Teknik bir buluş için başvuruda bulunurken öncelikle koruma şeklinin belirlenmesi gerekir. Bunun için buluşun sahip olduğu özellikler dikkate alınmalı ve patentlenebilirlik kriterleri çerçevesinde değerlendirilmelidir.

Patent nedir?

Patent, sınırlı bir süre ve yer için sahibine, üçüncü kişiler tarafından buluşun izinsiz olarak üretilmesini, satılmasını, kullanılmasını veya ithal edilmesini engellemek amacıyla tanınan tekel hakkı olan belgedir.

Buluşu yapılan neredeyse her şey patent koruması kapsamına dahildir. 
Teknik bir probleme teknik bir çözüm getiren yeni bir ürün, yeni bir usul ya da bir ürün veya bir işlemin yeni bir yöntemle yapılması da patent kapsamındadır. Patent konusu ürün veya usulün, patentlenebilirlik kriterleri olan; yenilik, sanayiye uygulanabilirlik ve tekniğin bilinen durumunun aşılması (buluş basamağı) kriterlerini sağlaması gerekmektedir.

Faydalı Model nedir?
Teknik bir probleme teknik bir çözüm getiren yeni bir ürün ya da bilinen bir üründe yapılan geliştirmeler faydalı model kapsamındadır.Faydalı model konusu ürünün ya da geliştirmenin, patentlenebilirlik kriterleri olan; yenilik, sanayiye uygulanabilirlik kriterlerini sağlaması gerekmektedir.

Patent için koruma süresi başvuru tarihinden itibaren incelemeli patent için 20 yıl, incelemesiz patent için 7 yıl ve faydalı model için 10 yıldır.

Patentlenebilirlik kriterlerine ilişkin detaylı tanımlama:
Yenilik: Buluşun dünya çapında yeni olması anlamında mutlak bir yeniliktir. Buluş, tekniğin bilinen durumuna dâhil değilse yenidir. Bir buluşun yeni olup olmadığına karar verirken tekniğin bilinen durumunu buluşla karşılaştırarak, buluşun farklı olup olmadığına bakılmalıdır. Farklı ise, buluş yenidir. (Patentlerin yeniliği dünya çapında zorunlu araştırma işlemi ile tespit edilirken, faydalı modeller için araştırma zorunlu bir işlem basamağı değildir.)

Sanayiye uygulanabilirlik:Buluş, tarım dâhil sanayinin herhangi bir alanında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikte ise sanayiye uygulanabilir olduğu kabul edilir.

Tekniğin bilinen durumunun aşılması:Tekniğin bilinen durumu başvurunun başvuru tarihinden önce, yazılı veya sözlü tanıtım yoluyla ortaya konulmuş veya kullanım ya da başka herhangi bir biçimde açıklanmış olan toplumca erişilebilir her şeyi kapsar. Buluş, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzman tarafından, tekniğin bilinen durumundan aşikâr bir şekilde çıkarılamayan, bir teknik ilerleme sonucunda gerçekleşmiş ise, buluşun tekniğin bilinen durumunu aştığı kabul edilir. Tekniğin bilinen durumunu aşan buluşlar, “buluş basamağı” na sahiptir.

Patent / Faydalı model farkları nelerdir?
Faydalı model belgesi patent belgesi ile aynı hakkı sağlamakta olup, başvuru için aranan kriterler, koruma süreleri, belgeye bağlanma süreçleri açısından farklılık arz ederler.

Faydalı model başvurusuna konu buluşta, patent konusu buluştan farklı olarak “buluş basamağı” aranmamaktadır. Yani buluşun ilgili olduğu alanda teknik bir ilerleme sağlayacak bir buluş olması zorunlu değildir. Ülkemizde küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin daha çok faydalı model korumasını tercih etmesinin sebebi bilinen teknikler üzerinde yapılan geliştirmeler ve küçük buluşlara kısa zamanda uygun maliyetlerde belge alınabilmesidir. Bu anlamda faydalı model belgeleri KOBİ leri korumakta ve onların sanayi ve ekonomideki varlıklarının sürmesini sağlamaktadırlar.

Koruma süreleri dikkate alındığında faydalı modeller 10 yıl süre ile koruma sağlarken, incelenerek verilen patentler 20, incelemesiz patentler ise 7 yıl süre ile koruma sağlamaktadırlar.

Süreç açısından değerlendirildiğinde ise faydalı model belgesi patent belgesine oranla daha hızlı ve kolay alınabilmektedir. Ayrıca mali açıdan da araştırma ve inceleme basamaklarının olmaması sebebi ile daha elverişlidir.

Sınırlı bir süre ve yer için patent/ faydalı model sahibine, üçüncü kişiler tarafından buluşun izinsiz olarak üretilmesini, satılmasını, kullanılmasını veya ithal edilmesini engelleme amacıyla tanınan tekel haklarıdır. Koruma süreleri başvuru tarihi itibarıyla başlar ve aşağıdaki tabloda belirtilen süreler boyunca koruma devam eder. 
Patent ve faydalı model arasındaki farklar aşağıdaki tabloda özetlenmektedir:

Post-it ve kola kutusundaki açma halkası gibi gündelik hayatta karşımıza çıkan birçok yenilik ve geliştirmenin patentle koruma altına alınarak, buluş sahiplerine milyonlarca $ kazandırdığını biliyor muydunuz? 

Araştırma geliştirme faaliyetleriniz sırasında bulduğunuz yenilikler, 'Patent / Faydalı Model' belgesi ile koruma altına alarak, 3. kişilerin kullanmasına engel olabilir, kendinize rakipsiz bir pazar oluşturabilir ya da yaptığınız teknik geliştirme sonucu aldığınız patent belgesini lisans yolu ile kiralayabilir, yeni bir gelir kaynağı oluşturabilirsiniz. 
Patent, başvuru işlemlerinden hukuki süreç yönetimine, patent araştırma ve analizlerinden patentlerin ticari değere dönüştürülmesine her aşamada hem yurtiçinde hem de yurtdışında buluşlarınızın takip ve korunmasında size tam bir hizmet zenginliği sunmaktadır.
Rekabet üstünlüğü kazandıran entelektüel sermayenize ve değerlerinize sahip çıkma konusunda Marka ve Patent ofisleri hep yanınızdadır.