Küresel mikroçip üretiminde öne çıkan şirketlerin bulundukları ülkeler öne çıkmaya başladı.

Yakından bakalım;

TSMC, UMC, Media Tek (Tayvan),

ASML (Hollanda),

Samsung (G. Kore),

Micron, İntel, Nvidia, Texas Ins (ABD),

HiSense, Biren, SMIC (Çin).

Bu beş ülkedeki ‘devlet tarafından korunan ve kollanan’ 12 şirket, dünyadaki tüm cihazları kontrol edebilme hedefine doğru ilerliyor. Şirketlerin atacakları her adım, insanlığın geleceğini belirleyecek ve belki de tek kutuplu bir devlet yapılanmasının önü açılacak (!)

ÇİP ARTIK HER YERDE

Çip kullanılan bazı alanlara dikkatinizi çekmek isterim; Askeri sistemler, akıllı cep telefonları, bilgisayarlar, gelişmiş sanayi makineleri, elektronik cihazlar ve tıbbi aletler. Yakın gelecekte otonom ya da uçan otomobillerde kullanılacak çiplerle yaşam normlarımız değişecek. Uzaktan muayene olacak, ilaçlarımız drone sayesinde balkona gelecek, ‘sosyal puanlarla’ her yere girip çıkamayacağız ve insan dönüştürülecek.

Metroya, otobüse, uçağa ya da gemiye binerken derin bir araştırmadan geçeceksiniz. İşe girerken aldığınız ‘temiz kağıdı’ yerine kan grubunuz, geçirdiğiniz hastalıklar, eğitim hayatınızdaki sosyal etkinlikleriniz, ailenizin kökeni, hayattaki davranışlarınız, en çok ne tükettiğiniz, hangi fimleri izlediğiniz, okuduğunuz kitaplar, arkadaş profiliniz, tüm paylaşımlarınız, genetik kodlarınız ‘yöneten tarafından’ biliniyor olacak. Günde kaç saat uyuduğunuza kadar inecekler. MHRS sistemi sayesinde sizin dişleriniz, böbreğiniz, kalbiniz, ciğerleriniz hatta beyninizin içindeki nöron sayısı bile belli artık. Öyleyse belli merkezlerin alacağı kararlara müdahil olabilmenin yolları mutlaka bulunmalıdır. BRICS üyeliği bence bu yolda atılmış en ciddi adım.

TAYVAN GERÇEĞİ

Çip teknolojisini bulan ve geliştirenler arasındaki kaygı verici gelişmelere de bakmamız gerek.

Doğu ve Güney Çin Denizi arasında bulunan ada ülkesi Tayvan, dünyada 7 nanometrenin altındaki gelişmiş çiplerin yaklaşık yüzde 60’ını üretiyor.

Söz konusu çipler, başta yapay zeka, 5G teknolojileri ve askeri silahlar için stratejik öneme sahip bir unsur olarak ön plana çıkarken, bu durum Tayvan’ı, dünyanın en büyük iki ekonomisi ABD ile Çin arasında giderek alevlenen ticaret ve teknoloji savaşında jeopolitik açıdan ön plana çıkarıyor. ‘3. Dünya Savaşı’ çıkaracak kadar ileri giden Çin, ABD’nin bölgeye yakın topraklara konuşlanması karşısında şimdilik geri adım atmış görünüyor. Zamanı gelince Tayvan’a asker çıkaracaktır!

ABD HAREKETE GEÇTİ

ABD yönetimi, bu yıl CHIPS Yasası kapsamında ülkedeki şirketlerin yanı sıra Tayvan TSMC şirketine sağladığı desteği milyarlarca dolara çıkardı.

Son olarak TSMC’nin Arizona’daki fabrikasında üretilen çiplerin verimlilik oranı, Tayvan'daki benzer tesislere kıyasla yaklaşık 4 puan daha yükseğe çıktı.

Anladığım kadarıyla ABD, Çin ile rekabet edeceği alanı buldu ve gelişmiş ülke olmanın getirdiği avantajlarını kullanıyor. Donald Trump ikinci kez başkan seçildiğinde daha sert söylemler geliştireceğine kesin gözüyle bakıyorum. Bu durum bizi de etkileyecektir. Çin’den gelecek yeni yatırım beklentisi askıya alınabilir!

YAPAY ZEKA

Dijitalleşme süreçleri çok sayıda ülkede hız kazanırken, sağlık, finans, ulaşım gibi alanlardaki gelişmiş çip teknolojilerine yönelik talep artmaya devam ediyor.

Bu nedenle, ABD ile Çin arasındaki rekabette jeopolitik açıdan ön plana çıkan çip ve yarı iletken sektörü, askeri hazırlıktan ekonomik rekabete kadar çok sayıda alanı etkileyerek teknolojik üstünlüğü belirleyebilir.

Kovid-19 salgını ve ardından yaşanan savaş ve çatışmalar, küresel tedarik zincirlerinin sınırlarını zorlarken; çip ve yarı iletken üretiminin yerelleştirilmesinin stratejik önemi daha da arttı.

BTSO GÜNCELİ YAKALADI

O nedenle Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Başkanı İbrahim Burkay’ın açıkladığı ‘Hücre teknolojisi’ yatırımı zaman geçirilmeden hayata geçirilmelidir. Bu konuda ‘milyarlarca dolar destek’ beklemiyorum ama ‘TEKNOSAB’ içinde başlayan bir üretim tesisinin tüm altyapısı ve çalışacak mühendislerin yetiştirilmesi aşamalarında ‘devlet’ devrede olmalı, gereken ne ise yapılmalı

Küresel yapay zeka sektörünün 2025’te 390,9 milyar dolar büyüklüğe ulaşması beklendiğine göre; Önümüzdeki dönem çip ve yarı iletken talebi patlayacaktır. Bursa’nın hep ‘ilkler kenti’ olduğu akıldan çıkarılmamalıdır.

Bir çift sözüm de etkili ve yetkili kişilere; Çin kozunu kullanın ve çip üretim tesisini Bursa’ya getirin. ABD çok kızabilir, dik durun ve geri adım atmayın.

En zor zamanda ‘Atatürk gibi’ düşünün. Öyle davranın.