Geçtiğimiz hafta sonu, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu, politika faizini 100 baz puan indirerek yüzde 14'ten yüzde 13 seviyesine çektiğini açıkladı ve döviz kurları yukarıya doğru tırmandı. Dolar 18 TL’yi geçerek yatırımcısının yüzünü güldürürken; Halkı doğrudan ilgilendiren mal ve hizmetlerde olası zam furyasının önü açıldı. Bu arada sürpriz hamlenin ardından Merkez Bankası, ‘Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ'inde de değişiklik yaparak kredi akışına yeni bir fren daha yaptırdı.

MB gece yarısı web sitesine koyduğu bir genelge ile bir anlamda ‘kredi pazarında serbest piyasa uygulamasına son verdi’ diyebiliriz. Artık bankaların kime, nasıl ve kaç faizle kredi vereceğine de MB karar verecek. Yeni zorunlu karşılıklar genelgesi, piyasaları kilitleyebilir… Taze para arayışına giren iş insanlarının sayısında patlama olur, yüksek faizle para satan ‘mafya’ya gün doğar… O ‘mafya’ servet transferleri başlatır…

MB’nın ne demek istediğine yakından bakalım;

Açıklamanın bir bölümü şöyle; “Para Politikası Kurulu 18 Ağustos 2022 tarihli duyurusunda kredilerin büyüme hızı ve erişilen finansman kaynaklarının amacına uygun şekilde iktisadi faaliyet ile buluşmasının yakından takip edildiğini, son dönemde belirgin şekilde açılan politika-kredi faizi makasının parasal aktarımın etkinliğini azalttığını belirtmiştir. Bu çerçevede Kurul, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini desteklemek üzere, makroihtiyati politika setinin daha da güçlendirileceğini, değerlendirme süreçleri tamamlanan kredi, teminat ve likidite politika adımlarının da kullanılmaya devam edileceğini kamuoyu ile paylaşmıştır.”

Burada bankaların ‘Yeni Ekonomi Modeli’ ile tutarlı krediler vermediği, zorunlu olarak bazı önlemler aldıkları’ vurgulanıyor. Piyasaya müdahalenin önü açılıyor… Çare diye de topluma sunuluyor…

Nedir o çare?

Kredi verilebilecek alanlar ve şirketler sıralanıyor…

1- KOBİ tanımına giren işletmelere kullandırılan krediler.

2- Esnaf kredileri.

3- İhracat ve yatırım kredileri.

4- Tarımsal krediler.

5- 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ekindeki (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kurum ve kuruluşlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklerine kullandırılan krediler…

6- Kurumsal kredi kartları.

7- Mali kuruluşlara kullandırılan krediler'.

Kredi verilecek alanlar netleşirken bir konuya dikkat etmek gerekiyor. Eğer bu alanlar dışında kredi tespit edilirse tepenize bineriz deniyor…

Yapılan değerlendirmeler neticesinde, 23 Nisan 2022 tarihli duyuruda belirtilen zorunlu karşılığa tabi krediler için:

A) Yüzde 20 düzeyinde uygulanan zorunlu karşılık tesisinin, uygulamanın etkinliğinin artırılması amacıyla bankalar için yüzde 30 oranında menkul kıymet tesisi ile ikame edilmesi,

B) 30 Aralık 2022 tarihi itibarıyla 29 Temmuz 2022 tarihine göre yüzde 10 kredi büyüme oranını aşan kredi tutarı kadar menkul kıymetin bir yıl boyunca tesis edilmesi,

C) Hariç tutulan kredi türlerinin harcama mukabili kullandırılmaması halinde menkul kıymet tesisine tabi olması kararlaştırılmıştır.

“İstenmeyen türde” kredi veren bankaların toplam kredi maliyeti mevduat faizinin kat be kat üstüne çıkacak, bunlardan kar elde etmelerinin önüne geçilecek…

Bankalar artık kredi verirken kılı kırk yaracaklar, olur da ek menkul kıymet tesisi gerekir diye, kredi hacmini azaltacaklardır.

Demek ki; Kredi faizleri yükselecek.