Cennet mekan ülkemizi ve kültürümüzü seviyoruz ve bu toprakları bizlere miras bırakan Atalarımızı rahmet ve minnetle anıyoruz. Her bölgenin ayrı özelliği olsa da yemeği, şivesi, türküsü, hikayeleri gibi bir yerde birleşerek ortak sevinç ve hüzünleri yaşıyoruz. Yazı konumuz dinlerken bizi yüreğimizden vuran Leyla'm türküsü, bu türküyü dinleyip etkilenmeyecek insan yoktur diye düşünüyorum. Bağlamanın ilk tınısını duyar duymaz başka bir moda giriyorsunuz, ister merhum Neşet Ertaş'tan dinleyin ister Allah uzun ömürler versin İzzet Altınmeşe'den dinleyin hiç fark etmez, o büyülü dünya ya gireceksiniz.

Uzun zamandır bu yazıyı yazmayı düşünüyordum, bekleme sebebim ise Merhum Neşet Ertaş'ın eski eşi Leyla Ertaş'a yazdığım ve sorduğum sorulara cevap gelir mi? diye beklemiş olmam. Ne yazık ki Leyla Ertaş yazımızı görmedi ve doğal olarak cevap gelmedi. Malum hikayeyi bazı dostlarımız bilir bilmeyenler için özetleyelim. Neşet Ertaş kendisi gibi sanatçı olan Leyla hanımı sever evlenmek ister, fakat Babası Muharrem Ertaş bu evliliğe karşı çıkar.

On yıl evliliğin neticesinde üç çocukları olsa da sonun da ayrılırlar. Neşet Ertaş ömrün de hem babası hem ustası Muharrem Ertaş'ı ilk kez bu evlilik için kırmıştı, ve birbirlerine türkülerle cevap vermişlerdir. On yıl sonra biten evlilikten sonra unutamadığı Leyla aşkı için Neşet Ertaş'ın türküleri daha yanık söylenmeye başlamıştı mutlaka. Yazımı Kışa Çevirdin Leyla'm dediğinde Neşet Ertaş, dinleyiciler hemen aşkı Leyla yı düşünürdü. Türkü acaba Neşet Ertaş'ın mıydı? araştırmalar neticesinde ulaştığımız bilgileri paylaşalım. İzzet Altınmeşe Leyla'm türküsünü ilk derleyen dir ülkemiz de. Neşet Ertaş ile çok iyi dost olan Altınmeşe, doğal olarak üstadın yaşamını da bilmektedir ve Leyla'm türküsünü ona verip söylemesini ister. Türküye yenilikler katarak okur Neşet Ertaş ve çok ta sevilir, bu sebeple kamuoyunda türkü Neşet Ertaş'ın sanılır. Türkünün gerçek hikayesi ve yazılışını paylaşıyoruz.

Aşık Kerem Zarinci'ye ait olan  Aslı ile Kerem Destanında 4 ayrı versiyonu kayıtlı bulunan söz konusu türkünün bir versiyonu Kuzeydoğu Anadolu çeşitlemesinde Ferman Baba kaynaklı olup Dubeyt makamıyla Göle Türküleri içinde yer alır ve orijinali aşağıdaki gibidir:

Yazımı kışa çevirdin Bak gözümden yaşa dilber

Mevlam ayrılık vermesin Gökte uçan kuşa dilber

Hasretlik yaktı sinemi Aldı gitti benden beni

Viran eyledi hanemi Vurdu taştan taşa dilber.

Senden ayrı kalmak ölüm Yel vurdu savruldu külüm

Böyle kader böyle zulüm Gelir benim başa dilber

Gören gözüme perdesin Nere baksam sen ordasın

Annacım da bir yerdesin Yolum çıkmaz boşa dilber.

Bir ok attın zernişana Ok değdi gül-ü nişana

Alem güler perişana Yazım döndü kışa dilber

Kerem Dede bu ne haldır Senin işin daim zardır

Bu rüzgar başka rüzgardır Yağmur taşır yaşa dilber.

Aslı ile Kerem Destanında yer alan ikinci versiyonu ise Azerbaycan Gence çeşitlemesidir ve orijinali aşağıdaki gibidir:

Cilvelene - cilvelene Ne gedirsen hoşa Dilber

Tanrı ayrılık vermesin Havada ki kuşa Dilber

Hoşladım hesyat halini Ağ üzde kara halını

Görende gül camalini Gönül geldi coşa

Dilber Sevdim sen kimi sonamı Gafil okladın sinemi.

Gözlerin kanlı harami Sadağa ver kaşa

Dilber Bir ok attım zernişana O da getti perişana

Dedim belki yumşana Bağrın dönmüş taşa

Dilber Heyranıyam Aslı Han’ın Kerem de olsun kurbanın

Senin bu deli devranın Varmaz her dem başa Dilber.

Diğer çeşitlemeler de değişik ozanlardan derlenmiş değişik anlatımlara aittir. Bu türküye, İzzet Altınmeşe tarafından Kırşehir yöresine özgü düzenleme yapılarak aşağıdaki hale getirilmiştir ve telif hakkı alınmıştır:

Yazımı kışa çevirdin Bak gözümde yaşa Leyla'm

Mevlam ayrılık vermesin Gökte uçan kuşa Leyla'm.

Aşkınla yaktın sinemi Aldın gittin benden beni

Viran eyledin hanemi Vurdun taştan taşa Leyla'm.

Aynı şekilde Neşet Ertaş da türküyü Garip mahlasıyla eklemede bulunarak farklı bir düzenleme getirmiştir ve aşağıdaki şekliyle yorumlamıştır:

Yazımı kışa çevirdin Karlar yağdı başa Leyla'm

Viran oldu evim yurdum Ne söylesem boşa Leyla'm.

Her an Gözümde perdesin Nere baksam sen ordasın

Mevla'm ayrılık vermesin Gökte uçan kuşa Leyla'm.

Yardan ayrı kalmak ölüm Söyle ne olacak halım

Böyle kader böyle zulüm Gelir garip başa Leyla'm.

Yararlanılan kaynak Muhammed Aydın