Tiroid hormonlarının normal düzeyde üretilmesi sağlığımız için o kadar önemlidir ki bu hormonların az üretilmesi de çok üretilmesi de ciddi sorunlara yol açar... Yakınlarda, 7 poliklinikte 7 hasta başlığıyla yayınlanan bir yazımda sizlere tiroid tembelliğinden bahsetmiştim. Bu yazımda ise tiroid hormonlarının fazlalığında ortaya çıkan sorunlardan bahsetmek istiyorum. Hadi gelin yine polikliniklere şöyle bir göz atalım.

Aşırı terleyen, elleri sıcak ve nemli bir kişi, kaslarındaki güçsüzlük, çabuk yorulma ve sıcağa tahammül edememekten de yakınarak Enfeksiyon Hastalıkları Polikliniğine başvurmuş olabilir.

Geçmek bilmeyen ishali olan bir kişi Gastroenteroloji Polikliniğinden randevu almayı başarmış olabilir.

Uyku sorunları olan, sinirli ve elleri titreyen biri Psikiyatri polikliniğinde derdine çare arıyor olabilir.

Zayıflamaktan yakınan bir kişi Dahiliye Polikliniğinde sıra bekliyor olabilir.

Adet düzensizliğinden yakınan bir kadın, Kadın Doğum Polikliniğinde sorununa çare arıyor olabilir.

Cinsel sorunları olan bir erkek Üroloji Polikliniğine başvurmuş olabilir.

Göz kapakları şiş, gözleri adeta dışarı fırlamış gibi bakan ve çift görmeden yakınan bir hasta Göz Polikliniğinden randevu almış olabilir.

Hastaların çoğu ise birden çok poliklinikte anlatmaya yetecek kadar sorun biriktirmiş olabilir.

Farklı farklı polikliniklerde sorunlarına çare arayan bu kişilerdeki belirtiler dikkat ederseniz 7 poliklinikte 7 hasta başlığıyla anlatmış olduğum tiroid tembelliğindeki belirtilerin tam tersidir.

Bu belirtilerin bir kaçı ya da çoğu birlikte olduğunda kanda tiroid hormonlarının seviyesinin aşırı düzeyde olduğu bir hastalık söz konusu olabilir. Bu duruma tirotoksikoz ya da halk arasında yaygın olan şekliyle zehirli guatr denir. Tirotoksikoz, kanda tiroid hormonlarının fazla olduğu birçok hastalığın genel adıdır.

Tirotoksikozun en sık nedeni tiroid bezinin fazla tiroid hormonu üretmesidir. Graves hastalığı bu grubun yüzde 70 – 80’lik oranla çoğunluğunu oluşturur. Bu hastalık bağışıklık sisteminin bir hastalığı olup vücut adeta bir programlama hatası yaparak, tiroid bezinde aşırı miktarda tiroid hormonu üretilmesine yol açan maddeleri yanlışlıkla üretir. Ortaya çıkan tabloya tıp dilinde hipertiroidi denir.

Graves hastalığında genetik faktörler büyük rol oynamakla birlikte aşırı üzüntüler, aşırı iyot alınması ve sigara  içmek hastalığın ortaya çıkmasına veya ağırlaşmasına neden olabilir. Sigara içenlerde göz belirtileri daha belirgindir. Kadınlarda beş on kat daha sık görülür. En sık görüldüğü yaş grubu 20 ile 40 yaş arasıdır. Ailesinde bağışıklık sistemi hastalığı olanlarda hem bu hastalık, hem de bağışıklık sisteminin diğer hastalıklarından bazıları birlikte görülebilir.

Toksik adenom ve toksik multinodüler guatr adında iki farklı hastalıkta da benzer bulgular olur.

Tiroid bezinin hasarı sonucunda kana fazla tiroid hormonu geçmesiyle de zehirli guatr oluşabilir. Örneğin subakut tiroidit ve Hashimoto hastalığının başlangıç dönemlerinde bunu görebiliriz.

Amiodarone, yaygın olarak kullanılan bir kalp ilacı olup kullananlarda bazen tiroid tembelliği bazen de tiroid hormon fazlalığı belirtileri olabilir.

İyot içeren öksürük şuruplarının ölçüsüzce ve sık kullanılması, radyolojik ya da kardiyolojik incelemeler sırasında iyot bakımından zengin kontrast madde kullanılması benzer bir tabloya neden olabilir.

Tiroid tembelliği tedavisi için kullanılan ilaçların dozları 25 mcg ile 200 mcg arasında değişmekte. Hata ile bu ilaçları yüksek dozda içmek ya da kontrolü ihmal etmek kanda tiroid hormonu fazlalığına neden olabilir.

Gebeliğin ilk üç ayında fizyolojik yani doğal olarak kanda tiroid hormonu fazlalığı olabilir. Bu durumda tedavi gerekmez. Üstelik gebelik belirtileri ile tiroid hormonu fazlalığının belirtileri bazen birbirine benzeyebilir. Fizyolojik sınırı geçen tiroid hormonu fazlalığında ise tedavi gerekir.

Nedeni ne olursa olsun kanda tiroid hormonu fazlalığına ait bulgular çok dikkat çekici olduğu için teşhisi kolaydır. Tedavi hastalığın nedenine ve hastanın durumuna göre bazen ilaçla bazen radyoaktif iyotla (Atom tedavisi) bazen de ameliyatla yapılır.

Sağlık ve huzur dileklerimle.