Bir araştırmaya göre 6 milyon kişiyi doğrudan ilgilendiren ‘Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT)’ düzenlemesinde sona geldik. Geldik gelmesine de olan bitenler ürkütmeye başladı…

Sendikaların açıkladığı rakamlar 5-7 milyon çalışanı ya da işten ayrılanları kapsıyor… AKP kanadından gelen rakamlara bakacak olursak eğer; Düzenlemeden ilk etapta yaklaşık 1,5 milyon kişi faydalanacak… Arada büyük uçurum var…

Aldığım duyum ve araştırmalarımdan edindiğim bilgilere göre; Türk iş dünyası belirsizlik giderilinceye kadar ‘iş yerini korumak adına’ bazı adımlar atmaya başladı… Pek de iyiniyetli görünmeyen girişimlerden biri ‘çalışanları işten çıkarma…’

İşyerine 16 milyon TL elektrik faturası gelen bir işyerinde canı sıkılan işveren, yaklaşan EYT düzenlemesinden de korkarak 141 işçisinin işine son vermiş mesela… Yılbaşından sonra artacak kıdem tazminatı miktarından da kurtulmuş böylece…

Bir başka işyerinde ise 1-2 yıl önce girenlerin işine son verilmiş… Ancak 10-15 yıllık olanlar da çıkarılıyor… Tüm yasal hakları veriliyor… İşveren, aralık ayı maaşından, 1000 TL’lik erzak çekinden, yakacak parasından, yol parasından ve sigorta primlerinden kurtuluyor… Olan işçinin umutlarına oluyor…

Bir başka uygulama da dikkat çekici…

EYT düzenlemesiyle emekli olacakların tazminatı artacağı için 30-31 Aralık 2022 tarihli çıkışlar artacak… İşçiye ‘2 Ocak 2023’te gel işbaşı yap’ diyecekler… Böylece tazminatı daha az ödeyecekler… Bir işyerinde 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla EYT’lilere ödenecek tazminat miktarı 3 milyon 500 bin TL… 1 Ocak 2023 sonrası bu rakam 4 milyon 100 bin TL’ye çıkıyor… İşveren bu işçileri yılsonunda çıkararak 600 bin TL daha az ödeme şansı yakalamış oluyor…

Ancak burada bir başka ayrıntı daha var… İşçiye “2022 maaşlarıyla devam eder misin?” diye soruyorlar… Çalışmak istemeyenlere ‘işsizlik maaşı alsınlar’ diye resmi evrak veriyorlar… Bu durumda işçi 1 yıl sonra emekli olacağı için tekliflere ‘evet’ demek zorunda kalıyor… Emekli işçi kendi isteğiyle işten çıkarsa tazminat alamıyor… Bu nedenle tazminat alabilmesi için mutlaka çıkarılması gerekiyor… İşveren de çıkarmayarak elden ayaktan düşene kadar o kişiyi çalıştırıyor… Birikmiş yıllık izinler kullandırılıyor bu arada… Ücretsiz izine çıkarılan işçi sayısı da hiç az değil…  

Neresinden bakarsan bak; EYT düzenlemesi işveren ile işçi arasında gerginlik yaratmış durumda…      

Bu arada Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) gündeme getirdiği talepler sonrası diğer çatı örgütleri de EYT düzenlemesine ilişkin açıklamalar yapmaya başladılar…

İşveren tarafının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’e ilettiği talepler de netleşti.

İŞVERENİN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

A–Uygulama en az 1 yıl işsiz olanlardan başlamalı.

B–Kademeli yaş düşürme ve benzeri modellerle, sigortalılık süreleri dikkate alınarak EYT emeklilik tarihleri yıllara yayılmalı.

C–EYT sebebiyle emekli olacaklara ödenecek kıdem tazminatları için düşük faizli ve uzun vadeli finansman sağlanmalı.

D–Mevcut çalışanlara emeklilik hakkı verilecekse en az 8 haftalık ihbar süresi bildirimi getirilmeli.

E–EYT sebebiyle emekli olacakların işten ayrılması sebebiyle istihdam teşviklerinde meydana gelebilecek kayıpların önlenmesi için düzenleme yapılmalı.

F–Emekliliğe hak kazanan işçinin çalışmaya devam etmek istemesi durumunda emekli aylığı bağlanması için işyerinden ayrılma zorunluluğu kaldırılmalı.

G–Emekliye ayrılanların, işletme ihtiyaçlarından dolayı istihdam edilebilmesi için sosyal güvenlik destekleme prim oranları düşürülmeli.

İşsizlik artmamalı ve işçi ile işveren arasındaki sosyal barış korunmalı… Beyler ve bayanlar; Önümüz kış… Her şey çok pahalı ve halkın satınalma gücü zaten düşük. Kararlarınız, vahşi kapitalist bakış açısıyla olmamalı… Vatan, çalışanların omuzları üzerinde yükselirken kimsenin ayağı takılmamalı…