Sabahattin Ali değerli bir yazar ve şairimizdir. Realist gözlemleri ile yazdığı kitaplar ve şiirler yaklaşık 80 yıldır yerli ve yabancı birçok okurun dilindedir. Kendisinden sonra gelen birçok yazar ve şairi etkilemiş onlara ilham kaynağı olmuştur. İstanbul’daki Muallim Mektebinde aldığı nitelikli eğitim sayesinde Yozgat’ta öğretmenlik yapmaya başladı. 1907 Eğridere (Bulgaristan), Ölümü 2 Nisan 1948 Kırklareli. 41 yaşında ömrünün baharında vefat etmiş bir değerimizdi. Ömrü uzun olsa kim bilir ne klasik kitap ve şiirler yazacaktı.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yabancı dil eğitimi alması amacıyla yurtdışına gönderilen isimler arasındaydı. 1928-1930 yılları arasında yabancı dil eğitimini Almanya’daki bir dil fakültesinde aldı. Burada Ivan Turgenyev, Edgar Allan Poe, Thomas Mann gibi yazarların eserleriyle tanıştı. Sabahattin Ali’nin bu yazarlardan ilham aldığını ifade edebiliriz.
Türk Ulusu’na hakaret eden koyu milliyetçi bir Alman gencini tartakladığı gerekçesiyle Almanya’da ki eğitimi durdurularak Türkiye’ye geri gönderildi. Bazı kaynaklar, Ali’nin Türkiye’ye dönüşünün sebeplerini başka nedenlere bağlamaktadır net olarak bilemiyoruz.
Türkiye’ye döndükten sonra önce Bursa’da öğretmenlik yaptı. Ardından Aydın’da bulunan bir okulda Almanca öğretmeni olarak çalıştı. Ali, Atatürk’e hakaret ettiği gerekçesiyle ve çeşitli politik suçlamalar nedeniyle tutuklandı ve Sabahattin Ali’nin yaşam öyküsündeki yeri iyi bilinen Sinop Cezaevi’ne gönderildi. Suçlamaların yersiz olduğunu ifade edercesine Atatürk’e ithaf ettiği Benim Aşkım adlı şiirini ve başka bir amaçla da Esirler adlı tiyatro oyununu yazdı. Ayrıca ülkemizde çok sevilen şarkı “Aldırma Gönül”ü de Sinop Cezaevi’nde geçirdiği günlerde yazdı. Ferhan Şensoy, Rasim Öztekin ve Ali Çatalbaş'ın başrollerini paylaştığı Pardon filminin cezaevi sahneleri Sinop cezaevi'nde çekilir ve yine Sabahattin Ali'nin yazdığı Aldırma Gönül şiiri bu sahnelerde Edip Akbayram'ın harika yorumu ile okunur ve bence bu film son yılların en mükemmel yapımıdır.
Sabahattin Ali, birçok kez askere alınmıştı. Askere alınma sebeplerinden biri 2. Dünya Savaşı seferberliğiydi ve ülkemizde halen çok satan Kürk Mantolu Madonna adlı meşhur eserini bu yıllarda askerdeyken yazdı
Eşi Aliye Hanım’la 1935 yılında evlendi. Bu evlilikten Filiz Ali adında bir kızı oldu. Filiz Ali 5 yaşındayken yazdığı, en iyi bilinen Sabahattin Ali kitaplarından olan Kuyucaklı Yusuf romanı büyük tartışmalara yol açtı. Hatta Hüseyin Nihal Atsız, bu romana karşılık olarak İçimizdeki Şeytanlar adında bir eser yazmıştı. Sol kesim her ne kadar Sabahattin Ali'yi kullansa da sağ kesim de mutlaka kendisinden faydalanmalıydı diye düşünürüm.!
İlerleyen yıllarda İstanbul’a gelen yazar, arkadaşı önemli güldürü yazarımız Aziz Nesin’le beraber Marko Paşa adındaki mizah dergisini çıkardı. Dergi zamanla siyasi taşlama yapan bir hal alınca Sabahattin Ali’nin hakkında bir kaç dava açıldı ve yeniden tutuklandı.
Sabahattin Ali, son yıllarında ekonomik bunalım yaşıyordu ve tanıdıklarının yardımıyla bir kamyon edinerek nakliyecilik yapmaya başladı. Ayrıca o dönemde Türkiye’den ayrılmak istiyordu ve yakınlarına Avrupa’ya gitmek istediğinden bahsediyordu. Pasaport sahibi olamayan Sabahattin Ali, yasa dışı yollarla ülkeden kaçmaya çalıştı; fakat sebebi halen netlik kazanmayan bir nedenden ötürü 1948 yılında hayatını kaybetti ya da öldürüldü ve hala muallakta olan ölüm sebebi netleşmedi.
Birçok dile çevrilen Kürk Mantolu Madonna, 2016 yılında İngilizceye çevrilerek bir dünya klasiği olma yolunda büyük bir adım atmıştır ve yediden yetmişe herkesin severek okuduğu bir kitap olarak başka kitaplarda ve filmlerde de adından bahsettirmiştir.
Yorum Ekle
Yorumlar
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
İsmet KOYUNCU
Sabahattin Ali
Sabahattin Ali değerli bir yazar ve şairimizdir. Realist gözlemleri ile yazdığı kitaplar ve şiirler yaklaşık 80 yıldır yerli ve yabancı birçok okurun dilindedir. Kendisinden sonra gelen birçok yazar ve şairi etkilemiş onlara ilham kaynağı olmuştur. İstanbul’daki Muallim Mektebinde aldığı nitelikli eğitim sayesinde Yozgat’ta öğretmenlik yapmaya başladı. 1907 Eğridere (Bulgaristan), Ölümü 2 Nisan 1948 Kırklareli. 41 yaşında ömrünün baharında vefat etmiş bir değerimizdi. Ömrü uzun olsa kim bilir ne klasik kitap ve şiirler yazacaktı.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yabancı dil eğitimi alması amacıyla yurtdışına gönderilen isimler arasındaydı. 1928-1930 yılları arasında yabancı dil eğitimini Almanya’daki bir dil fakültesinde aldı. Burada Ivan Turgenyev, Edgar Allan Poe, Thomas Mann gibi yazarların eserleriyle tanıştı. Sabahattin Ali’nin bu yazarlardan ilham aldığını ifade edebiliriz.
Türk Ulusu’na hakaret eden koyu milliyetçi bir Alman gencini tartakladığı gerekçesiyle Almanya’da ki eğitimi durdurularak Türkiye’ye geri gönderildi. Bazı kaynaklar, Ali’nin Türkiye’ye dönüşünün sebeplerini başka nedenlere bağlamaktadır net olarak bilemiyoruz.
Türkiye’ye döndükten sonra önce Bursa’da öğretmenlik yaptı. Ardından Aydın’da bulunan bir okulda Almanca öğretmeni olarak çalıştı. Ali, Atatürk’e hakaret ettiği gerekçesiyle ve çeşitli politik suçlamalar nedeniyle tutuklandı ve Sabahattin Ali’nin yaşam öyküsündeki yeri iyi bilinen Sinop Cezaevi’ne gönderildi. Suçlamaların yersiz olduğunu ifade edercesine Atatürk’e ithaf ettiği Benim Aşkım adlı şiirini ve başka bir amaçla da Esirler adlı tiyatro oyununu yazdı. Ayrıca ülkemizde çok sevilen şarkı “Aldırma Gönül”ü de Sinop Cezaevi’nde geçirdiği günlerde yazdı. Ferhan Şensoy, Rasim Öztekin ve Ali Çatalbaş'ın başrollerini paylaştığı Pardon filminin cezaevi sahneleri Sinop cezaevi'nde çekilir ve yine Sabahattin Ali'nin yazdığı Aldırma Gönül şiiri bu sahnelerde Edip Akbayram'ın harika yorumu ile okunur ve bence bu film son yılların en mükemmel yapımıdır.
Sabahattin Ali, birçok kez askere alınmıştı. Askere alınma sebeplerinden biri 2. Dünya Savaşı seferberliğiydi ve ülkemizde halen çok satan Kürk Mantolu Madonna adlı meşhur eserini bu yıllarda askerdeyken yazdı
Eşi Aliye Hanım’la 1935 yılında evlendi. Bu evlilikten Filiz Ali adında bir kızı oldu. Filiz Ali 5 yaşındayken yazdığı, en iyi bilinen Sabahattin Ali kitaplarından olan Kuyucaklı Yusuf romanı büyük tartışmalara yol açtı. Hatta Hüseyin Nihal Atsız, bu romana karşılık olarak İçimizdeki Şeytanlar adında bir eser yazmıştı. Sol kesim her ne kadar Sabahattin Ali'yi kullansa da sağ kesim de mutlaka kendisinden faydalanmalıydı diye düşünürüm.!
İlerleyen yıllarda İstanbul’a gelen yazar, arkadaşı önemli güldürü yazarımız Aziz Nesin’le beraber Marko Paşa adındaki mizah dergisini çıkardı. Dergi zamanla siyasi taşlama yapan bir hal alınca Sabahattin Ali’nin hakkında bir kaç dava açıldı ve yeniden tutuklandı.
Sabahattin Ali, son yıllarında ekonomik bunalım yaşıyordu ve tanıdıklarının yardımıyla bir kamyon edinerek nakliyecilik yapmaya başladı. Ayrıca o dönemde Türkiye’den ayrılmak istiyordu ve yakınlarına Avrupa’ya gitmek istediğinden bahsediyordu. Pasaport sahibi olamayan Sabahattin Ali, yasa dışı yollarla ülkeden kaçmaya çalıştı; fakat sebebi halen netlik kazanmayan bir nedenden ötürü 1948 yılında hayatını kaybetti ya da öldürüldü ve hala muallakta olan ölüm sebebi netleşmedi.
Birçok dile çevrilen Kürk Mantolu Madonna, 2016 yılında İngilizceye çevrilerek bir dünya klasiği olma yolunda büyük bir adım atmıştır ve yediden yetmişe herkesin severek okuduğu bir kitap olarak başka kitaplarda ve filmlerde de adından bahsettirmiştir.