CB ve Milletvekili adaylığı şart ve ücretleri

14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak olan Cumhur başkanlığı ve Milletvekilligı seçimlerine dair Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener, seçmenler tarafından aday gösterilen cumhurbaşkanı adaylarının ve bağımsız milletvekili adayı olmak isteyenlerin ödemesi gereken ücretleri açıkladı.

CUMHURBAŞKANI ADAYLIK ÜCRETİ NE KADAR?

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener, yaptığı açıklamada cumhurbaşkanlığı başvuru ücretinin 555 bin 980 TL olarak belirlediklerini ifade etti.

MİLLETVEKİLİ ADAYLIK ÜCRETİ NE KADAR?

YSK Başkanı Ahmet Yener, bağımsız milletvekili adaylığı başvuru ücretlerini açıkladı. Buna göre bağımsız Milletvekili olarak aday olmak isteyenlerin ödemesi gereken ücret 55 bin 598 TL olarak belirlendi.

CUMHURBAŞKANI OLMAK İÇİN ŞARTLAR NELERDİR?

Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilir.

Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır.

Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.

Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde beşini almış olan siyasi partiler ile en az yüz bin seçmen aday gösterebilir.

Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer.

Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday, Cumhurbaşkanı seçilir. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday, Cumhurbaşkanı seçilir.

İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların salt çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilir. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde, sadece Cumhurbaşkanı seçimi yenilenir.

Seçimlerin tamamlanamaması halinde, yenisi göreve başlayıncaya kadar mevcut Cumhurbaşkanının görevi devam eder.

Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin diğer usul ve esaslar kanunla düzenlenir.

MİLLETVEKİLİ OLMA ŞARTLAR NELERDİR?

Otuz yaşını dolduran her Türk, milletvekili seçilebilir.

En az ilkokul mezunu olmayanlar; kısıtlılar; yükümlü olmasına ve muaf bulunmamasına rağmen muvazzaf askerlik hizmetini yapmayanlar veya yapmış sayılmayanlar; kamu hizmetinden yasaklılar; taksirli suçlar hariç, ağır hapis veya iki yıldan fazla hapis cezasına hüküm giyenler; affa uğramış olsalar bile zimmet, ihtilas, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, gasp, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biri ile hüküm giymiş olanlar, Anayasanın on dördüncü maddesi hükmü uyarınca temel hak ve hürriyetlerinden birini kaybetmiş bulunanlar, milletvekili seçilemezler.

Kamu hizmeti görevlilerinin milletvekili adayı olabilme şartları, kanunla düzenlenir.

Hâkimler, Silahlı Kuvvetler mensupları, mesleklerinden çekilmedikçe, aday olamazlar ve milletvekili seçilemezler.

PARTİLERİN ADAYLIK ÜCRETLERİ

AK PARTİ

AK Partili başvuru ücretleri yetişkinler için 20 bin TL, kadınlar ve gençler için 10 bin TL şeklinde, engelliler içinse 5 bin TL olarak belirlendi. AK Parti Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ali İhsan Yavuz, AK Parti'de milletvekili aday adaylığı başvuru süresinin 22 Mart 17.00'ye kadar uzatıldığını açıkladı.

CHP

CHP'de de milletvekilliği genel seçimleri için aday adaylığı başvurusu da 13 Mart’ta başlayacak ve 20 Mart'a kadar sürecek. Başvuru ücreti ise 30 bin lira olarak belirlendi. Başvuru için kadınlar, gençler ve yüzde 40 veya üzeri engeli bulunanlar 15 bin lira ödeyecek. Başvurular için aday adaylarından ayrıca 3'er bin lira da dosya ücreti alınacak. Depremlerden etkilenen Malatya, Osmaniye, Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman ve Hatay'da başvuru yapacak aday adaylarından ücret alınmayacak.

İYİ PARTİ

İYİ Parti Sözcüsü Küşrad Zorlu partisinin milletvekili aday adaylığı başvurularının 15 Mart'ta başlayacağını ve 22 Mart’ta tamamlanacağını açıkladı. Erkeklerden 30 bin TL, kadınlardan ve gençlerden 15 bin TL ücret alınacağını belirten Zorlu, engelli aday adaylarından ise ücret talep edilmeyeceğini kaydetti.

DEMOKRAT PARTİ

Demokrat partide aday adaylığı müracaatları 17 martta başlayıp 28 marta kadar sürecek. Katkı payı 10 bin lira olarak açıklandı. Kadın ve gençler 5 bin lira. Deprem bölgeleri ve Engelliler için ücret talep edilmeyecek.

SAADET PARTİSİ

Saadet Partisi’nde ise, müracaatlar 13 Mart 2023 Pazartesi başladı, 17 Mart 17.00’de sona erdi. Saadet Partisi, milletvekili aday adaylığı katkı payı, erkekler için 15 bin TL, kadın ve gençler için 10 bin TL, engelliler için beş bin TL olarak belirlenmişti. Deprem Bölgesindeki iller için (Kahramanmaraş, Gaziantep, Malatya, Diyarbakır, Kilis, Şanlıurfa, Adıyaman, Hatay, Osmaniye, Adana, Elazığ)aday adaylığı katkı payı alınmayacağı belirtildi.

GELECEK PARTİSİ

Milletvekili adaylığı için 10 bin lira, kadın ve gençler için 5 bin lira, yüzde 40 engelli ve üzeri engelliler için ise 2000 lira olarak belirlendi.

DEVA PARTİSİ

20 Mart Pazartesi günü saat 17:00’ye kadar sürecek olan başvurularda erkek aday adayları 5000 TL, kadın ve genç (30 yaş altı) aday adayları ise 2500 TL ödeyecek. Engelli aday adayları ve deprem bölgesinden başvuru yapacak aday adayları için de başvuru ücreti 1000 TL olarak belirlendi.

MHP

MHP'de milletvekili aday adaylığı başvuruları 14 Mart'ta başlayıp 21 Mart'ta sona erecek. Başvuru aidatı olarak adaylardan 3 bin lira alınacak. Yüzde 40 veya üstü engelli olanlardan ise aidat alınmayacak. Aday adayları, MHP Genel Merkezi seçim işleri kayıt kabul birimine şahsen ve belgelerin aslıyla müracaat edebilecek. Adaylar merkezi yoklama ile belirlenecek.