Çocukluk Çağında Obezite

Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Dr. Gülsüm Figen Günindi, özellikle çocukların bilgisayar ve televizyon karşısında uzun süre hareketsiz kalması ve fazla kalorili besinler tüketmesinin, obezitenin en sık nedeni olduğunu söyledi.
Medical Park Samsun Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Kliniğinden Uzm. Dr. Gülsüm Figen Günindi “çocuklarda obezite” hakkında bilgi verdi. Dr. Günindi “Çağımızın en önemli hastalıklarından biri olan obezite vücutta depolanan yağ miktarının fazla olması şeklinde tanımlanabilir. Çocuk ve gençler için önemli sağlık sorunlarından biridir. Obezitenin nedeni kalori alımı ve harcanması arasındaki dengesizliktir. Çok yemenin mekanizmasında hipotalamusun iştah merkezi önemli rol oynar” dedi.
Obezitenin genellikle düzensiz yemek yeme alışkanlıkları ve hareketsiz yaşam tarzından kaynaklandığını söyleyen Dr. Gülsüm Figen Günindi “Özellikle çocukların bilgisayar ve televizyon karşısında uzun süre hareketsiz kalması ve fazla kalorili besinler tüketmesi, en sık nedenidir. Nadiren genetik kaynaklı veya hormonal bozukluklara bağlı olabilir. Gelişmiş ülkelerde düşük sosyoekonomik düzeyde, gelişmekte olan ülkelerde ise yüksek sosyoekonomik düzeye sahip kesimlerde daha sık görülmektedir. Çevresel faktörler de çocukluk çağı obezitesinde önemli rol oynar. Ailenin beslenme biçimi, aktivite azlığı, anne-baba-çocuk arasındaki olumsuz ilişkiler obezite riskini artırmaktadır. Ailede obez bireylerin varlığı risk oluşturur. Özellikle boy kısalığı ile birlikte olan obezitede hormonal nedenler mutlaka araştırılmalıdır. Tiroid bezinin az çalışması (hipotiroidi), kortizol hormonunun fazlalığı (Cushing Sendromu) obezitenin sık olmasa da önemli nedenlerindendir” diye konuştu.
ÇOCUĞUNUZ OBEZ Mİ?
Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı Dr. Gülsüm Figen Günindi “Klinik olarak obezite, kilonun boyun karesine oranı (kg/m2 ) ile elde edilen vücut kitle indeksi ile tanımlanır. Erişkinler için vücut kitle indeksi 25 ile 30 arası fazla kilolu, 30 ve üstü değerler obezite olarak yorumlanır. Çocuklarda yaş ve cinsiyete göre, her ülkenin kendi çocukları için hazırlanan vücut kitle indeksi persentil eğrileri kullanılır. Vücut kitle indeksi persentili 85-95 aralığında olan çocuklar aşırı kilolu, 95 persentil ve üzerinde olanlar ise obez olarak değerlendirilir” bilgilerini verdi.
OBEZİTENİN SAĞLIK ÜZERİNE OLUMSUZ ETKİLERİ
Uzm. Dr. Gülsüm Figen Günindi şöyle devam etti: “Obezite; hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, insülin direnci, polikistik over sendromu, uyku apnesi, kalp yetmezliği, şeker hastalığı gibi birçok hastalığı beraberinde getirmektedir. Aşırı kilo alan çocuklarda ortopedik sorunlar gelişebilir, fiziksel aktiviteleri azalır. Ağır psikolojik stres nedeni ile okul başarısında düşme, güven kaybı ve benzeri ruhsal sorunlar görülebilir. Obez çocuklarda insülin düzeyi yüksek olmasına rağmen normal glukoz düzeyleri insülin direncini gösterir. İnsulin direncinin başlaması, öncelikle yağ metabolizmasını bozarak, karaciğer yağlanmasına neden olur. Son yıllarda özellikle adölesan çağda sıklığı artmakta olan tip II diyabet obez çocuklarda daha kolay ortaya çıkmaktadır. Ailesinde diyabet öyküsü olan çocuk ve adölesanlarda glukoz intoleransı araştırılmalıdır.”
ÇOCUKLARDA OBEZİTE TEDAVİSİ
Çocuklarda obezite tedavisinin oldukça zor olduğunu ve iyi bir ekip çalışması gerektirdiğini söyleyen Dr. G. Figen Günindi şunları kaydetti: “Başarılı olabilmek için nedenleri doğru olarak saptanmalı, belirli bir vücut ağırlığını hedeflemek yerine sağlıklı yemek yeme ve fiziksel aktiviteye yönlendirilmelidir. Hazır ve dondurulmuş gıdalardan, aşırı şeker ve çikolatadan uzak durulması, daha çok sebze ve meyve tüketilmesi, kızartma gibi gıdalar yerine ızgara ve haşlama türü gıdaların tercih edilmesi önerilmelidir. Öğün atlanmamalı, ana ve ara öğünlerden oluşan az ve sık yemek yeme düzeni oluşturulmalıdır. Çocuklar fiziksel olarak aktif olacakları oyunlara yönlendirilmeli, bilgisayar oyunu ve televizyon izleme gibi aktiviteler kısıtlanmalıdır. Düzenli fiziksel aktivite çocuklarda büyüme ve gelişmeyi hızlandırır.”
Çocukların beslenme davranışında anne ve babayı örnek aldığını söyleyen Dr. Gülsüm Figen Günindi “Bu nedenle ebeveynler de sağlıklı yaşam tarzını benimsemeli, çocuğuna beslenme ve yaşam tarzı konusunda liderlik yapmalıdır. Çocuklarda yoğun diyet programları, ilaç tedavisi veya cerrahi tedavi önerilmez. Ancak hekim kontrolünde diyetisyen yardımı ile sağlıklı beslenme planı yapılmalıdır. Amaç, boy uzaması devam ederken kiloyu korumak veya yavaş kilo kaybını sağlamak, beslenme disiplinini yerleştirmek ve programı tüm ailenin ortak uygulamasını sağlamaktır. Obez olan her çocuk mutlaka çocuk endokrinoloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Düzenli ve sık aralıklarla doktor izlemi başarıyı artıracaktır” şeklinde konuştu.