Kanser ve Cinsel Sağlık

Tanımdan yola çıkarak cinsel sağlığın biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerle iç içe olduğunu söyleyebiliriz. Bu faktörlerin her biri ayrı ayrı cinsel sağlığımızı olumlu veya olumsuz düzeyde etkileme kapasitesine sahiptir. Özel Medicana Bursa Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Nilüfer Avcı ve Psikolog Ali Demirel konu hakkında bilgi verdi.

Kanser, sağlık üzerinde bozucu etkileri olan aynı zamanda bireyleri psikolojik ve duygusal olarak yıpratan bir hastalıktır. Kanser tanısının alınması ve tedavi sürecine geçilmesi ile birlikte bireylerin cinsel sağlığı da bu durumdan farklı şekillerde etkilenir ve eski seyrinden uzaklaşabilir. Bu etki kanserin türü ve uygulanan tedavi yöntemine göre değişir. Bazı kanser türleri doğrudan üreme organlarını ve işlevini etkileyebilir. Psikolojik olarak hastada ve partnerinde cinsel isteksizlik yaratabilir. Böyle bir durumun yaşanması çok doğal olmakla birlikte yeterli bilgilendirme ve uygun yönlendirme ile bu sorun aşılır.

Süreçteki Kaygılar

Kanser tanısı konulan bireyin kafasında birçok soru işareti belirmektedir. Bu soru işaretlerinin bazıları da cinsel sağlık ile ilgili olarak ortaya çıkar.

·         “Cinsel yaşamım bitti.”

·         “Bundan sonra cinsel ilişki kurabilecek miyim?”

·         “Acaba partnerim/eşim benden uzaklaşır mı?”

·         “Bundan sonra karşı cinsle ilişki kuramayacağım.”

·         “Artık cinsellik benim için çok uzak.” gibi düşünceleri bu kaygı ve soru işaretlerine örnek olarak gösterebiliriz.

Çoğu hastanın aklına ilk gelecek şey olmasa bile kanser hastalarının tedavisinde “yaşam kalitesinin” arttırılması anlamında “cinsel sağlık” diğer faktörler ile birlikte göz önünde bulundurulması gereken bir konudur.

Öneriler

Cinsel sağlık tedavide gözetilmesi gereken bir konu olmasına rağmen hastalar genellikle çekindikleri ve utandıkları için cinsellikle alakalı soru sormak istemiyorlar. Yeterli bilgiyi ve yönlendirmeyi alamayınca da bu konuda sıkıntılar baş göstermeye başlıyor. Hastalığınız süresince cinsel sağlığınızı korumak ve yaşam kalitenizi arttırmak için şunları yapabilirsiniz;

·         İnsanların cinsel sağlıkları ile ilgili problem yaşamaları çok doğaldır ve genelde bu konularda bir uzmandan yardım almak gerekir. O yüzden cinsel sağlığınız hakkında konuşma konusunda çekingen ve sıkılgan olmamaya çalışın.

·         Kanser hastalarının genellikle cinsel sağlıkları hakkında bazı soru işaretleri ve kaygıları oluşur. Eğer sizin de bazı kaygılarınız varsa zaman kaybetmeden sağlık ekibi ile iletişime geçin ve onlarla bu konuda daha sık konuşmaya çalışın. Böylece sağlık ekibinin(doktor,hemşire,psikolog) size yardımcı olmasına olanak tanımış olursunuz.

·         Kemoterapi, radyoterapi, cerrahi işlem gibi kanser tedavisinde kullanılan tedavi sistemlerinden cinsel sağlığınızı nasıl etkileyebileceğine dair doktorunuzun sizi bilgilendirmesini talep edin.

·         Tedavi süresince tedavilerden sonraki ilk birkaç gün kendinizi bitkin ve yorgun hissedebilirsiniz. Yani cinsel yaşamınıza vereceğiniz enerjiniz olmayabilir fakat daha sonrası için cinsel yaşamınızı nasıl şekilledirebileceğiniz konusunda danışmanlık almayı ihmal etmeyin.

·         Bu süreçte sizinle birlikte eşinizin/partnerinizin de bazı kaygıları olacaktır. Birbirinizin kaygı ve düşüncelerini paylaşma ve çözümler bulma konusunda iş birliği sağlayın.

·         Cinsel birleşmenin cinsel sağlığın sadece bir yönünü oluşturduğunu; fiziksel temas, sevişme, sevgi, ilgi, anlayış ve bakım gibi cinsel sağlığın diğer yönlerini de göz önünde bulundurmanız gerektiğini unutmayın.

·         Öncekinden farklı yollarla da olsa iyi bir cinsel yaşama sahip olabileceğinizi aklınızdan çıkarmayın.

·         Cinsel sağlığınız hakkında danışmanlık almak ve süreci daha sağlıklı bir şekilde yönetmek istiyorsanız kliniğimizin psikoloğuyla iletişime geçebilirsiniz.