Buğdaya 16 yılda 15 milyar dolar!

HABER: CAN TOPAKTAŞ

Yüzlerce ürün geliyor artık dışarıdan. Ne topraklarımızı koruyabiliyoruz ne de tohumlarımızı… Gen değişiminde geldiğimiz noktayı dahi tam olarak bilmiyoruz.

Gazeteci arkadaşım Dursun Eroğlu’nun Anadolu Ajansından (AA) emekli olduktan sonra Koza Dağcılık Kulübü ile başladığı gezilerin sonunda gözlem ve sohbetlerden süzerek ele aldığı yazılarını okudukça içim daha da daraldı. Gerçekler acıydı ve toprak işleyen köylü kalmamıştı orta yerde… Meralarda hayvan sayısı azalmış, Türkiye kendi halkını besleyebilmek için ithalata başlamıştı. Bursa da bile sorunlar büyüktü…

İstatistiki bilgilere ulaşmaya çalıştım; Durumumuz pek de iç açıcı değil…

BUĞDAY, TEMEL GIDA MADDESİ

Buğday, 10 bin yıl önce Anadolu’da yetiştirildi… Şanlıurfa’da başlayan tarım, bugünlere kadar geldi. Bu yüzden buğdayın ekolojik çeşitliliği açısından topraklarımız çok önemli…

14 gen taşıyan Siyez Buğdayı ile BESAŞ’ın stantlarında tanıştım. Merak edenler 21-24 Haziran tarihleri arasında Çarşamba semtindeki Kapalı Pazar Alanı’nda hayata geçen Kastamonu Günleri’nde hem ununu hem de bulgurunu alabilir.

2000’li yılların başında 1 milyon ton civarında olan buğday ithalatımız, 2007 yılında 2 milyon tonun üzerine, 2014 yılında ise 5 milyon tonun üzerine çıkmış durumda.

Ülkemizde gıda sanayinin yaklaşık yüzde 60’ının hammaddesini buğday oluşturmaktadır. Buğdayın hammaddesini oluşturduğu un ihracatında da dünya lideriyiz. Önemli bir makarna ihracatçısı ülkeyiz. Buna bulgur, irmik ve bisküviyi de eklediğimizde önemli miktarda döviz girdisi elde ettiğimiz ortada… Ancak bu sürdürülebilir olarak görülmemeli… Dünyada başlayacak bir kıtlıkta Türkiye kendini besleyemez hale gelebilir…

ÜRETİM-TÜKETİM DENGESİ

Ülkemizde yılda 20,8 milyon ton buğday üretilmektedir. Yurtiçi kullanımımız 19-20 milyon ton civarında olup üretimimiz bu talebi karşılayacak düzeyde. Gıda sanayinin ihracata yönelik talebi ile kullanım 24-25 milyon tona yükselmektedir. Bu açık yılda ortalama 4,6 milyon tonluk buğday ithalatı ile kapatılmaktadır. İthalat hızla devam etmektedir…

BUĞDAY GELİYOR MAKARNA OLUYOR!

Türkiye’nin buğday ithalatına ödediği döviz ile buğday unu, makarna, irmik, bisküvi, bulgur gibi ürünlerin ihracatından elde ettiği gelir karşılaştırıldığında; 2014’te 186 milyon dolar, 2015’te 640 milyon dolar, 2016’da 950 milyon dolar, 2017’de 856 milyon dolar ve 2018 (Ocak-Eylül dönemi) 520 milyon dolar artı kazanç elde ettiği gerçeği var…

EKİM ALANLARI DARALDI

2002-2019 yılları arasında iktidar hiç değişmedi. Bu süre boyunca uygulanan tarım politikaları sonucunda buğday ekim alanları 93 milyon dekardan 76,7 milyon dekara düştü. Fark 16,3 milyon dekar… Dekara ortalama buğday verimimizin TÜİK verilerine göre 272 kg olduğu dikkate alındığında, buğday üretilmeyen 16,3 milyon dekar tarım arazisinden elde edilebilecek buğday miktarı 4,4 milyon ton…

DIŞARDAN ALIMLAR KÖYLÜYÜ VURDU

İthalata 2014’te 1,5 milyar dolar, 2015’te 1,1 milyar dolar, 2016’da 891 milyon dolar, 2017’de 1 milyar dolar ve 2018’de (Ocak-Eylül) 884 milyon dolar ödedik… 16 yıl içinde ödenen rakam 15 milyar dolara kadar yükseldi. Bu rakam çiftçiye verilseydi eğer; Türkiye başka şeyleri konuşuyor olacaktı…

GIDA İHRACATIMIZ İDARE EDİYOR

Gıda sanayiinin ihracatı da önemli. 2014 için 17,7 milyar dolar, 2015’te 16,6 milyar dolar, 2016’da 16 milyar dolar, 2017’de 16,7 milyar dolar ve 2018’de 12,3 milyar doları bulan ihracat, yeni yatırımcıları da ülkeye çekiyor. Var olan şirketler birer birer satın alınıyor… Şekerde bağımlılık ise bir başka haberin konusu olarak rezervde duruyor.

Resmi rakamlara göre; Uygulanan tarım politikaları sonucu tarım arazileri 266 milyon dekardan 234 milyon dekara kadar inmiş durumda. Tarım topraklarının 32 milyon dekar küçülmesi herkesi en azından korkutmalı.

Çiftçi, iş yaparsa borçlanıyor… Traktörünü satan satana…