Bursa’yı temsil etmesi ve bundan sonra şehrin anıldığı her yerde kullanılması için yaptırılan logo, 22 Ekim tarihinde gerçekleştirilen sunumla açıklandı. Logoyu, Bursa’nın tanıtımı için 2009 yılında resmi kurumlar tarafından kurulan ve başkanlığını Bursa Valisi Münir Karaloğlu’nun yürüttüğü Bursa Turizm Kültür Tanıtma Birliği hazırlattı.

Kentimiz için görselliği ve temsil kabiliyeti yüksek bir logo ihtiyacı olduğu noktasında sanırım herkes hem fikir ama ortaya çıkan logo ve izlenilen (ya da izlenilmeyen) yöntem ile ilgili ciddi tartışmalar var.

Kazan için için kaynıyor

Logo açıklandıktan sonra, açıktan olmasa da kazan kaynamaya başladı. Açıklayan kurum TC Bursa Valiliği olunca, şehirde bu sektörde iş yapan çok sayıdaki insan (arada çıkan birkaç sesi saymazsak) ortaya çıkıp konuşmadı fakat sosyal medyada, özellikle de dost sohbetlerinde yapılan konuşmalarda logo kıyasıya eleştirildi.

Takip edebildiğim kadarıyla BHİD ve sektörden birkaç arkadaş görüşlerini açıkça kamuoyuyla paylaştı. Bunlardan bazıları köşe yazılarına da konu oldu ancak sohbetlerde konuşulduğu kadar bir tepki ortaya konul(a)madı.

Geçtiğimiz günlerde ‘Bursa Valisi Münir Karaloğlu’na açık mektup’ başlığıyla bir açıklama da Ceyhun Özüm yaptı. Geçmişinde ajans tecrübesi olan, 2007-2010 yılları arasındaki başarılı yayıncılığıyla dikkat çeken Line TV’de 5 yıl Yönetim Kurulu Başkanlığı ve DOSABSİAD Başkanlığı yapan Bursalı bir işadamı Ceyhun Özüm. Mektubunda, daha önce görev yapan valilerin ‘ben yaptım oldu’ mantığıyla bu kentin değerlerini hiçe sayarak hareket ettiğini belirten Özüm, logo çalışması için Karaloğlu’na, ‘Buna benzer bir örnek de sizin çalışmanız olmuş! Sizden beklentimiz, bu kararınızı bir kez daha gözden geçirip logo çalışmasını kent'e yakışır bir biçimde halkın beğenisine sunarak, belki ülke genelinde bir grafik yarışmasıyla belirleyerek katılımcı bir karar almanızdır’ diye seslendi.

Logonun maliyeti

Yeni logo şehirde tartışılırken, logonun bir İstanbul firması tarafından hazırlanmış olması, sunuculuk görevi için ulusal bir ismin getirilmesi ve hazırlanan materyallere bakılarak bu işin Bursa’ya çok pahalıya mal olduğu da sık sık gündeme geldi. Valilik, Bu tarz şüphelere mahal vermemek için daha lansmanın yapıldığı gün işin bütçesini de açıklamalıydı. Eğer gerçekten kamu kaynağı kullanımında yüksek meblağlar söz konusuysa bunu da açıkça söyleyip savunmalıydı Sayın Valimiz Münir Karaloğlu. Öyle ya, bu seviyede bir ismin hesabını veremeyeceği, savunamayacağı bir harcama yapması mümkün mü? O halde neden şeffaflık tercih edilmiyor?

Ben logonun maliyetini öğrenmek için ısrarla aradığım Bursa Turizm Kültür Tanıtma Birliği yetkilisi Zeki Beyhan’a ulaşamadım. Sektörden ve resmi kurumlardan kiminle görüşsem ne maliyeti ne de işi yapan firmayı bilen yoktu. Uğraşlarım sonucu biraz da teknolojiyi kullanarak domain tescilinden bir şirkete, oradan başka bir şirkete derken logoyu yapan firmadan bir yetkiliye ulaştım. Şimdi sıkı durun, firma bu logo tasarımı için hiç para almamış, yani sıfır maliyet. Firma yetkilisi ismini yazmamamı istedi. Yaklaşık 10 dakika konuştuk ve onları da yazmamamı istedi. İsmi bende saklı firma yetkilisi ve diğer kaynaklardan ulaştığım derleme bilgilere göre, logoyu tasarlayan firma RNA İletişim. Eğer gerçekten durum böyleyse kendilerine çok ayıp edilmiş. Sen koskoca şehir için bir logo (ben logoyu hiç beğenmesem de) hazırla, beş kuruş para alma ama karşılığında ne adın anılsın, ne de bir kuru plaket verilsin.

Bursa logosunun özel sitesi!

Kendi imkânımızla araştırmaya girişince bir gariplik daha gözüme çarptı. Logonun lansmanıyla birlikte açılan www.bursasehirlogosu.com internet adresinin domain tescil bilgilerinde, alan adını tescilleyen olarak İsak Baydaroğlu görünüyor. Bursa Valiliği ya da Bursa Turizm Kültür Tanıtma Birliği değil. Yani şehrimizin yeni logosunun internet sitesinin alan adı, bir şahsın veya özel bir firmanın tekelinde. Yine araştırınca öğrendim ki, İsak Baydaroğlu logoyu çizen RNA İletişim’in ortaklarından. Dolayısıyla böyle firma dostlar başına. Hem ücretsiz logo yapıyor hem de logonun internet sitesini hediye ediyor. Logoyu ücretsiz yaptıklarını belirten firma yetkilisi, ‘peki lansmana ne kadar harcandı?’ soruma ise ‘onu biz yapmadık’ diye yanıt verdi. Tabi kimin yaptığını da bilmiyordu. Belki de organizasyon, tanıtım filmi, web sitesi gibi hizmetlerin yanında logo ücretsiz verilmiş olabilir. Sorulunca da logodan para almadık diyerek bir örtülü savunma geliştirilmiş olabilir. Detayları bilmiyoruz. Sonuç olarak Valilik bir açıklama yaparak, bu logo işinin tamamının maliyetini kamuoyuyla paylaşmalıdır.

Logo yorumum

Bütün bu bilgilerden bağımsız olarak, logo yapılmış olması doğrudur, marka olma iddiasındaki bir kent için logo elzemdir. Niyet güzeldir ama şeffaflık ve katılımcılık ihmal edilmiştir. Bugüne kadar logoyla ilgili yazılan çizilen ve yapılan eleştirileri haklı buluyorum. Obje ve renk tercihleri kesinlikle hatalı. Belki bu işlerde Sayın Valimiz Karaloğlu’da bürokratlar tarafından yanıltılmış olabilir. Bilemiyorum lakin Bursa için logoya sadece çınar yaprağı bile konulsaydı daha isabetli olurdu kanaatindeyim.

Bu konu önümüzdeki günlerde Kent Konseyi’nde masaya yatırılacak. Anlaşılan logo işi tartışılmaya devam edecek. Biz de gelişmeleri ve açıklamaları bekliyoruz.