Çocuk velayeti yanlış rapora göre veriliyor

Almanya'da, mahkemelerde çocuğun velayetinin kime verileceği ile ilgili rapor hazırlayan bilirkişilerin eğitiminin yetersiz olması hukuk çevrelerinde şok etkisi bıraktı. Hagen Üniversitesi’nin araştırmasına göre, çok sayıda büyük hatanın bulunduğu bu raporlar, hakimlerin kararını, dolayısıyla çocukların geleceğini büyük ölçüde etkiliyor.

Alman mahkemelerindeki boşanma davalarında çocukların velayet hakkı aileler arasında bilinen önemli anlaşmazlık konuları arasında yer alıyor. Kuzey Ren-Vestfalya (KRV) Adalet Bakanlığı’nın Hagen Üniversitesi’ne yaptırdığı araştırma, mahkemelerdeki velayet konusunda gerekli hassasiyetin gösterilmediğini ortaya koydu.

Göz ardı edilen konu ise mahkemelerin görevlendirdiği bilirkişilerin gerekli standart donanıma sahip olmamaları. Hukuki süreçteki mevzuata göre hakimler, çocuğun geleceğinin belirleneceği ve hangi ebeveynin yanında daha sıhhatli bir hayat ve geleceğe sahip olacağının belirlenmesi için bir bilirkişi görevlendirerek rapor hazırlanmasını sağlıyorlar. Böyle çok önemli konuda mahkemelerin görevlendirdiği bilirkişilerin gerekli standart donanıma sahip olmadıkları ortaya çıktı.

Hagen Üniversitesi bilim adamları 2010 ve 2011 yıllarına ait KRV mahkemelerinden 10 ile 137 sayfa arasında değişen 116 bilirkişi raporunu inceledi. Raporların yüzde yedisinin bilirkişilik için gerekli olan psikoloji eğitimi olmayan kişiler tarafından hazırlandığı görüldü. Bu kişilerin hazırladığı rapor ile çocuğun geleceği adına hayati öneme sahip kararların yanlış verilebileceğine dikkat çeken Hamm Eyalet Yüksek Mahkemesi’nde (OLG) aile senatosunda görev yapmış olan hakim Joachim Lüblinghoff, "Bunu yıla göre hesaplarsanız senede 700 bilirkişi raporu bizim kalite beklentimizin çok uzağında hazırlanan rapor anlamına geliyor." diyerek durumun vahametine parmak bastı.

HAKİMLER RAPORA GÖRE KARAR VERİYOR

Araştırmaya katkıda bulunan Hagen Üniversitesi Psikoloji Enstitüsü Bölüm Başkanı Prof. Dr. Stefan Stürmerde sonuca tepkisini şu cümlelerle ortaya koydu: "Kritere göre yüzde 30 ila 50 arasında değişen oranda raporun ağır hatalar içerdiği belirlendi. Bu çok korkunç bir şey. Çünkü genellikle bir ailenin geleceği bu rapora göre belirleniyor."

Prof. Stürmer, kendilerinin kriter olarak Alman Psikologlar Birliği’nin kalite standardı olarak belirledikleri kriterlerini baz aldıklarını söyleyerek inceledikleri raporun problemli ve yetersiz metotlarla, yetersiz testlerle, sistematik olmayan diyalog ve gözlemlerle hazırlandığının altını çizdi.

Prof. Stürmer, "Başka araştırmalardan da biliyoruz ki, hakimler kararlarını bu raporlara göre veriyorlar." sözleri ile bilirkişi raporun önemine işaret etti. Hakim Lüblinghoff da, "Araştırma sonuçlarını görene kadar kusurlu raporların istisna olduğunu zannederdik." diyerek şaşkınlığını ifade ederken, Hakimler Birliği sonucu ciddiye aldıklarını vurguladı.

Psikologlar Birliği'nden yapılan açıklamada ise “Bilirkişilerin belli bir eğitim standardına sahip olması için yasa taslağı üzerine çalışıyoruz.“ ifadelerini kullanıldı.