Anayasa değişikliğiyle halk ‘yan hakem’ olmaktan çıkacak

Cumhurbaşkanı Başdanışmanlarından Mehmet Uçum, anayasa değişikliği konusunda bilgiler vererek, önerilen modelin bir sistem reformu olduğunu, sistemde bir sorun çıkması halinde sistemin bunu kurallara ve kurumlara bırakmadan kendi içinde çözebileceğini, halkın da yeni sistemde yönetimde yan hakem olmaktan çıkıp, orta hakemliğe geçeceğini söyledi.

İzmir’de 16 Nisan’da halk oylamasına sunulacak anayasa taslağı hakkında bilgilerin verildiği “Anayasa Değişikliği Bilgilendirme Toplantısı” gerçekleştirildi. Kaya Termal Otel’de düzenlenen bilgilendirme toplantısına, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Başdanışmanlarından Mehmet Uçum’un yanı sıra Milli Savunma Bakan Yardımcısı Şuay Alpay, İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, IMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Öztürk, kentteki borsa, meslek örgütleri ve çeşitli sivil toplum kuruluşu temsilcileri katıldı.

Anayasa değişikliğinin 1960’lı yıllardan bu yana sürekli tartışıldığına dikkat çeken Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, tartışmanın doğru ve objektif bilgi üzerinden yürütülmesini sağlamak amacıyla yaptıkları bilgilendirme toplantılarına büyük önem verdiklerini kaydetti.

“Biz bunu hobi olsun diye yapmıyoruz”

Türkiye’nin mevcut devlet yapısında halk ile devlet ilişkisinin sorunsuz bir yapı üzerinde oturtulmadığı için dünyada tartışılmadığı kadar şu anda anayasa tartışmasının yapıldığını belirten Uçum, “Anayasa, devleti düzenleyen ana kanundur, devletin esaslarını belirler. Ayrıca halk-devlet ilişkisini ve devlet sınırlarını belirler. Biz bunu hobi olsun diye yapmıyoruz, aksayan yanları değiştirmek, devletin esaslarını yeniden belirlemek ve halk devlet ilişkisini sağlam temeller üzerine oturtmak için tartışıyoruz” dedi.

Referandumdan "evet" sonucu çıksa bile tartışmaların sona ermeyeceğini belirten Uçum, "Bu değişiklik her zaman gündemimizde olacak. Çünkü içinde yaşadığımız 21. yüzyılda devletler, bölgeler yeniden yapılanıyor. Küresel seviyede bir yapılanma var. ABD’deki gelişmeler ve İngiltere’deki Brexit süreci bunu gösteriyor ve dünya yeniden şekilleniyor. Türkiye’nin bu dönüşümde ve yapılanmada etkin rol oynaması gerekiyor. Türkiye, bu rolü oynarken, dönüşümde hangi yapı ile görev alacak. 21. yüzyılda rekabet etmek için küresel seviyede söz sahibi olmak için yeniden yapılanma sürecini çözmemiz lazım. Geçmişten gelen sorunlu devlet yapısından kurtulmamız gerek. Bu değişikliği bizim siyasal sistemimizin yapısı, tarihsel problemlerimiz, 21. yüzyılın devlet ihtiyacı, 15-16 Temmuz devriminin ortaya koyduğu sonuçlar ve siyasi aktörlerin üstlendiği sorumluluklar belirlemiştir. Nelere ihtiyaç olduğu oldukça açıktır” dedi.

“Halk hem yasamanın hem yürütmenin başını seçecek”

Uçum, Türkiye’nin geçmişte hiçbir zaman istenilen düzeyde demokratik bir devlet olamadığını ileri sürerek, "Devletin içindeki anti demokratik ve kadro işgaline müsait yapılar, artık devletin yeniden inşasını 15 Temmuz’dan sonra zorunlu olarak yeniden gündeme getiren bir gereklilik oldu" diye konuştu.

Yeni sistemle halkın hem yasamanın hem de yürütmenin başını seçeceğine dikkati çeken Uçum, önerilen modelin bir sistem reformu olduğunu, sistemde bir sorun çıkması halinde sistemin bunu kurallara ve kurumlara bırakmadan kendi içinde çözebileceğini, halkın da yeni sistemde yönetimde yan hakem olmaktan çıkıp, orta hakemliğe geçeceğini aktardı.

“Böyle bir metinden diktatörlük çıkar mı”

Mili Savunma Bakan Yardımcısı Şuay Alpay da şunları söyledi:

“Parlamenter sistem problem üreten, siyasi, ekonomik kriz üreten, topluma, devlete ve millete ağır maliyet olan bir süreci yaşatmıştır. Onun için bu sistem iyi bir sistem değildir. Tutulacak hiçbir tarafı yoktur. 12 Mart Muhtırası parlamenter sistemin zayıf olduğunun göstergelerindendir. Bu sistemi değiştirmek topyekun bu milletin hakkıdır. Özellikle üretilen ‘tek adam olma, diktatörlük’ iddiaları çok sık konuşuluyor. Bu anayasa değişiklik paketi iki partinin, mecliste şu an yüzde 65 toplumsal mutabakatı olan iki büyük partinin bir uzlaşı kültürünün sonucudur. Burada bir siyasal uzlaşma, toplumsal uzlaşma vardır. Böyle bir metinden darbecilik, diktatörlük çıkar mı? ‘Evet diyenler gibi ‘hayır’ diyenler de vardır. Ama ötekileştirmeden kapsayıcı bir yaklaşım üzerinde değerlendirmeler yapmak hepimiz için kazanılır olacaktır.”