2002 yılında 1 Lira 67 kuruş olan dolar kuru, 19 Temmuz 2022 tarihi itibarıyla 17 Lira 58 kuruşa kadar yükseldi… Amerika Birleşik Devletleri para birimi olan doların Türkiye’deki serüveni artık daha da heyecanlı hale geldi.

Yükseliş eğilimini sürdüren dolar/TL dün sabah 17.57 bölgesini test ederek, yılın zirvesini yeniledi… TL'nin Nisan ayı başından bu yana değer kaybı yüzde 15’i, yılbaşından bu yana kaybı ise yüzde 25'i buldu… Anlayabildiğim kadarıyla Avrupa Merkez Bankası'ndan 50 baz puan faiz artırımı geleceği yönündeki bilgi, fiyatlara yansımaya başladı… Parite 1.02'nin üzerine çıkarken, Euro/TL ise 18 TL’yi aştı.

Piyasalar bir yandan makro göstergeleri yorumlamaya çalışırken, diğer yandan merkez bankalarının para politikalarını izliyor. ABD'de açıklanan şirketlerin finansal sonuçları ve gelecek yıla ilişkin beklentilerin düşürülmesi resesyon endişelerini tekrar gündeme getirirken, küresel piyasalarda karışık bir seyir etkili. Çin, ABD, İngiltere ve Almanya’daki her adım yakından izlenmek zorunda…

ABD'de büyüme verisi negatife dönünce sarsılma başlıyor. Yaşanabilecek bir resesyon, bu ülkeye ihracat yapan ülkeleri derinden etkileyecektir… Piyasanın daralmaya işaret etmesi ve ardından açıklanan yüksek enflasyon verileri; Stagflasyon söylemlerini de hızlandırmış bulunuyor…

Riskli varlıklardan çıkışın hızlanması sonrasında dolara olan talep arttı… Böylece gelişmekte olan ülkelerin para birimleri değer kaybetti… Yılbaşından itibaren baktığımızda yurt içi dinamiklerin de etkisi ile TL daha fazla negatif ayrışıyor.

Makro ekonomilerdeki belirsizlikler, yüksek enflasyon, CDS'lerdeki yükseliş ve dolar endeksinin yukarı yönlü seyri ile dolar/TL 20 Aralık 2021 tarihinden bu yana görülen en yüksek seviyesini test etmeye devam ediyor…

Akıl ve bilim dışında atılacak her adım, boşa olacaktır!

XXX

DIŞ BORÇ STOKU

Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamaya göre, Mayıs 2021 sonu itibarıyla, kısa vadeli dış borç stoku, 2021 yılsonuna göre yüzde 10,6 oranında artışla 134,5 milyar ABD doları buldu…

Bu dönemde, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku yüzde 9,2 oranında artarak 56,1 milyar ABD doları olurken, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku yüzde 10,9 oranında artarak 49,0 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşti.

Bankaların yurt dışından kullandıkları kısa vadeli krediler, 2021 yılsonuna göre yüzde 11,1 oranında artarak 12,3 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşti. Banka hariç yurt dışı yerleşiklerin döviz tevdiat hesabı yüzde 0,8 oranında artarak 15,4 milyar ABD doları, yurt dışı yerleşik bankaların mevduatı da yüzde 12,1 oranında artışla 17,5 milyar ABD doları olarak kayıtlara geçti… Ayrıca, yurt dışı yerleşiklerin TL cinsinden mevduatları geçen yıl sonuna göre yüzde 16,0 oranında artışla 11,0 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşti.

Diğer sektörler altında yer alan ithalat borçları, 2021 yılsonuna göre yüzde 12,8 oranında artarak 43,8 milyar ABD doları seviyesinde…

KAMU

Borçlu bazında incelendiğinde, tamamı kamu bankalarından oluşan kamu sektörünün kısa vadeli borcu 2021 yılsonuna göre yüzde 9,5 oranında artarak 24,3 milyar ABD doları olurken, özel sektörün kısa vadeli dış borcu yüzde 10,1 oranında artarak 80,8 milyar ABD doları oldu.

Alacaklı bazında incelendiğinde, özel alacaklılar başlığı altındaki parasal kuruluşlara olan kısa vadeli borçlar yıl sonuna göre yüzde 12,4 oranında artarak 71,3 milyar ABD doları, parasal olmayan kuruluşlara olan borçlar yüzde 8,7 oranında artarak 62,7 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşti. 2021 yılsonunda 460 milyon ABD doları olan kısa vadeli tahvil ihraçları, 2022 Mayıs sonu itibarıyla 437 milyon ABD doları olarak gerçekleşti. Aynı dönemde resmi alacaklılara olan kısa vadeli borçlar 88 milyon ABD doları olarak gerçekleşti.

2022 Mayıs sonu itibarıyla, kısa vadeli dış borç stokunun döviz kompozisyonu yüzde 45,5’i ABD doları, yüzde 25,9’u Euro, yüzde 9,1’i TL ve yüzde 19,5’i diğer döviz cinslerinden oluşuyor… Biliyorsunuz dolar, halen rezerv para birimi…