Hava Durumu
TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文
TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文

Aşık Veysel, Dostlar seni hatırlıyor

Yazının Giriş Tarihi: 22.03.2021 00:00
Yazının Güncellenme Tarihi: 22.03.2021 00:00

Karanlık dünyasına, aydınlık bir mana dünyası inşa edebilen, Büyük halk ozanı ve şair Aşık Veysel'in vefatının 48. Yılındayız. 5 yaşımda bir çocukken TRT ekranlarında vefat haberini gördüğüm an bu gün gibi aklımdadır, şöyle geriye yaslanıp ''vay be aradan 48 yıl geçmiş'' demekten kendimi alamıyorum.

Âşık Veysel Şatıroğlu, 1894 yılında Sivas'ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde dünyaya geldi. Annesi Gülizar, babası Ahmet adında bir çiftçiydi. Veysel'in iki kız kardeşi, yörede yaygınlaşan çiçek hastalığına yakalanarak yaşamlarını yitirdi. Ardından Veysel de yedi yaşında aynı hastalıktan dolayı iki gözünü de kaybetti. Kendi anlatımına göre: Fakat yıllar önce kendisini anlatan bir kitapta okuduğum da Yazarın anlatımına göre 7 yaşında bir gözünü çiçek hastalığından kaybetmiş diğer gözü ise sağlamdı, bir gün ahırda dalgın bir şekilde inek sağarken, babasının ahıra girdiğini fark etmemişti, babasının koltuğunun altında yanlamasına tuttuğu sivri bir sopa varmış, ''Veysel'' diye seslenince, aniden sese dönen Veysel'in sağlam gözüne sivri uçlu sopa batar bir anda. Ve sağlam gözünü de yazara göre böyle kaybeder.

Babasının, Âşık Veysel'e oyalanması için aldığı bağlamayla önce başka ozanların türkülerini çalmaya başladı. 1930 yılında Sivas Maarif Müdürü olarak görev yapan Ahmet Kutsi Tecer ile Kutsi Bey tarafından düzenlenen bir şairler gecesinde tanıştı. Kutsi Bey tarafından verilen destek ile birçok ili dolaşmaya başladı.

Âşık geleneğinin son büyük temsilcilerinden olan Âşık Veysel, bir dönem yurdu dolaşarak Köy Enstitüleri'nde saz hocalığı yaptı. 1965 yılında özel kanunla maaş bağlandı. 1970'li yıllarda Selda Bağcan, Gülden Karaböcek, Hümeyra, Fikret Kızılok ve Esin Afşar gibi bazı müzisyenler Âşık Veysel'in deyişlerini düzenleyerek yaygınlaşmasını sağladı. Aşık Veysel'in çocuklarından öğretmen olan Bahri Şatıroğlu, babasının yaşamını gün gün kaleme almış ve pek çok çalışmaya kaynak kişi olarak katılmıştır. Ayrıca babasının saz ve söz geleneğini sürdürdü.

Eserlerinde Türkçeyi ustalıkla kullanır. Doğa, toplumsal olaylar, din ve siyasete ince eleştiriler yönelttiği şiirleri de vardır. Şiirleri, Deyişler (1944), Sazımdan Sesler (1950), Dostlar Beni Hatırlasın (1970) isimli kitaplarında toplandı. 21 mart 1973 yılında akciğer kanseri sonucunda öldü.

1952'de senaryosunu Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun yazdığı, Metin Erksan'ın yönettiği "Karanlık Dünya" filminde Âşık Veysel de oynadı. Film "Anadolu'daki ekinleri cılız ve kısa boylu gösterdiği için" yasaklandı. Filmde "Kaçan eşi Esma'nın çorabına para koyma" olayı gerçek değildir, özellikle kadın hakları aktivistleri ve geniş halk kitleleri tarafından gündemde tutulmuş ve Aşık Veysel'in eserlerinde yansıttığı değerlerle ilişkilendirilmiştir. Gerçek ise köye tekrar dönen Esma'ya mağduriyet yaşamaması için ölümüne kadar destek olduğudur. (Ailesi de böyle anlatır)

2014 yılının Kasım ayında Devlet Opera ve Balesi, Âşık Veysel'in ölümünün 41. yılı anısına onun türkülerinden yola çıkılarak hazırlanan, tek perdelik dans tiyatrosu "Dostlar Beni Hatırlasın" sahneye konulmuştur.

Büyük halk ozanı Âşık Veysel’in yaşadığı Sivrialan köyündeki evi 1982 yılından itibaren Kültür Bakanlığı tarafından müzeye dönüştürülmüştür. Âşık Veysel’in kişisel eşyaları, sazları, fotoğraflar bulunmaktadır. Her yıl 16-21 Mart tarihleri arasında Şarkışla Sivrialan köyünde anma törenleri ve Âşıklar Bayramı düzenlenmektedir.

Aşık Veysel Kültür Derneği 1972 yılında Aşık Veysel Şatıroğlu'nun izni alınarak kurulmuştur. Derneğin amacı, halk ozanını bütün yönleriyle tanıtmak ve yaşatmak için sosyal ve kültürel faaliyetler yürütmektir. Dernek kurulduğu günden bu yana özellikle Aşık Veysel'in ölüm yıldönümü olan 21 Mart haftasında anma programları düzenlemektedir. 1972'de kurulan derneğin faaliyetleri ülkenin siyasi değişimlerinden etkilenmiş ve zaman zaman kesintiye uğramıştır. Dernek bir dönem "Dost Dost" adında bir de dergi çıkarmıştır. 2015-2018 yılları arasında torunlarından Gündüz Şatıroğlu dernek başkanlığını yürütmüş bu dönemde başta Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere UNESCO, yerel yönetimler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve ressam Funda İyce Tuncel ile birlikte kültür/sanat projeleri hayata geçirilmiştir. Projeler arsında Dostlar Beni Hatırlasın, Uzun İnce Yol, Renklerdeki Işık, Toprak Gibidir Veysel ve Bu Bendeki Aşk Olmasa yoğun ilgi görmüştür. Gündüz Şatıroğlu yine bu dönemde Aşık Veysel bibliyografyası hazırlanmasına katkı sağlamıştır.

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
Yükleniyor..
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.