Plastik poşetlerde ücret uygulaması 1 Ocak 2019 tarihi itibarıyla başladı. Marketlere gidenler, kasa yanındaki “poşetler 25 kuruştur” yazan uyarılarla karşılaştılar…

Sosyal medyada ise bu karara isyan eden vatandaşların yanlarında getirdikleri poşetleri kullandıkları, montlarını taşıma aparatı haline getirdikleri, eski poşetlerini yıkayıp kuruttukları ve el arabasıyla gelenleri gördük… Paylaşımların birçoğu mizansendi belki… Bence çoğu gerçekçi yaklaşımlardı…

Peki, ücretli poşet uygulaması tam manasıyla ne anlama geliyor, ne hedefleniyor, ne yapılmak isteniyor… İrdeleyelim…

Yasaya göre, plastik poşetler artık 25 kuruşluk fiyatla tüketicilere satılacak. Ücretsiz poşet veren işletmelere de cezai işlemler uygulanacak… Çevre Yasası ve Bazı Yasalarda Değişiklik Yapan Yasa’ya göre; temel amaç, çevreyi korumak ve bu konuda bilinç oluşturmak… Daha az tüketim hedefleniyor…

Araştırmacılar, bir pet şişenin 1000 yıl, cam şişenin 4 bin yıl, metal kutunun 10 yıl, plastik poşetin 400 yıl ve pillerin ise 300 yılda doğaya karıştığını tespit etmiş durumdalar. Bir plastik poşet 400 yıl boyunca hiç değişmeden kalabiliyor doğada. Demek ki büyük kirletici…

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, plastik poşetlerin satışı, beyanı, geri kazanım katılım payı tahsili ile izleme, kontrol ve denetimine yönelik bir yasa yaptıklarını söylüyor… Aralarında meyve, kargo ve kuru temizleme poşetlerinin yer aldığı bazı poşet grupları ücretlendirmeye tabi değil…

Yapılan araştırmalara göre; Türkiye'de plastik poşet kullanım miktarı yıllık 35 milyar adet… İnanılmaz bir rakam… Geri dönüşüm ise yeni bir tane üretmekten daha da pahalıymış… O nedenle geri dönüşüm yerine üretmek üzerine kurulu bir düzen kurulmuş ülkemizde… Türkiye'de bir kişinin yılda ortalama 440 adet plastik poşet kullandığı da kayıtlarda yer alıyor…

İşte tüm mesele; kişi başı 440 adet olan tüketimi azaltmak…

Peki, “azaltırken neden başka yöntemler bulunmadı?” sorusunu bir kenara not edelim ve gerçeklere eğilelim…

Günümüzde özellikle insanların yanlış davranışları ve etkileri sonucunda çevre kirliliği, hava kirliliği, su kirliliği ve toprak kirliliği gibi birçok sorun baş göstermeye başladı… Sanayileşmeyi vahşice yapan insan, daha çok kazanmak adına doğaya zarar verdi. Boyahanelerin atıkları fay hatlarına boca edildi… Yeraltı suları dahi kirlendi… Akarsularda yaşam bitti…

Günümüzde küresel sorunların başında çevre kirliliği geliyor… Toprak ve su kirliliği nedeni ile tarım ürünlerinin yetiştirilmesi dahi zorlaştı. O kadar kirlendi ki her yer; Dünya “doğal gıda” çılgını bir kitle ile karşı karşıya şimdi. Kanser hastalığı grip gibi algılanmaya başlandı… Sağlıksız ürünler giriyor evlerimize. Endüstrileşen gıda sektörü, artan nüfusu doyurmak için olmadık gelişmelere kucak açıyor.

Gelişmiş ülkelerde, plastik poşetler yerine üzerinde doğa dostu poşetler, bez çanta modelleri, yüzde 100 dönüştürülebilir poşet gibi ibarelerin yer aldığı poşetler kullanılıyor. Çok yaygın olarak kullandığımız bu poşetlerin kontrollü olarak kullanımının azaltılması ve yerine doğa doğru malzemelerden elde edilen, bez çanta türevi seçeneklere yönelmek gerekiyor.

Siyah poşetler; kova, pet şişe ve tıbbi atık gibi materyallerin çöplerden ayrıştırılıp, kusurlarının gizlenebilmesi için siyaha boyanması sonucu tüketicilere sunuluyor. Elde edildiği bu maddeler bir yana, sadece siyah boya kullanılması bile bu felaketin habercisi… Herkes haftada yalnızca 2 poşet az kullandığında, yıllık asgari 100 poşet çöpe atılmamış olacak.

Başka bir konu daha var…

Bir markanın 8 bin şubesi var mesela… Her biri günde 300 satış yapsa ve her birinde 1 poşet kullanılsa 8.000 X 300 eşittir 2 milyon 400 bin poşet eder. Her biri için vatandaştan 25 kuruş tahsil edilse 600 bin TL yapar. 2 poşet kullanılsa 1 milyon 200 bin TL kasaya kalır… Çevreyi korumak adına alınan karar, vatandaşın cebinden para çekmekten başka bir işe yaramaz… Yerli ve yabancı market zincirlerini de düşünürseniz eğer; günde halkın cebinden alınan para miktarı inanılmaz…

5 poşet alan bir kişi her seferinde 2.5 TL bırakacak kasaya…

Vay anasını!

Başka bir çözüm bulunmalı!