lira 20 kuruş;

2022 yılnda 56 işlem ile 17 milyon 883 bin 273 Lira 60 kuruş;

2023 yılında 56 işlem ile 32 milyon 713 bin 568 Lira 19 kuruş olmak üzere;
700 kişiye toplam 239 işlemde 68 milyon 107 bin 380 Lira aktarıldığı tespit edildi.

***

‘Yolsuzluğa giden otoban’ın işleyişine yakından bakalım.

BUSKİ ekipleri sahadaki içme suyu, kanalizasyon, yağmur suyu ve diğer çalışmaları sırasında bazen arazi ya da bina sahiplerine, ara sıra da altyapı şirketlerinin (doğalgaz, elektrik, PTT vs...) hatlarına zarar verebiliyor. Hasar olduğunda tutanak düzenleniyor. Yüklenici firma zaman zaman doğrudan kendisi ödeme yapıyor, zaman zaman da kurumdaki alacağından mahsup edilerek ilgili hak sahibine ödenmesini istiyor. Firma, sahada verdiği hasara ilişkin işin adı, ödeme yapılacak kişinin vayandaşlık, banka hesap numaraları, ödenecek tutar, ödeme yapılacak kişi ya da kurumların bilgilerini de içeren bir dilekçe ile kuruma başvuruyor.

Muhasebe Müdürlüğü de firmanın alacağından mahsup ederek ödenecek miktarı emanet hesaba aktarıyor ve muhasebe işlem fişi (MİF) düzenliyor. Bu fişi hazırlayan personel, birim şefi ve muhasebe müdürü imzalıyor. Banka ödeme talimatı da muhasebe müdürü tarafından imzalanarak ödeme yapılıyor.

***

Şüpheli bir işlemle ortaya çıkan ‘yolsuzluk’ konusu aslında epeyce derine iniyor. Sahada bir zarar-ziyan olmamasına karşın, BUSKİ’den usulsüz belgelerle mağdurlara para gönderiliyormuş gibi gösterip üçüncü kişilere BUSKİ’den para çıkışı sağlandığı ortaya çıkarıldı. Böylece hem Kanalizasyon Dairesi Başkanlığı’nın 24 Aralık 2023 tarihli yazıları hem de firma tarafından 23 Aralık’ta verilen dilekçenin sahte olduğu anlaşıldı. Konu derinleştikçe altından başka belgelere de ulaşıldı.

Hem BUSKİ hem de yüklenici firma adına ‘hasar varmış gibi’ gösterilip sahte evraklar düzenlendi. Belli hesaplara para aktarıldığı ortaya çıktı. Yolsuzluğa bulaşanların bu işi profesyonelce yaptıkları da gözlendi.

Örneğin bir personelin ilk bakışta dikkat çekmeyecek şekilde sahte firma dilekçeleri ve sahte ‘olur’lar düzenlediği, firma dilekçelerine evrak kayıt numarası verdiği, firma kaşe ve imzalarının gerçeğinden ayırt edilemeyecek şekilde hazırlandığı, İçişleri Bakanlığı e-belediye sistemine kaydedilmiş gibi üzerinde kayıt numaralarının barkodların bulunduğu ‘olurla’lar düzenlediği saptandı.

Benzer işlemler olup olmadığını belirlemek için muhasebe müdürlüğündeki tüm evraklar hem sistemden hem de fiili olarak 1 Ocak 2016’ya kadar geriye dönük incelendi. 20 yıldır kurum çalışanı olan A.A’nın 2018 yılından buyana evlendiği kişinin firmasına çok sayıda sahte dilekçelerle para aktardığı belirlendi.

Yani minareyi çaldılar ve kılıfını da hazırladılar.

Artık olay adli makamlarda.

***

Yapılan koğuşturmaya göre; gerçekte yapılmamış işler için hazırlanmış sahte evraklar aracılığıyla toplamda 68 milyon 407 bin TL tutarındaki kamu kaynağı, 854 adet EFT işlemi ile yaklaşık 700 kişiye aktarıldı.

Aralık 2023’te olayın ortaya çıkmasının ardından kurum tarafından Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunuldu. Soruşturma aşamasında yapılan tespitlerde hayali belgeler kapsamında genel müdürlük üzerinden hesaplarına para gelen bu 700 kişinin önemli bir kısmının banka hesaplarını bu amaçla açtıkları ve gelen paranın bir bölümünü komisyon olarak aldıkları ortaya çıktı.

Başsavcılık tarafından iki ayrı soruşturma dosyasıyla zimmet, resmi belgede sahtecilik, dolandırıcılık ve suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerinin aklanması suçlarından 392 kişi hakkında yürütülen soruşturma sonucu ilgililer hakkında iki ayrı kamu davası açıldı.

Bursa 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2024/491 Esas ve Bursa 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2025/227 Esas sayılı dosyaları üzerinden görülmekte olan yargılamalarda şu ana kadar 4 kişi tutuklandı, 5 kişi hakkında da adli kontrol hükümleri uygulandı.

16 Haziran 2025 tarihinde yapılacak duruşma ise 5 gün boyunca devam edecek. Hesaplarını kullandıran kişilerin beyanlarının alınmasıyla birlikte yargılama genişletilecek ve belki de yeni şüpheliler dosyaya eklenecek.

BUSKİ’nin bilançosunda hep zarar yazıyorsa biraz da bu yolsuzlukların payı var. Ama asıl sorunun ‘dolar ve euro’ üzerinden borçlanmanın getirdiği ağır yük olduğunu da buradan belirtmeliyim.

Kurdaki 1 liralık artış bile BUSKİ’yi sarsmaya yetiyor.

Yolsuzluğun bedeli şimdilik 68 milyon 407 bin Türk Lirası.

Yolsuzluk araştırmaları, diğer iştiraklerde de yapılsın. Bir yer kirlendiyse diğer yerlere de sirayet etmiş olmalı. 22 yıl uzun bir süre...

NOT: Bilgilerin ekseriyeti Saygı Öztürk’ten alınmıştır...