Komşumuz, ekonomik, ticari ve akrabalık ilişkilerimizin bulunduğu Bulgaristan’da yaklaşık bir senedir hükümet kurulamıyor. Üç ayda bir seçimler yenileniyor. Yeni, hükümet kurulamıyor. Bu siyasi krizin çözümlenmesi için beklenen son tarih 14 Kasım.

Bu seçimlerde devlet başkanı ve milletvekilleri seçimleri yeniden yapılacak.

İktidar ile muhalefet arasındaki vekil dağılımı nerede ise eşit çıkıyor. Koalisyon ortakları 240 sandalyeli mecliste 121 sayısını bulup hükümeti kuramıyorlar. Hal ve durum böyle olunca da Bulgaristan’daki iç siyasi çekişmeler ve iktidar kavgası, üç ayda bir seçmenlerin önüne sandıkların gelmesine yol açıyor.

Kısa Avrupa turu sayesinde Bulgaristan seçimleriyle yakından ilgili birkaç kişi ile durumu görüştüm. Durum pek iç açıcı değil. Biz, Türkiye’de siyasi tartışma ve kavgalarla vakit geçirirken onlar da durum daha kötü ve hükümet krizi yaşıyorlar.

Pek çok kamu yatırımının durma noktasına geldiği, ödemelerin yapılmadığı bu ülkede son çare olarak 14 Kasımda yapılacak olan seçimlerde bir hükümet kurulması için gerekli koalisyon sonuçlarının yakalanması. Çünkü, hiçbir parti kendi başına, tek başına iktidar olamıyor. Koalisyon partileri ise kendi seçmenlerine verdikleri sözlerin uygulamaya geçiremeyince hükümeti bozuyorlar.

Durum bu kadar açık ve net. Kimsenin kimseye tahammülü yok gibi siyasi arena var Bulgaristan’da.

Bulgaristan’da yaşayan siyaset uzmanları ve gazetecilerin ortak görüşü ise şöyle;

1991 Anayasasına göre seçim sisteminde yani demokratik parlamenter düzenin siyasi yapısında köklü bir değişikliği ancak Yüze Halk Meclisi yapabilir. Dolayısıyla Halk Meclisi su sorularla referandum yapılmasını onaylarken seçmeni, kamuoyunu yanıltmış ve şimdi açıklandığına göre, halkın umudunu sömürerek, totaliter rejimi statüko şeklinde bir süre daha yaşatmayı denemiştir. HÖH – DPS ve BSP partileri ilgili oylamayı desteklememişlerdi. Olayın bir kulis oyunu olduğu ve dolayısıyla 2016’dan beri Slavi Trifonov’un iplerini kulislerin çektiği ve seçmenin bir ileri 2 geri oynatıldığı ortaya çıktı. 2 Nisan ve 11 Temmuz seçimlerinden sonra “Var Böyle bir halk!” partisi bu isteklerden hiçbirini meclise taşımadı. Zorunlu oy kullanma şartlarının yaratılmasını, elektronik oy kullanmanın dış ülkelerde de uygulanmasını, posta ile oy kullanmayı vs konu bile etmedi.

Şimdiki hükümetin görev süresi 46. Meclisin dağılmasıyla birçok gün sonra sona erecek. Ardından milletvekilleri yeni erken seçime giderken, Cumhurbaşkanı Radev de bu yılın yeni erken seçim hükümetini atayacaktır. Bulgaristan’da seçmenlerin örgütlenmesine ve yapılmasına 12 bin kişi katılıyor. Bir seçim 57 milyon levaya mal oluyor. Cumhurbaşkanı ve 47. Meclis seçimleri aynı günde yapılırsa 2 bin seçim makinasına daha ihtiyaç var ve ayrıca yazılımın değiştirilmesi şart. Şu da var. 14 Kasımda Cumhurbaşkanı ve Halk Meclisi seçimi birlikte yapıldığında, ertesi gün seçim makinaları Sofya’ya geri gönderilecek ve gerekli program değişiklikleri yapıldıktan sonra yine Türkiye’ye ve diğer dış ülkelere 21 Kasımda kullanılmak için geri gönderilecektir. Yani, Türk seçmenler, Türkiye’de bulunan seçmenler, Bulgaristan’da 14 Kasım’daki seçimler için en erken 21 Kasım’da oy kullanabilecekler.

Bulgaristan halkının artık dayanma gücü yok gibi. Kamuoyuna yansıyan siyasi analizlere göre de son yapılan ve geride bırakılan iki erken genel seçimde de Bulgaristan’da hemen hemen hiçbir konuda çözüm odaklı parti, elit ve lider olmadığı ortaya çıktı. Meclis 2 aydan beri sürekli kaynayan bir kazan gibiydi. Ne yazık ki 11 Temmuz seçimlerinden beri mecliste şiddetlenen tartışmalardan bir yasa ya da yasa değişikliği çıkmadı. Posta ile oy kullanma işini de çözmediler.

Kasım  2021 ayındaki erken seçimlerde belirlenen 47. Mecliste Türkler partisi DPS milletvekilleri sayısının artması için mücadele etmesi dikkat çekiyor. Yeni hükümetin GERB, DPS ve BSP arasında kurulacağına inanılıyor. Siyasi yapıya göre başka bir şansın olmadığına vurgu yaparken, Boyko Borisov’tan 2016’da verdiği sözü tutarak 10 Türk Bakan Yardımcısı atayacağı sözünü tutması halinde Türk Partisi DPS’nin hükümette, koalisyonda yer alacağı konuşuluyor.

2021’in sonuna doğru çok kızışması beklenen politik kapışmada Türkiye’deki soydaşlarımızın olağanüstü aktiflik göstererek Sofya meclisine 5 temsilci, Batı Avrupa ülkelerindeki kardeşlerimizin de 3 temsilci göndermesi bekleniyor.

Türkiye açısından Bulgaristan seçimlerine baktığımızda ise sıkıntılı durumlar söz konusu. İktidar AK Parti’nin 2007 seçimlerinden sonra Bulgaristan’da kendisine yakın bir siyasi parti kurması ve bu sayede Türk seçmenlerin ayrıştırılması sürekli eleştiri konusu. Bu nedenle, Türklerin oylarının bir partide değil diğer partilerde toplandığı, seçilen milletvekili ve Belediye Başkanları sayısında azalma olduğu, Türk nüfus arasında da AK Parti’nin Bulgaristan seçimlerine parti kurdurup müdayil olmasının karşı tepkilere yol açtığı konuşuluyor.

Bulgaristan’da yaşayan soydaşlarımız aradaki bur ayrışmanın en kısa zamanda son bulmasını istiyorlar.