Ülke ekonomimizin yüzde 25’lik bölümünü elinde tutan inşaat sektöründe iş yapan müteahhitler, müteahhit karneleri için yapılan yeni düzenleme ve sınıflandırmaya tepki verdiler.

Olayın gelişimi şöyle; ülkemizin pek çok bölgesinde, Bursa’da dahil kentsel dönüşüm projeleri yarım kaldı. Kentsel dönüşüm adına yeni binaların yıkılması, halkın mağdur edilmesi bir yana, imar rantları da tartışma konusu oldu.

Bu sıkıntıları çözmek ve halkın isteklerine çareler bulmayı hedefleyen hükümet, yeni bir uygulama başlattı. Kentsel dönüşüm mağdurları yaratan yarım kalan konut projelerinin engellenmesi ve üretilen her konutun depreme dayanıklı kalitede olmasını sağlamak adına Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yeni düzenlemeye giderek müteahhitleri büyüklüklerine göre sınıflandırma kararı aldı. Bu şimdi açıklandı. Yapı müteahhitlerinin sınıflandırılması konusunda yeni düzenleme yapıldı.

Ancak yapılan düzenleme müteahhitleri memnun etmezken kentsel dönüşüm bekleyenlere de kötü haber geldi.

3 Ekim 2020 tarihli ve 31 bin 283 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanan Yapı Müteahhitlerinin Sınıflandırılması ve Kayıtlarının Tutulması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yürürlüğe girdi. Yayımlanan yeni yönetmelik kapsamında müteahhitler tam 15 sınıfa ayrıldı. Sınıflar için müteahhitlik karnesi olarak belirlenen limitlerde böylece artırılmış oldu. Bir önceki yönetmeliğe göre eskiden 9 olan sınıflandırma belgesi düzeni şimdi 15 sınıf olarak B1, C1, D1, E1, F1, G1 ara grupları eklendi.

A Grubu Müteahhitler: İş deneyim tutarı yapı sınır bedelinin iki katını geçen ve yıllık usta iş gücü en az 50, teknik personel iş gücü en az 8 olanlar.

B Grubu Müteahhitler: İş deneyim tutarı yapı sınır bedelinin 7/5’ini geçen ve yıllık usta iş gücü en az 24, teknik personel iş gücü en az 6 olanlar. B1 Grubu Müteahhitler: İş deneyim tutarı yapı sınır bedelinin 6/5’ini geçen ve yıllık usta iş gücü en az 18, teknik personel iş gücü en az 4 olanlar.

C Grubu Müteahhitler: İş deneyim tutarı yapı sınır bedelini geçen ve yıllık usta iş gücü en az 12, teknik personel iş gücü en az 3 olanlar.

C1 Grubu Müteahhitler: İş deneyim tutarı yapı sınır bedelinin 5/6’sını geçen ve yıllık usta iş gücü en az 10, teknik personel iş gücü en az 3 olanlar.

D Grubu Müteahhitler: İş deneyim tutarı yapı sınır bedelinin 2/3’ünü geçen ve yıllık usta iş gücü en az 9, teknik personel iş gücü en az 2 olanlar.

D1 Grubu Müteahhitler: İş deneyim tutarı yapı sınır bedelinin 1/2’sini geçen ve yıllık usta iş gücü en az 8, teknik personel iş gücü en az 2 olanlar.

Bu yeni kriterler ise müteahhitleri sıkıntıya sokacağı gerekçesiyle tepki çekti. Yapılan yeni yasal düzenlemeyi değerlendiren İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Genel Başkanı ve TOBB İnşaat Müteahhitleri Meclis Başkanı Tahir Tellioğlu "60 bin civarında müteahhit yetki belgesi aldı, bunun 40 binini hiç bir vasıf barındırmayan H grubu oluşturuyor. 5-10 projede bin konut yapan meslektaşlarımızın yeni sistemde 50 konut yapmalarına bile izin verilmiyor. Bu şartlarda, kentsel dönüşümün özel sektör desteğiyle yapılması mümkün değildir" diyerek kentsel dönüşüm bekleyenlere kötü haber verdi.

Yayımlanan yeni listeye göre her müteahhit kendi sınıfı içerisinde yer alan projeleri hayata geçirmek için izin alabilecek. Örneğin B sınıfında yer alan bir müteahhit A seviyesi için belirlenen bir inşaat projesini üstlenemeyecek. Ancak kendi grubu içerisinde yapacağı işlemleri tamamladıktan sonra A düzeyine geçiş yapma hakkı elde ederse başvuru yapıp sınıf atladıktan sonra izin alabilecek.

Yapılan düzenlemeyi savunan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri ise, buradaki amacın halka yönelik yapılan hizmetleri standart ve kalite getirilmesi olduğunu ifade ettiler. Kentsel dönüşüm adı altında ülkemizde ve Bursa’da yapılan pek çok projenin yarım kaldığını, bazılarına hiç başlanılmadığını, bazılarının ise konuşulmasına rağmen gerçekleşmesi hayalinin bile mümkün olmadığına dikkat çeken ilgililer, “Nilüfer’de Ataevler Bölgesi’nde yıkılan ama inşaatına başlanılmayan, müteahhitlerin bırakıp gittikleri bazı inşaat alanları var. Bursa’nın diğer bölgelerinde de aynı sıkıntılar mevcut. Bu olayların benzerleri, Türkiye’nin dört bir köşesinde yaşanılar. Vatandaşlarımız, kentsel dönüşüm projesiyle evsiz barksız kaldılar. Bakanlık olarak amaç, bu sıkıntıların bir daha yaşanmaması. Elini taşın altına koyacak olan müteahhit, sermayesiyle, teknik gücüyle, yaptığı işlerle kendisini ispatlamalı” diye görüş bildirdiler. Yani, Bakanlık, inşaat yapacak olan müteahhitlerde hem iş deneyimi arıyor hem de kalite.

Anladığım kadarıyla devlet burada, kentsel dönüşüm projeleri ve inşaatlarının yarım kalmaması için garantili yatırımcı ve iş yapan müteahhit olmalı diye düşünüyor. Gerçekten doğru bir yaklaşım. Ataevlere gittiğimde, yıkılan ve enkaz çukuru gibi gözüken eski sitelerin yerlerini gördükçe insanların içi sızlıyor. O insanların yaşadıklarını dinleyince üzülüyoruz.

Bu işe çareler bulunmalı diye düşünüyoruz. Ama, çare bizim elimizde değil. Belediyeler ile merkezi  yönetimin el ele vererek, halkı mağdur etmeyecek bir formül ile bu enkaz yığınlarını bir an önce kentsel dönüşümle yaşanılacak alanlar haline getirmeli.