Bursa’da hava kirliliği derinleşiyor

Sanayi faaliyetleri, ısınma kaynaklı emisyonlar ve trafik yoğunluğu nedeniyle kentte solunan hava, sağlıklı yaşam için ciddi bir engel oluşturuyor. Son yayımlanan ulusal ve uluslararası veriler, durumun ne kadar vahim olduğunu ortaya koyuyor.

3.657 kişi hava kirliliği kaynaklı hayatını kaybetti

Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından yayımlanan Kara Rapor 2024’e göre, Bursa 2022 yılında hava kirliliğine bağlı ölümlerde Türkiye genelinde üçüncü sırada yer aldı. Sadece bir yıl içinde 3.657 kişinin yaşamını yitirmesine neden olan kirli hava, sanayi yoğunluğu ve kentleşmeyle birlikte Bursa’nın kronik sorunlarından biri haline gelmiş durumda.

Nüfusun büyük bölümü temiz hava soluyamıyor

Raporda dikkat çeken bir diğer veri ise Türkiye genelindeki hava kalitesine ilişkin. Buna göre, ülke nüfusunun yüzde 92’sinden fazlası Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği temiz hava sınırlarının üzerinde kirli hava soluyor. Bursa da bu illerin başında geliyor. Özellikle PM2.5 adı verilen ince partikül maddeler, akciğerlerde birikerek astım, KOAH, kalp-damar hastalıkları ve kansere yol açabiliyor. Bu partiküllerin yoğunluğu, kent genelinde alarm verici seviyelere ulaşmış durumda.

Önlem alınsaydı on binlerce ölüm önlenebilirdi

Uzmanlar, yalnızca 2022 yılında Türkiye genelinde 68 bin 440 ölümün hava kirliliği nedeniyle yaşandığını ve bu ölümlerin, hava kalitesi DSÖ standartlarına çekilebilseydi önlenebilir olduğunu vurguluyor. Çevre sağlığı uzmanları, PM2.5 için Türkiye’de hâlâ yasal bir sınır belirlenmemiş olmasının önemli bir eksiklik olduğunu dile getiriyor.

Denetim ve mevzuat yetersiz

Temiz Hava Hakkı Platformu ve ilgili meslek odaları, hava kirliliğiyle mücadelede kalıcı çözüm için bacalı sanayi tesislerinin sıkı denetimi, filtreleme sistemlerinin zorunlu hale getirilmesi, trafik kaynaklı emisyonların azaltılması ve PM2.5 için yasal limit belirlenmesi gerektiğini vurguluyor. Mevcut politikaların yeterince etkili olmadığını belirten uzmanlar, hava kirliliğinin yalnızca çevresel değil, halk sağlığını doğrudan ilgilendiren yapısal bir sorun olduğunu belirtiyor.

Temiz hava bir hak, ama gerçek olmakta zorlanıyor

Bursa’da yaşayan binlerce kişi, günlük yaşamlarında kirli havanın etkilerini birebir hissediyor. Kronik öksürük, solunum zorluğu, artan solunum yolu enfeksiyonları ve genel yaşam kalitesinin düşmesi, bu tablonun kent halkına yansıyan yüzü. Temiz hava, anayasal bir hak olmasına rağmen, Bursa gibi büyük ve sanayi yoğunluğu yüksek şehirlerde hala erişilemez durumda. Bu sorunla mücadele ise sadece bireysel çabalarla değil, güçlü çevre politikaları ve kararlı bir yerel yönetim iradesiyle mümkün olabilir.