Bursa’ya özgü, marka tescilli, dünyanın tek müziksiz halk oyunu…
Oyundan öte bir felsefe.
Kılıç Kalkan oyunun doğuşu Osmanlı Ordusun Bursa’yı fethetme dönemlerine rastlıyor. Bursa kalesi uzun süre kuşatma altında kaldığından ve kuşatma süresi uzadığından ordu da moral çöküntüsü başlaması üzerine bazı askerler, hem kale içindeki Bizans askerlerinin moralini bozmak, hem de beklemekten sıkılan Osmanlı ordusu askerlerine moral vermek için, Bursa Kalesi dışında ikişerli, dörderli ve daha kalabalık gruplar halinde karşılıklı olarak kılıç ve kalkanları ile oynamaya başlarlar. Ellerinde bulunan kılıç ve kalkanları birbirine vurarak çıkardıkları sesi zamanla ritim haline getirerek, bu ritim eşliğinde silahlı eğitim hareketine benzer hareketler geliştirirler.
Bursa Şehri uzun bir kuşatma sonunda hiçbir çarpışma olmadan Bizanslılardan 6 Nisan 1326’ da alınır ve kısa bir süre sonra da Osmanlılar tarafından başkent ilan edilir. Ardından Osmanlı Ordusu Bursa’da toplanmaya başlar ve orduya katılan gençler ilk askerlik eğitimlerini burada yaparlar. Genç askerler kılıç ve kalkan ile sürekli yaptıkları eğitimlerini monotonluktan kurtarıp zevkli hale getirebilmek için, geliştirdikleri bu ritim eşliğinde oynadıkları oyunu askerlikle ilgili olayları anlatan figürler haline dönüştürürler.
Kılıç ve kalkanların birbirlerine vurmasından çıkan sesler de bu oyunun ritmi olur. 1326 yılında Bursa’da başlayan bu oyun zamanla sivil halkın da asker geçirmelerinde, peştamal kuşanmalarında ve diğer özel günlerinde tekrarlandığı bir halk dansı haline dönüşürek Bursa’nın bir sembolü haline gelir.
Kılıç Kalkan oyununu Kılıç Kalkan figürlerinin orijinalliğini bozmadan halk oyununa dönüştüren ve koreografisini oluşturan ise merhum Mustafa Tahtakıran’dır.
Bu yazı tarihi bilgilerin ışığında aldıkları emaneti başlarının üzerinde taşıyarak Kılıç Kalkanı yüz yıllık bir felsefe haline getirenlere dair…
Bursa Tahtakıran Kılıç Kalkan Derneği Başkanı sayın Metin Dikerel başta olmak üzere derneğin tüm yönetim kurulu üyeleri aldıkları mirası yemin etmişcesine koruyorlar. Konuşmadık ama yemin etmişte olabilirler.
Derneğin Setbaşı’nda ki binasına girmeden efsunlanmaya başlıyorsunuz.Otantik yapının bahçesinde ki iki kılıç kalkan oyuncusunun kocaman heykelleri ve ön cephe deki klasik kılıç kalkan logosu binanın içerisinde görecekleriniz birer fragmanı adeta.Göreceklerinizi özellikle yazmıyorum;görmeyenler gitsin görsünler diye.
Kılıç kalkan, dünyanın müziksiz oynanan tek oyunu olmakla birlikte ritmini kılıç ve kalkanın birbirine vurulmasıyla alan bir oyun.
Dernek başkanı Metin bey,bu güne dek tanıdığım en naif ve konusunun entellektüeli kişilerden biri.Özellikle Tahtakıran’ı ve tarihini anlatırken dinleyeceksiniz onu.Bir zaman yolculuğuna çıkıyorsunuz kurduğu cümlelerinde.O anlattıkça siz an be an yaşıyorsunuz bu yüz yıllık çınarın öyküsünü.
Sivil Gündem’in Fark Yaratanlar 2017 ödülünün de sahibi olan Bursa Tahtakıran Kılıç Kalkan Derneği Gençlere kılıç kalkan kültürünü tanıtmayı amaçlayan Bursa Büyükşehir Belediyesinin logosunda da yer alarak bir başka ilke imza atmış. Dernek vizyonunu kılıç kalkanın sadece bir halk oyunu olmadığı, mertlik, cesaret, kardeşlik, barış kısaca hayata karşı dik duruşun bir ifadesi olması üzerine kurgulamış.
TÜİK verilerine göre, Türkiye de ortalama insan ömrümüz 78 yıl.’’Şu kadar dernek biliyorum diyorsun, say bakalım Türk insanından uzun yaşayanı kaç tane?’’ derlerse fena halde çuvallarım.
Yani çuvallardım,artık derhal ismini verebileceğim Bursa’ya dair bir örneğim var. Hem de hiçbir şaibeye karışmadan,sadece kuruluş felsefesine sadık kalıp Bursalıyım diyenler adına emanet aldıkları ata yadigarını yüz yıldır halel getirmeden yaşatan bir örneğim.
Sanırım Metin Bey de ’’Yüz yıl; kelime anlamıyla bir çırpıda telaffuz etmek ne kadar kolay oluyor. Ama bir de sahada olanlara sormak lâzım. Ne sicil bozukluğu, ne suistimal , ne bir vukuat. Kapatılan tüm derneklerin yanında dimdik ayakta duran, pırıl pırıl ışıldayan Tahtakıran derneği. Bu onurla yüzüncü faaliyet yılımızı kutladık.’’derken benimle aynı şeyi kastediyor.
Yüzüncü yaşın kutlu olsun;
Bin yaşa Bursa Tahtakıran Kılıç Kalkan Derneği
Tarihinden aldığın onurunla
Bin yaşa…
Yorum Ekle
Yorumlar
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Web.tv
Olcay ERÖZDEN
Bin yaşa tahta kıran
Bir bir birleşince yiğitlerin elindeki kılıçlar,
Güç oldu,devlet oldu,cihan oldu.
Kayı boyunda yeniden söz verdi erine;
Bursa’da kök saldı çınar oldu adalet oldu.
***
Ve çınar şimdi asırlık oldu…
Bursa’ya özgü, marka tescilli, dünyanın tek müziksiz halk oyunu…
Oyundan öte bir felsefe.
Kılıç Kalkan oyunun doğuşu Osmanlı Ordusun Bursa’yı fethetme dönemlerine rastlıyor. Bursa kalesi uzun süre kuşatma altında kaldığından ve kuşatma süresi uzadığından ordu da moral çöküntüsü başlaması üzerine bazı askerler, hem kale içindeki Bizans askerlerinin moralini bozmak, hem de beklemekten sıkılan Osmanlı ordusu askerlerine moral vermek için, Bursa Kalesi dışında ikişerli, dörderli ve daha kalabalık gruplar halinde karşılıklı olarak kılıç ve kalkanları ile oynamaya başlarlar. Ellerinde bulunan kılıç ve kalkanları birbirine vurarak çıkardıkları sesi zamanla ritim haline getirerek, bu ritim eşliğinde silahlı eğitim hareketine benzer hareketler geliştirirler.
Bursa Şehri uzun bir kuşatma sonunda hiçbir çarpışma olmadan Bizanslılardan 6 Nisan 1326’ da alınır ve kısa bir süre sonra da Osmanlılar tarafından başkent ilan edilir. Ardından Osmanlı Ordusu Bursa’da toplanmaya başlar ve orduya katılan gençler ilk askerlik eğitimlerini burada yaparlar. Genç askerler kılıç ve kalkan ile sürekli yaptıkları eğitimlerini monotonluktan kurtarıp zevkli hale getirebilmek için, geliştirdikleri bu ritim eşliğinde oynadıkları oyunu askerlikle ilgili olayları anlatan figürler haline dönüştürürler.
Kılıç ve kalkanların birbirlerine vurmasından çıkan sesler de bu oyunun ritmi olur. 1326 yılında Bursa’da başlayan bu oyun zamanla sivil halkın da asker geçirmelerinde, peştamal kuşanmalarında ve diğer özel günlerinde tekrarlandığı bir halk dansı haline dönüşürek Bursa’nın bir sembolü haline gelir.
Kılıç Kalkan oyununu Kılıç Kalkan figürlerinin orijinalliğini bozmadan halk oyununa dönüştüren ve koreografisini oluşturan ise merhum Mustafa Tahtakıran’dır.
Bu yazı tarihi bilgilerin ışığında aldıkları emaneti başlarının üzerinde taşıyarak Kılıç Kalkanı yüz yıllık bir felsefe haline getirenlere dair…
Bursa Tahtakıran Kılıç Kalkan Derneği Başkanı sayın Metin Dikerel başta olmak üzere derneğin tüm yönetim kurulu üyeleri aldıkları mirası yemin etmişcesine koruyorlar. Konuşmadık ama yemin etmişte olabilirler.
Derneğin Setbaşı’nda ki binasına girmeden efsunlanmaya başlıyorsunuz.Otantik yapının bahçesinde ki iki kılıç kalkan oyuncusunun kocaman heykelleri ve ön cephe deki klasik kılıç kalkan logosu binanın içerisinde görecekleriniz birer fragmanı adeta.Göreceklerinizi özellikle yazmıyorum;görmeyenler gitsin görsünler diye.
Kılıç kalkan, dünyanın müziksiz oynanan tek oyunu olmakla birlikte ritmini kılıç ve kalkanın birbirine vurulmasıyla alan bir oyun.
Dernek başkanı Metin bey,bu güne dek tanıdığım en naif ve konusunun entellektüeli kişilerden biri.Özellikle Tahtakıran’ı ve tarihini anlatırken dinleyeceksiniz onu.Bir zaman yolculuğuna çıkıyorsunuz kurduğu cümlelerinde.O anlattıkça siz an be an yaşıyorsunuz bu yüz yıllık çınarın öyküsünü.
Sivil Gündem’in Fark Yaratanlar 2017 ödülünün de sahibi olan Bursa Tahtakıran Kılıç Kalkan Derneği Gençlere kılıç kalkan kültürünü tanıtmayı amaçlayan Bursa Büyükşehir Belediyesinin logosunda da yer alarak bir başka ilke imza atmış. Dernek vizyonunu kılıç kalkanın sadece bir halk oyunu olmadığı, mertlik, cesaret, kardeşlik, barış kısaca hayata karşı dik duruşun bir ifadesi olması üzerine kurgulamış.
TÜİK verilerine göre, Türkiye de ortalama insan ömrümüz 78 yıl.’’Şu kadar dernek biliyorum diyorsun, say bakalım Türk insanından uzun yaşayanı kaç tane?’’ derlerse fena halde çuvallarım.
Yani çuvallardım,artık derhal ismini verebileceğim Bursa’ya dair bir örneğim var. Hem de hiçbir şaibeye karışmadan,sadece kuruluş felsefesine sadık kalıp Bursalıyım diyenler adına emanet aldıkları ata yadigarını yüz yıldır halel getirmeden yaşatan bir örneğim.
Sanırım Metin Bey de ’’Yüz yıl; kelime anlamıyla bir çırpıda telaffuz etmek ne kadar kolay oluyor. Ama bir de sahada olanlara sormak lâzım. Ne sicil bozukluğu, ne suistimal , ne bir vukuat. Kapatılan tüm derneklerin yanında dimdik ayakta duran, pırıl pırıl ışıldayan Tahtakıran derneği. Bu onurla yüzüncü faaliyet yılımızı kutladık.’’derken benimle aynı şeyi kastediyor.
Yüzüncü yaşın kutlu olsun;
Bin yaşa Bursa Tahtakıran Kılıç Kalkan Derneği
Tarihinden aldığın onurunla
Bin yaşa…