Özgüven en basit tanımıyla kişinin kendisine güvenmesidir. Daha geniş bir ifadeyle kişinin yapabildikleri ve yapamadıklarıyla, olumlu ve olumsuz duygularıyla, yetenekleriyle, kendini doğal olarak kabul edebilmesi, kendiyle barışık olması halidir. Gelişimsel olarak bebeğin 0-12 ay sonuna kadar olan dönem içinde güven ya da güvensizlik olarak adlandırılan bir evreden geçtiği bilinir. Bu dönemdeki en önemli faktör; çocukla kurulan duygusal bağdır. Temel bakım ihtiyaçlarının zamanında giderilmesi, yeterince ilgilenmek, tutarlı davranmak ve bakımını üstlenen kişinin sürekliliği çocukta güven ya da güvensizlik duygularının oluşumuna etki eder.

Gelişimsel olarak bebeğin 0-12 ay sonuna kadar olan dönem içinde güven ya da güvensizlik olarak adlandırılan bir evreden geçtiği bilinir. Bu dönemdeki en önemli faktör; çocukla kurulan duygusal bağdır. Temel bakım ihtiyaçlarının zamanında giderilmesi, yeterince ilgilenmek, tutarlı davranmak ve bakımını üstlenen kişinin sürekliliği çocukta güven ya da güvensizlik duygularının oluşumuna etki eder.

GÜVEN DUYAN ÇOCUK;

- Duygularını kabul eder,

- Daha cesurdur,

- Dürüsttür; gizliliğe ihtiyaç duymaz,

- Empati duygusu geliştirebilir,

- Kendine değer verir, kendi olmaktan mutludur,

- Başarısız olduğu zamanlarda da değerli olduğunu hisseder.

1-3 yaş arasındaki dönemde duygusal ve kişilik gelişimi belirgin olarak görülür. Özerklik evresi olarak tanımlanan bu dönem, çocuğun anne bağımlılığından uzaklaşıp ayakları üzerinde durabildiği ve her şeyi keşfetmeye çalıştığı bir dönemdir. Bu dönemde çocuk sürekli cezalandırılır, kızgınlık ifadeleri ile karşılaşırsa ya da aşırı koruyucu bir ebeveyn tarafından bağımsızlaşmasına ve keşif denemelerine izin verilmezse özgüven gelişimi olumsuz yönde etkilenir. Anne baba bu yıllarda çocuğun denemelerine izin verir ve destekleyici olursa, çocuk güven duygusu kazanabilir

Beş yaş sonuna kadar çocuk etrafındaki her şeyi bilmek ister. Her konuda sizi bunaltacak kadar soru sorabilir. Neden işe gittiğiniz, güneşin neden sabah doğduğu, kızlar ve erkeklerin neden farklı olduğu gibi soruları bitmeyecektir. Çocuğun sorularının yaşına uygun, kısa ve anlaşılır biçimde cevaplanması çok önemlidir. Aksi halde çocuğun merak duygusu engellenir ve tekrar soru sorma cesareti kırılır

6-11 yaş evresi; çocuğun okula başladığı, anneden ayrılarak yalnız kalmayı kavramasının gerektiği bir dönemdir. Bu dönemde sosyal başarı ve başarısızlıklarla karşılaşabilir. Akranları tarafından kabul edilmek, bir gruba ait olmak, akademik alanda iyi bir performans göstermek ve yeteneklerini geliştirebileceği fırsatların tanınması özgüveni artıran etkenlerdir.

Anne-Baba Olarak Çocuğunuzun Özgüvenini Geliştirmek İçin Neler Yapabilirsiniz?

Çocuğa kendi işini kendisinin yapması için fırsat verilmeli, kendi yapabileceği işler bir yetişkin tarafından yapılmamalıdır. Yaşadığı ve karşılaştığı sorunlar onun adına çözülmemeli, çözüm bulmasına yardımcı olunmalıdır. Evde düzenli olarak belli konularda sorumluluk alması sağlanmalı ve aldığı sorumlulukları yerine getirip getirmediği izlenmelidir. Çocuğun mümkün olduğu kadar farklı sosyal ortamlarda bulunması sağlanmalı, değişik insanları ve çevreleri tanıması için fırsat verilmelidir. Hoşlandığı, başarılı olabileceğine inandığı, yetenekli ve ilgili olduğu alanda bir hobi edinmesi; sosyalleşmesi sağlanmalıdır. Başladığı işi bitirmesi konusunda motive edilmeli, destek ve model olunmalıdır.

Tüm bunlar çocuğun sosyalleşip özgüveninin gelişmesine yardımcı olacaktır. Unutulmamalıdır ki özgüven gelişimi bir süreçtir. Tek bir doğru davranışla harika sonuçlar elde edemeyeceğimiz gibi tek bir yanlışımızla da yerle bir olmayacaktır. Gelişim süreci içerisinde çocuk pek çok sorun durumu ile karşılaşacaktır. Bizlere düşen çocuklarımızın kırılganlıklarını en aza indirerek baş etme becerilerini güçlendirmektir.