Kısa adı TEPAV olan Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı birkaç gün önce yaptığı bir araştırmasının sonuçlarını açıkladı ve “Perakendeci Heyecanını mı Kaybetti?” diye sordu.

Bu soru, Mayıs 2014’te -6.9 değerini alan bir önceki aya göre 2 puan, geçen yılın aynı dönemine göre ise 5.2 puan düşen TEPE endeksine dayanıyor.

TEPAV’a göre mayısta durağan seyrini sürdüren satış beklentileri gelecek 3 aydaki sipariş ve istihdam beklentilerinin geçen yıla göre düştüğünü ortaya koyarken, TEPE’nin düşüşünde geçtiğimiz 3 aya göre işlerin durumundaki düşüş etkili olduğu belirtiliyor.

Araştırmaya alt sektörler itibariyle bakıldığında ise bir önceki yılın aynı dönemine göre, elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar sektörü en iyi performansı gösteren ve yükselen tek sektör oldu.  Bu sektör dışındaki tüm sektörlerde geçen yıla göre düşüş yaşandı. Motorlu taşıtlar, tekstil, hazır giyim ve ayakkabı ve mobilya, aydınlatma ekipmanları ve ev içi kullanım ürünleri sektörlerinde düşüş ortalama düşüşten daha az oldu. Birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar sektöründe ise geçen yıla göre düşüş ortalama düşüş kadar oldu. Yiyecek, içecek ve tütün ürünleri ve akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, zücaciye, kırtasiye gibi diğer iş kollarında geçen yıla göre düşüş ortalama düşüşten daha fazla oldu.

Nitekim TÜİK de perakende satış hacminin Nisan’da bir önceki aya göre aynı seviyede kaldığını açıkladı.

TEPAV’ın İstihdam İzleme Bülteni’nde de Türkiye genelinde esnaf sayısının bir yılda yüzde 3.4 oranında olmak üzere 64 bin azalarak 1 milyon 849 bine gerilediğini açıkladı.

TEPAV’a göre, mevsimsellikten arındırılmış seride 2012 yılı Ekim ayında serideki en üst seviyeye ulaşan esnaf sayısı bu yılın Ocak ayına kadar düşme eğilimini sürdürdü.

Ekonomiyi soğutma tedbirleri alınan 2012’nin Ekim ayından bu yılın Ocak ayına kadar 81 ilin 48’inde geçen yıla göre esnaf sayısında gerileme var.

En büyük azalma İstanbul, Ankara ve İzmir’de gözlendi. Esnaf sayısı İstanbul’da 31 bin azalarak 441 bine, Ankara’da 8 bin azalarak 118 bine, İzmir’de 7 bin azalarak 108 bine geriledi.

Bursa’daki esnaf sayısı ise 3 bin azalarak 73 bine düştü.

* * *

Diğer yandan Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu-TİSK de iki gün önceki son bültenini “Bütçe Açığı İkaz Ediyor” başlığıyla yayınladı.

TİSK’e göre, imalat sanayii kapasite kullanım oranı Mayıs’ta yıllık bazda 0.4 puan, aylık bazda 0.5 puan azaldı.

Yine TİSK, bülteninde, “Merkezi Yönetim Bütçesi dengesinin ilk dört ayda sarsıldığı gözleniyor. Bütçe dengesindeki bozulma sürdüğü takdirde, faiz oranlarındaki artışın yanı sıra yeni vergiler de gündeme gelebilir” değerlendirmesinde bulundu.

Bütçe gerçekleşmesinde öne çıkan unsurları sıralayan TİSK,

-Merkezi Yönetim Bütçesi 2013 yılı Ocak-Nisan döneminde 302 milyon TL açık vermişti. Bu yıl aynı dönemde bütçe açığı yüzde1303 oranında artarak 4 milyar 237 milyon TL’ye yükselmiştir,

-Faiz dışı fazla 2013 yılında Ocak-Nisan döneminde 17 milyar 922 milyon iken, 2014 yılı Ocak-Nisan döneminde yüzde 24.3 oranında azalmış ve 13 milyar 573 milyon TL’ye gerilemiştir,

-2013 yılı Ocak-Nisan döneminde bütçe giderleri 124 milyar 931 milyon TL iken, 2014 yılının aynı döneminde yüzde 14,1 oranında artarak 142 milyar 606 milyon TL olmuştur derken, “İç dengenin bozulması sadece faiz oranının yükselmesine neden olmamaktadır; bu eğilim sürer ise, yeni vergiler gündeme gelebilir. Bu da zaten borçlanma düzeyi yüksek reel sektör ve hanehalkı için ek yük demektir” yorumunu yapıyor.

Yarın 2014’ün ilk çeyreği ile ilgili büyüme oranları, Cuma günü de sanayi ciro endeksi açıklanacak. Bu veriler ışığında ekonomik değerlendirmemize devam edeceğiz…