Roma imparatorluğu 375 yılında Kavimler Göçü ile yaşadığı büyük karmaşanın ardından 395'te Doğu Roma ve Batı Roma adı altında iki ayrı devlete bölünmüştür. Batı Roma, 476'daki Germen saldırısı sonucu yıkılırken, Doğu Roma (Bizans İmparatorluğu) 1453 tarihinde Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethiyle yıkılmıştır.

SON ROMA İMPARATORU, ROMULUS

Hüküm süresi, 31 Ekim 475 – 4 Eylül 476

Roma ordusunda magister militum olan babası Orestes, İmparator Julius Nepos'u devirdikten sonra Romulus'u tahta geçirmişti. Çocuk denebilecek bir yaşta (12) olan Romulus babasının yönetimine kuklalık etmiştir. Yalnızca on ay süren hükümdarlığının ardından Germen şefi Odoacer tarafından tahttan indirilmiş ve Campania bölgesinde Napoli'deki Lucullanum kalesine gönderilmiştir. Romulus Augustus'un bundan sonraki akıbeti bilinmemektedir.

Romulus Augustus'un tahttan indirilişi Batı Roma İmparatorluğu'nun sonu ve Orta Çağ'ın başlangıcı olarak kabul edilir.

Romulus'un babası Orestes, Panonya kökenli bir Roma vatandaşıydı. Attila'nın yanında genelkurmay başkanı olarak görev yaptıktan sonra Roma ordusunda yükselmişti. Romulus adını Noricumlu bir asil olan annesinin babasından almıştı.

Resmi olarak Romulus Augustus adıyla hüküm sürmüşse de daha çok "ufak ya da önemsiz Augustus" anlamına gelen küçültücü Romulus Augustulus lakabıyla bilinir. Bazı Yunan yazarları daha da ileri giderek kendisinden alaycı bir şekilde "Momylos", "küçük maskara" diye bahsetmişlerdir.

475 yılında Orestes Julius Nepos tarafından Magister Militum olarak atanmıştı. Orestes göreve geldikten kısa bir süre sonra bir ayaklanma başlattı ve 28 Ağustos 475 tarihinde 402'den beri Batı Roma İmparatorluğu'nun başkenti olan Ravenna'yı ele geçirdi. Nepos, amcasının 460'larda yarı otonom bir devlet yönettiği Dalmaçya'ya kaçtı. Orestes bilinmeyen bir nedenle imparator olmayı reddetti ve oğlunu tahta geçirdi.

476 yılı civarında Baba ve oğlun yönettiği imparatorluk geçmiştekinin bir hayaleti gibiydi. İmparatorluğun hakimiyeti İtalya ve Galya'nın bir bölümü ile sınırlıydı. Doğu İmparatorluğu, batıdaki mukabiline kukla devlet muamelesi yapıyordu. Batı imparatorları Anthemius ve Julius Nepos'u 474'te ölen Doğu İmparatoru

I. Leo atamıştı. Bu yüzden Konstantinopolis, Orestes'in darbesini soğuk karşılamış, Doğu'nun tahtı için mücadele eden generaller Zeno ve Basiliscus'un ikisi de Romulus'u imparator olarak kabul etmemişlerdi.

Babasına vekalet eden Romulus hiçbir karar almamış ve geriye hiçbir anıt bırakmamıştır. Ancak Roma, Milano, Ravenna ve Galya'da kendi adına paralar basılmıştır. Orestes'in iktidara gelmesinden birkaç ay sonra Germen paralı askerlerinden oluşan bir grup Orestes'ten İtalya'nın üçte birini kendilerine vermesini talep etti. Orestes bu talebi reddedince Germen kabileler Odoacer liderliğinde ayaklandı. Orestes, 28 Ağustos 476'da Piacenza yakınlarında yakalandı ve hemen idam edildi.

Odoacer, Ravenna'ya ilerleyerek şehri ele geçirdi ve genç imparatoru yakaladı. Romulus,

4 Eylül 476 tarihinde tahttan feragat etmek zorunda kaldı. Bu olay Batı Roma İmparatorluğu'nun sonu olarak kabul edilse de Romulus'un tahttan indirilmesi o dönemde belirgin bir karışıklığa sebep olmamıştı. Roma ordularında Almanlar ağırlıktaydı ve esas iktidar sahipleri çoktandır Odoacer gibi Germen generallerdi. İtalya, bir asır sonra I. Justinianus tarafından fethedildiğinde çok daha fazla harap olacaktı.

Romulus Augustus'un tahttan indirilmesinden sonra Roma Senatosu, Odoacer ve Julius Nepos Doğu Roma imparatoru Zeno'na temsilciler gönderdiler. Odoacer, İtalya'nın genel valisi olmak için talepte bulundu. Julius Nepos, tahtının iadesini istedi. Odoacer'ın talebi meşru Batı imparatoru Julius Nepos'a bağlı olması koşuluyla kabul edildi. Nepos'un adını taşıyan sikkeler İtalya ve Roma generali Syagrius'un kontrolündeki Galya topraklarında Nepos'un 480 yılında ölümüne kadar kullanıldı.

Romulus'un tahttan çekildikten sonraki akıbeti bilinmemektedir. Anonymous Valesianus'un yazdığına göre Odoacer yaşından ötürü kendisine merhamet göstermiş ve yıllık 6.000 solidus gelir bağlayarak Campania'ya akrabalarının yanına göndermiştir. Ancak Jordanes ve Marcellinus Comes'un anlattıklarında Odoacer'ın Romulus'u Campania'ya sürgüne gönderdiği belirtilmekle birlikte herhangi bir ödülden bahsedilmez.

Kaynaklar Romulus'un Napoli'deki kaleye yerleştiğinde mutabık. Bu noktadan sonrası karanlık. Edward Gibbon Roma İmparatorluğu'nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi adlı kitabında Noricumlu Aziz Severin'in müritlerinin 488 yılında Napolili bir hanım tarafından bedenini "muhtemelen artık hayatta olmayan Augustulus'un mekanına" getirmeleri için davet edildiklerinden bahseder. Kale 500 yılından önce azizin cesedini korumak için manastıra çevrilmişti.

O dönemde Ostrogot kralı Büyük Teoderik'in yönetiminde hizmet veren Cassiodorus, 507 yılında Romulus adında birine maaşını teyit eden bir mektup yazmıştı. Cassiodorus'un çalışmalarını tercüme eden Thomas Hodgkin 1886 yılında mektubun yazıldığı Romulus'un son batı imparatoruyla aynı kişi olmasının "pekala mümkün" olduğunu yazmıştı. Roger Collins Early Medieval Europe adlı kitabında Romulus'un 510 yılına kadar yaşamış olabileceğini yazar.