Gözlük insan hayatında büyük yer teşkil ediyor, geçmişte sağlık sebebiyle kullanılan gözlük günümüzde ise daha çok bir aksesuar olarak kullanılmakta. Tabi bunun etkisi dünya çapında izlenen filmlerde jön ve yıldızların, hatta kötü karakterlerin bile renkli camlı gözlüklerle karizma yapmalarının da büyük rolü var. Ayrıca bu tezimizi destekleyen başka bir kesimde manken ve fotomodellerin pozları ve defileleri de katkı koymaktadır.

Türkiye'nin güneş gözlüğü ithalatı 5 yılda toplam 628 milyon 748 bin 962 doları buldu. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2013-2017 döneminde ithal edilen gözlük adedi 34 milyon 243 bin 93 olarak kayıtlara geçti. En fazla ithalat yapılan yıl 2015 olarak belirlenirken, anılan yılda 135 milyon 323 bin 748 dolarlık dış alım yapıldı. 5 yılda Türkiye'nin en fazla ithalat yaptığı ülke Çin olarak tespit edildi. Çin'den 321 milyon 867 bin 229 dolarlık alım gerçekleştirildi. Çin'in ardından en fazla ithalat yapılan ülke ise İtalya olarak belirlendi.

Alt-sınıf üretimde Çin’in, orta ve üst sınıf üretimde ise İtalya’nın gözlük piyasasındaki üstünlüğü devam ederken Ankaralı Aytekinler firması yılda 87 bin adetlik üretim başarısıyla dikkat çekiyor. Yerli gözlük üreticilerinden Ankaralı Aytekinler Gözlük Sanayi, Milano gözlük fuarına katılan ilk Türk firması olmuştu. Alt-sınıf üretimde Çin’in, orta ve üst sınıf üretimde ise İtalya’nın gözlük piyasasındaki üstünlüğü devam ederken Ankaralı bir firma yılda 87 bin adetlik üretim başarısıyla dikkat çekiyor.

Gözlük hammaddesini tamamen yurtdışından alıyoruz, başka seçeneğimiz yok. Bazı ham maddelerin üretimi için kullanılan teknoloji Türkiye’de yok. Ama Türkiye’de gerçek bir gözlük sanayi oluşursa yan sanayi de zamanla gelişir. Örneğin uzun süre verdiğimiz uğraşların ardından, gözlüklere takılan demo camları bizim için üretecek bir firma bulduk İstanbul’da. Gene kendi çabamızla uğraştık, yurtdışındaki fuarları teşvik kapsamına aldırdık. Gözlük sektöründe işçilik maliyeti yüksektir. Orta sınıf üretimde işçiliğin maliyeti yüzde 30, alt sınıfta ise yüzde 50’dir. Ankara, İstanbul, Elazığ, Kırşehir ve Balıkesir de yerli üretim firmalarını araştırmalarımız sonucunda görüyoruz. Basit gibi görünse de gözlük imalatı hakikaten zor, meşakkatli ve hassas bir iş, moda ve sağlığı bir arada yürütmeniz ve takip etmeniz gerekir.

Türkiye’de son yıllarda yerli insansız hava araçları (İHA), tank ve roketler üretilirken yerli otomobil, yerli uçak ve yerli uydu üzerinde çalışmalar hızlandı. Sanayi hamlelerinin art arda hayata geçerken üretim süreci daha basit olmasına karşın sanatsal birikim ve tasarım becerisi isteyen güneş gözlüğü pazarı dış ticarette döviz kaybı oluşturuyor. Türkiye’de hali hazırda küresel ölçekte markalaşan bir güneş gözlüğü firması bulunmazken, 80 milyon nüfuslu Türkiye’nin güneş gözlüğü ihtiyacı, büyük markaların üretimini Çin’de yaptırdığı ürünlerle karşılanıyor. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gözlükçülük Meslek Komitesi Meclis Üyesi Numan Hocaoğlu, iki yıl önce yaptığı açıklamada Türkiye’de yüzde 100 yerli üretim güneş gözlüğü bulunmadığını söylemişti.

"Türkiye'de güneş gözlüğü üretimi mevcut değil"

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan derlemeye göre, 2017 yılı en fazla güneş gözlüğü ithalatının Çin’den gerçekleştiğini aktaran Hocaoğlu, “Geçen yıl ‘Optik tarzda işlenmiş camları olan güneş gözlükleri’, ‘plastik camlı güneş gözlükleri’ ve ‘diğer güneş gözlükleri’ başlıklarında gerçekleştirilen ithalatta, adet ve tutar bazında ilk sırayı plastik camlı güneş gözlükleri aldı. Bu kalemde geçen yıl toplam 6 milyon 78 bin 213 güneş gözlüğü ithal edilirken, ödenen tutar 108 milyon 742 bin 413 dolar oldu. Toplamda ise Türkiye’ye 2017 yılında ithal edilen 7 milyon 8 bin 765 güneş gözlüğü için, 135 milyon 323 bin 748 dolar ödendi” bilgilerini vermişti.

"İllegal yoldan ülkemize sokuluyor"

Her yıl İlkbahar ve yaz aylarında güneş gözlüğü satışlarının arttığını anlatan Hocaoğlu, şunları kaydetti:

“Rakamsal olarak gözlükçülük mağazalarında satılanlar yaklaşık 1 milyon adet civarındadır ancak piyasada, işportada satılan ürünler ile birlikte bu sayı fevkalade artmaktadır. Zira piyasada ucuz fiyata satılan ürünlerin birçoğu illegal yoldan ülkemize girmektedir. 1 Haziran 2017 yılında gözlük ithalatına getirilen yüzde 29.8’lik ek vergiden dolayı güneş gözlükleri illegal yoldan ülkemize daha da fazla miktarda yasal olmayan yollardan sokulmaktadır. Güneş gözlüğü ithalatında yurt dışından ürünü hangi fiyata alırsanız alın mutlaka gümrüklerde minimum 8 dolar üzerinden beyan etmeniz ve bu miktar üzerinden vergilendirme yapmanız gerekiyor totalde yüzde 33'ü bulan vergi ile birlikte yüzde 18 KDV ödeyerek bu ürünün ithaline ancak müsaade edilmektedir.”

"Araştırıp yerli gözlükleri temin edebilirler"

2017 de Türkiye Gözlük Sanayicileri Derneği (GÖZSANDER) Başkanı Mehmet Dibi ise Türkiye'de son yıllarda gözlük üretimiyle ilgili yerli teşebbüslerin sayısının arttığını belirterek, "Bugün ülkemizde aslında yerli güneş gözlüğü üretimi var. Ancak ihracat yaparak küresel ölçekte bilinen bir markamız yok. Vatandaş da bilinen ve yaygın markalara yöneliyor. O nedenle hem bize sorumluluk düşüyor tanıtım ve reklam konusunda hem de vatandaşlarımıza görev düşüyor. Araştırıp yerli gözlükleri temin edebilirler." diye konuştu.

Dibi, yerli üretim gözlüklerin yaygınlaşması için bu alanda faaliyette bulunan işletmelerin markalaşma yolculuğunda elini güçlendirecek kolaylıklar beklediklerini de sözlerine ekledi.

Gözlük dünyasında kısa bir gezinti yaptık ve araştırmalarımız neticesinde karşımıza bu bilgiler çıktı, Türkiye neden kendi markasını yaratmakta hep zorluk çekiyor. Taklitçilik ve toplamacılıktan sıyrıldığımız zaman bu işleri başarabiliriz diye umutlanıyoruz. Gözlük kullanımının haricinde ülke insanımızın ince espri zekasını kullandığı bir çok gözlük esprisi de vardır, hepimizin malumu. Naber dörtgöz, vay optik gibi bir çok cümle kurup hafif alaycı fakat bunun da altında samimiyet olan söylemleri vardır. Bizde bu esprilerden birini ekleyerek veda edelim. Uyanmayanlar için GÖZÜNE GÖZLÜK.