İktidardan 59 maddelik Bankacılık Kanunu için kanun tasarısı

Hükümet, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na Bakanlar Kurulu’ndan 13 Ekim 2014 tarihinde geçen ’Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nı sundu. Başbakan Ahmet Davutoğlu ve bakanların imzasını taşıyan tasarı 59 maddeden oluşuyor.

Tasarı ile temel olarak bankacılık, sermaye piyasaları ile sigortacılık sektörlerinde meydana gelen gelişmelerin ilgili mevzuata yansıtılması, güncellenmesi, uygulamaya yönelik ihtiyaçların karşılanması ve tereddütlerin giderilmesi amaçlanıyor. Bu kapsamda çeşitli kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişikliğe gidiliyor.

5411 sayılı Bankacılık Kanunu’na ilave edilen 109/A ve 109/B maddeleri ile fona devredilen veya faaliyet izni kaldırılan bankaların çözümleme süreçlerinin hızlandırılması, satışlara talebin arttırılması ve tasfiyelerinin kısa sürede tamamlanması öngörülüyor. Bu kapsamda köprü banka ile kamu sermayeli katılım bankalarının kurulması için yasal çerçeve oluşturuldu. Yine aynı kanun kapsamında fona borçlu bulunanların varlıklarının üçüncü kişilerce ihbar edilmesinin teşvikine yönelik düzenleme getiriliyor. Ayrıca kişilerin mağduriyetinin giderilmesine yönelik olarak kusur sorumluluğu açıkça düzenleniyor. 6219 sayılı Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı Kanunu’nda yapılan değişiklikler ile, Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün idare ve temsil ettiği Vakıfbank hisselerinin Hazine’ye devrine ilişkin koşullar belirlendi.

Genel gerekçede, şu görüşlere yer verildi:

’’Bu şekilde Vakıflar- Genel Müdürlüğünün asli faaliyetlerini daha etkin yerine getirebilmesi için belirli ve sürekli bir gelir kaynağına sahip olması amaçlandı. Ayrıca, Vakıfbank (C) grubu hissedarlarından Vakıfbank Memur ve Hizmetlileri Emekli ve Sağlık Yardım Sandığı Vakfına ve Vakıfbank’ın (B) grubu hisselerinden diğer mülhak vakıflara ait olan hisseler ile (C) grubu hisselerinden diğer gerçek ve tüzel kişilere ait olan hisselerin sahiplerine, sahip olduğu hisselerin belirtilen koşullarda Hazine tarafından devralınmasmı talep etme imkânı tanındı. Diğer taraftan Vakıfbank’ın devir sonrası tabi olacağı hukuki rejimde değişiklikler yapılmak suretiyle kamu sermayeli diğer mevduat bankalarına ilişkin esaslarla uygulama birliği sağlanıyor. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na eklenen madde ile, ülkemizde merkez veya temsilciliği bulunan uluslararası kuruluşlarda, kamu kurumlarında istihdam edilen personelin görevlendirilebilmesi amaçlandı. Ayrıca, bu suretle görevlendirilecek personele ödenecek aylığın nasıl tespit edileceği belirlendi.

Türkiye Kalkınma Bankası Anonim Şirketi’nin kuruluşuna ilişkin 14/10/1999 tarihli ve 4456 sayılı Kanunda yürürlüğe girdiği tarihten bugüne, ülkemiz ve dünyadaki bankacılık sisteminde ve anlayışında meydana gelen gelişmeler ve Bankanın büyüme hedefleri doğrultusunda ortaya çıkan ihtiyaçlar nedeniyle bazı düzenlemelerin yapılması zorunluluğu hasıl olmuştur. Ülkemizin kalkınma hedefleri doğrultusunda, çağdaş kalkınma ve yatırım bankacılığı araçlarını kullanarak, rekabetçi ve dinamik bir sektörde etkin ve verimli bankacılık faaliyeti yapılabilmesi, 5411 sayılı Bankacılık Kanun’u ile uyum sağlanması ve mevduat kabul eden kamu bankalarındaki iyileştirmelerin bankada da sağlanması ve uluslararası bankacılığın gereklerine göre çalışılabilmesi için gerekli yasal altyapının oluşturulması amaçlanmıştır.

4562 sayılı kanunda yapılması öngörülen değişiklik ile, Hazine Müsteşarlığı Teşvik Uygulama Genel Müdürlüğü’nün Ekonomi Bakanlığı’na bağlanması sebebiyle organize sanayi bölgelerindeki tahsis edilen parselin değerinin belirlenirken Hazine’nin uygun görüşünün alınmasına ihtiyaç kalmadığından bu hususta düzenleme yapılmıştır.

4603 sayılı kanunda yapılan değişiklikle; mevduat alacağı olduğu mahkeme kararlan ile sabit olan tasfiye halindeki Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi’nin mudilerinin mağduriyetlerinin giderilerek alacaklarını tahsil edebilmesine yönelik düzenleme yapılmıştır. 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nda yapılan düzenlemelerde genel itibarıyla uygulamada yaşanan tereddütlerin giderilmesi ve daha yalın ve pratik uygulamanın tesisi amaçlanmıştır. Bu bağlamda bireysel emeklilik sisteminde Devlet katkısının kimlere ödenebileceğine açıklık getirilmiş, birikimlerin haczi, rehni gibi durumlarda operasyonel kolaylık sağlanması; caydırıcı ve hakkaniyetli bir ceza sisteminin hayata geçirilmesi öngörülmüştür. Sigortacılıkla ilgili olarak ülkemiz uygulamasında mevcut olmayan piyasa ve sigorta modellerine hukuki zemin hazırlanmış, zorunlu sigortalarda uygulama birliğinin temini, idari para cezalarının etkinliğinin arttırılması, Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği yapılanmasının diğer finans sektörleri meslek kuruluşlarında olduğu gibi esnek bir hukuki zemine kavuşturulması amaçlanmıştır.

4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda yapılan değişiklik ile Türkiye-Avrupa Birliği mali işbirliği çerçevesinde yürütülen program ve projelerin uygulanması sırasında çeşitli nedenlerle ortaya çıkan ilave finansman ihtiyacı sorununun giderilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca aynı kanunda yapılan değişiklikle kamu yatırım ve hizmetlerinin özel sektör işbirliğiyle gerçekleştirilmesinde yaygın bir şekilde kullanılan yap-işlet-devret, yap-işlet, yap-kirala-devret ve benzeri finansman modellerine yönelik olarak Hazine Müsteşarlığı tarafından talep edilecek bilgi ve belgelerin temin edilmesine yönelik düzenleme yapılmıştır;

5369 sayılı kanunda yapılan değişiklikle kullanım hakkı verme sürecinin etkinleştirilmesi amaçlanmıştır. 5809 sayılı kanunda yapılan değişiklikle yetkilendirme karşılığı ödenmesi gereken kullanım hakkı ücretlerinin Hazine Müsteşarlığı hesapları yerine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun ilişkili olduğu Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Merkez Muhasebe Birimi hesabına yatırı İmasının sağlanması amaçlanmıştır.

6306 sayılı Kanunda yapılan değişiklikle anılan kanun kapsamında sağlanması öngörülen krediler ile dönüşüm faaliyetleri kapsamında yapılacak konutlara ilişkin, hak sahiplerinin bankaların yanı sıra finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketlerinden sağlayacakları finansmana da faiz desteği verilebilmesi düzenlenmiştir.

6356 sayılı Kanunda yapılan değişiklikle Resmi Gazete’nin basım ve dağıtım hizmetlerinde aksama yaşanmaması amaçlanmıştır. 6362 sayılı kanunda yapılan değişiklik ile Flazine menfaatlerinin korunmasını teminen Borsa İstanbul Anonim Şirketi tarafından 30 Aralık 2015 tarihi somasında stratejik ortaklık amacıyla kullanılan payların geri dönüşü neticesinde iktisap edilen Şirket payları üzerinde Hazinenin intifa hakkının olduğunun ve Şirketin iktisap ettiği paylar ile Şirketin kendi payları karşılığında iktisap ettiği payların elden çıkarılması halinde her türlü gelir ve menfaatin Hazineye ait olduğunun hüküm altında alınması amaçlanmıştır.

19 Aralık 2012 tarihli ve 2012/4213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT) ve bağlı ortaklıkları 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren bağımsız denetime tabi olacağından, KİT'lerin ve bağlı ortaklıkların bağımsız denetime uyum sağlaması amacıyla düzenlemeler yapılmaktadır. Ayrıca, KİT’lerin kurumsal yönetim ilkelerine uygun olarak iç kontrol sistemi kurması ve iç denetçi istihdam etmesine ilişkin de düzenlemeler öngörülmüştür. 234 sayılı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de yapılan düzenleme ile rayiç değerler üzerinden kayıtların yapılabilmesi amaçlanmıştır.’’