Bursalı okurlarımız çok iyi bilirler. Yıllar önce idi. Sanırım 1996 senesi, Toyota otomobil fabrikası kurmak için Bursa’dan yer arıyordu. Dönemin yerel yöneticileri, “istemiyoruz” dediler ve Toyota İzmit’e demir attı.

Bursa adına çok büyük talihsizlik yaşadık.

Sonra, Alman otomobil devi Woswos Bursa’da arazi aramaya başladı. Yine yerel yöneticilerimiz sayesinde Alman devi Bursa’ya gelmekten vaz geçti. Bursa adına yeni dönemde ise en büyük hayalimiz yerli otomobilin bizim kentimizde üretilmesi oldu. Yerli oto ile kalkıp yerli oto ile yatar olduk. Yenişehir’e Türk Standartları Enstitüsü tarafından yapılan Otomobil Test Merkezi ile umudumuz yükseldi. Karacabey Teknosab projesi ile ümitlerimiz arttı. Ayrıca siyasetin önde gelenlerinin “yerli otomobil Bursa’nın hakkıdır” diye söylemlerde bulunması bizleri çok mu çok sevindirdi.

Şimdi ne oldu?

Bursa adına bir talihsizlik daha yaşadık.

Yıllardır dumanını özlemle beklediğimiz tren bir türlü Geçit’e gelemedi.

Karacabey Teknosab’a gelmesini beklediğimiz otomobil ise Bursa’yı teğet geçip gitti Gebze limanına demir attı.

Bursa olarak bizler yine seyirci kaldık vesselam.

Önce, yerli otomobil ile ilgili olarak gündeme bomba gibi düşen, Bursa’ya ise soğuk duş etkisi yaratan haberlere bir göz atalım.

Türkiye'nin otomobili Gebze'de bulunan Bilişim Vadisi'nde üretilecek. Fabrika yatırımı için Bilişim Vadisi'nin yanındaki arazilerde kamulaştırma çalışmaları sürüyor. Gebze ve Bursa'daki yan sanayi firmalarının yanı başındaki vadinin limanı da var. Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu'nun (TOGG) üretim üssünün adresi belli oldu.

TOGG, yerli otomobili Gebze- Kocaeli'nde bulunan Bilişim Vadisi'nde kuracağı fabrikada üretecek. Fabrika yatırımı için bir süredir Bilişim Vadisi'nin yanındaki arazilerde kamulaştırma çalışmaları sürüyor. fabrika için Bilişim Vadisi'nin seçilmesinin en önemli nedeni olarak yan sanayi firmalarına yakınlık gösteriliyor. Yan sanayi firmalarını bir arada toplayan TOSB Otomotiv Yan Sanayi bölgesi Gebze-Şekerpınar'da Bilişim Vadisi'nin yanı başında bulunuyor. Türkiye otomotiv sanayisinin kalbinin attığı Bursa ise Osmangazi Köprüsü ile Bilişim Vadisi'ne bağlanıyor.

Ayrıca Gebze’nin bir başka avantajı ise denize kıyısı ve limanı var.

Evet, bizimde Gemlik, Mudanya Limanlarımız var. Birde, Karacabey Teknosab yapıldığında Yeniköy limanımız olacak. Ama, biz Çanakkale’ye yakın, İstanbul’a uzak kaldığımız için limanlarımız pek fazla iş yapmıyor. İhracatta bile Kocaeli Bursa ile yarış ediyor. Bursa’yı son birkaç yıldır otomotiv ve otomotiv yan sanayi ihracatı sürükleyip duruyordu.

Şimdi ne olacak?

Bursa, otomotiv sektörü açısından dünyanın en fazla rağbet gören kenti olurken, 1996 yılında yapılan bir hata yüzünden bugün belki de dünyanın en önemli otomotiv üssü olma hayalini Gebze Limanında suya gömdü. Çünkü, okurlarım çok iyi hatırlarlar, Toyota’da İzmit’e fabrikasını kurdu.

İşin özeti bu.

Başka açıklamalar olabilir.

“Efendim, Bursa oto yan sanayisinde marka olmuş, pek çok yan sanayi ürünü ürüten firma holdingleşmiş” gibi sözleri dinleyip, bu firmaların yerli otomobile parça üretiminde görev alabileceğini duyabiliriz. Zaten duyduk. Ama, rekabet ve sanayide rakiplik var. Bursa’da otomotiv devi yan sanayi firmaları olabilir. Yerli otomobil başlar başlamaz, belki de Gebze’de birileri çıkıp bu yan sanayiye alternatif yatırımlar yapar. Bursa’ya rakip olurlar.

Yedek parçanın Bursa’dan temini, nakliyesi ile Gebze’de üretilmesi, aynı kalitede olması, sırf nakliye masraflarının azalmasıyla avantajlı hale gelmesi bile Bursa’nın kaybı olmaz mı?

Olur.

Devir, hesap- kitap devri.

Devir ekonomi devri.

Kim hangi malı nerede daha ucuz bulursa oradan alıp getiriyor. Çin ekonomisi bu yüzden dünyaya hakim olmadı mı? Malın ucuzu da var, kalitelisi de.

“Siz, paradan haber verin” diyerek üretime devam ediyorlar.

Bakalım, Bursa adına biz bu işi nasıl kotaracağız? Otomobilin, direksiyonu, rotları, koltukları bize düşecek mi? Tabi, yabancı sermaye üretimi olan farı, silgisi dahil, bizler parça alabilecek miyiz?

Şimdi, üretim merkezi olma yerine yedek parça merkezi olduk. Anlaşılan olay bu. Yine de sevinelim. Bursa’nın oto yedek parça üreten fabrikaları, yerli otomobil için de bir tane bile olsa parça üretimini gerçekleştirse, ekonomiye katkı sağlar.