Günümüzde iş hayatı ve iş hayatında karşılaşılan zorluklar, çalışmanın getirdiği güçlüklerle mücadele edip duruyoruz.

İnsan ömrü, aile ve geçimini sağlamak amaçlı olarak iş yapmak, üretmek, üretenin yanında işçi olarak çalışma ile geçiyor. Bir bakıyorsunuz, iş başı yapmışsınız. Sonra başlıyor, ulaşım, yemek, tatil gibi pek çok sorunla karşılaşılıyor. Özellikle kadınlar için çalışma ile aile hayatının sürdürülmesine yönelik pek çok sıkıntılar var. Dünyanın bazı ülkeleri bu sorunları kendi arasında çözmüşler. Kadınlar da erkeklerde belli zamanlarda belli işleri evlerinden yaparak çalışma hayatına katılabiliyorlar.

Ülkemizde ise böyle bir konu henüz yok.

Senelerdir, esnek çalışma ile evden iş görülmesi veya özellikle kadınların aile hayatlarına zarar verebilecek durumlarda iş dünyasına katkı sağlamaları adına evlerinden iş görebilmelerine imkan sağlayan düzenlemeler yapılması konuşulup tartışılıyor.

Aile ve Çalışma Bakanlığı bu konuyla ilgili uzun süredir epey mesai harcıyor. Halk arasında ismine evden çalışma denilen bir düzenleme yapılıp yapılmayacağı, yapılacaksa sınırlarının neler olacağına yönelik incelemeler yapılıyor. Bu veriler kapsamında kamu personel rejiminde köklü değişikliklere gidiliyor. Hükümetin gündeminde olan Yeni Ekonomi Planlamasına göre, Kamuda çalışma koşulları da çalışanların ihtiyaç, tercihlerine göre yeniden yapılandırılıyor. 

Ankara’da konuşulan ve önümüzdeki günlerde tartışılmaya açılması beklenilen düzenlemelere göre, pek çok ülkede uygulanan Amerika ve OECD ülkelerinde kamu kurumlarında uygulanan esnek çalışma modelin ülkemizde de uygulamaya başlanılıp başlanılamayacağı konusunda araştırmalar devam ediyor. Çalışma saatleri esnetilecek. Yeni uygulamayla çalışanların ailelerine, eğitim, sosyal aktivitelere daha fazla vakit ayırması hedefleniyor. Hizmetin niteliğine göre, mesai zorunluluğu bulunmayan kamu çalışanları evde çalışma izni de alabilecek. Gün içinde her an mesaisine ihtiyaç duyulmayan memur, Avrupa ülkelerinde olduğu gibi evde çalışma izni de alabilecek.

hem yurt içinde hem de yurt dışındaki Türk iş gücünü izleme ve değerlendirme sistemi kuruluyor. İstihdamda yeni sektörlere uyum stratejisi oluşturulacak. Yeni nesil meslek edindirme, geliştirme, değiştirme kursları da düzenlenecek, part-time çalışmanın yoğun olduğu hizmet sektörüne yönelik İşkur kanalıyla açılıp, işsizlere karşı verilen meslek kurslarının sayısı artırılacak. İstihdam garantili işlere hazine kaynaklı daha fazla teşvik verilecek. Gençlerin istihdama katılımını artırmak için eğitim kurumlarından belli oranda istihdam garantisi sözü de alınacak. İş gücü piyasasında esnekliğin güvence ile ilişkisi artırılarak güçlenmesi, toplumun bütün kesimlerine insana yakışır iş fırsatları sunulması sağlanacak.

Hazırlanan bu taslağa göre, ülkemizdeki genç nüfusun işsizlik oranlarının azaltılması ve part-time, yani yarı zamanlı çalışmayı arzu eden gençlere hem eğitim hem de iş imkanları verilmesi gibi projelerin de hayata geçirilmesi söz konusu.

Yeni dönemde esnek çalışma modelleri de sosyal güvenlik sistemiyle desteklenecek. Çalışanların kazanılmış hakları korunarak, ekonomik ve sosyal haklarıyla istihdam edilebilirliği sağlanacak. Türkiye'de ilk kez gerçekleştirilen eğitim istihdam veri tabanı üzerinden hem kamunun hem de özel sektörün iş gücü talebi hızlı şekilde karşılanacak. Gençlerin de en uygun işe en kolay şekilde erişimi sağlanacak. Okuldan işe geçiş kolaylaşırken, iş ve meslek danışmanlarının özel gruplara yönelik ihtisaslaşması sağlanacak.

Tabi, bu sistemin uygulanabilmesi için ülkemizde köklü bir değişim, eskilerin deyimlerine göre çalışma hayatında devrim yapılması gerekiyor. İşçiler ve çalışanlar açısından çok iyi olabilecek bu düzenleme, belki devlet memurları için iyi ve hoş olabilir. Ama, özel sektör çalışanlarının bu sisteme entegre edilmesine yönelik pek çok kaygı var. İşveren, çalışanın kendi yanında ve işinin başında olmasını bekliyor. Örnek, bir muhasebe elemanı, belki internet ortamında, e- fatura hazırlayıp müşterilerine iletebilir. Bu işlemi de evinde bilgisayar sayesinde yapabilir. Yada cep telefonu ile de internet ve sosyal medya gelişmelerinden faydalanıp, faturaları istenilen adreslere iletebilir. Sipariş takibi, kargo takibi yapılabilir.

İşverenler, bu gibi işlerin personel sayısında ve işlerin takibi açısından çok önemli olmasından dert yanıyorlar. Bazı işverenler ise, “benim yanımda olmayan çalışanın nasıl takibini yapacağız?” sorusuna cevap arıyorlar.

Yeni gündeme gelen ve alt yapısı hazırlanma aşamasında olan bu çalışmanın gerçekleşmesi bana göre en çok kadın çalışanların işine yarayacak. Tabi, bu kanunla beraber, iş güvenliği, evinde esnek çalışma yapan elemanların işverenin istediği şekilde işe alınıp çıkarılmasına önleyici yasaların konulmasıyla reel hale gelebilir. Yoksa, çalıştığını sanan pek çok kişi, sabah kalktığında işsizlikle karşı karşıya kalabilir. Bizim, ülkemizde iş barışı ve iş güvenliği epey sıkıntılı.