Hava Durumu
TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文
TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文

11 Eylül 1922 Bursa'nın kurtuluşu

Yazının Giriş Tarihi: 12.09.2020 00:09
Yazının Güncellenme Tarihi: 12.09.2020 00:09
Bursa'nın düşman işgalinden kurtuluşunun 98. yılı coşkuyla kutlandı Bursa Valisi Yakup Canbolat, Bursa'nın Kurtuluşu'nın 98. yıldönümü nedeniyle bir mesaj yayımladı.

Ertuğrul Gazi'nin hayali ve rüyası, Osman Gazi'nin inancı ve vasiyeti, Orhan Gazi'nin fethi ve mirası Bursa...

Medeniyetimizin kurucu şehri, tarihimizin ulu çınarı, Osmanlı İmparatorluğu'nun dibacesi Bursa, 1326 yılında Orhan Gazi'nin fethinden itibaren her zaman barışın ve huzurun şehri olmuştur. Ta ki Birinci Dünya Savaşına kadar...

Barışın, huzurun şehri Bursa'nın esareti; 8 Temmuz 1920'de Yunan askerlerinin şehri işgaliyle başladı. İşgalle birlikte, Riyaset Kürsüsüne kara bir örtü serildi. Bu milletin manevi başkentinin işgal altında kaldığı her gün yas demekti.

"Puşide-i Siyah" adıyla bilinen bu kara örtü 2 sene 2 ay 2 gün boyunca Riyaset Kürsüsü üzerinde örtülü kaldı. O örtü orada kaldıkça Türk Milleti'nin öfkesi ve azmi her daim canlı kaldı.

Zaferlerle dolu 1922 yılının Eylül ayı, Bursamız dâhil pek çok ilimiz için kurtuluş vakti oldu. 11 Eylül 1922, Türkiye Cumhuriyeti'ne uzanan yolda, özgürlüğün ve bağımsızlığın günü oldu. 11 Eylül'de tüm dünya, Anadolu insanın esarete boyun eğmeyeceğine bir kez daha şahit oldu.

10 Eylül'ü 11 Eylül'e bağlayan gece, 3.Kolordu Süvari Alayı'ndan Yüzbaşı Rüştü (Dinçer) Bey'in şehre girmesiyle, manevi Başkentin esareti de, Türk Milleti'nin yası da sona erdi, Riyaset Kürsüsü üzerindeki kara örtü kaldırıldı.

Bu duygu ve düşüncelerle; Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş aşamasının önemli yapı taşlarından birisi olan Bursamızın düşman işgalinden kurtuluşunda rol oynayan başta Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, silah arkadaşları ve tüm şehitlerimizi rahmet, şükran ve minnetle yâd ediyor, Bursamızın kurtuluşunun 98. yıl dönümünde Aziz Bursalı Hemşehrilerime şanlı ay yıldızlı bayrağımızın gölgesinde huzur ve barış dolu nice yıllar diliyorum.

Bursa’nın fethinden (6 Nisan 1326) İstanbul’un fethine (29 Mayıs 1453) kadar, İznik’in sembolik başkentliği (1331-1335)i ve Edirne’nin serhat başkentliği dışında, Bursa Osmanlı Devleti’ne başkentlik yapmıştır. İstanbul’un fethinden Cumhuriyetin kuruluşuna kadar Bursa, Hüdavendigar Vilayeti’nin (Livası) bir sancağı olarak idari teşkilatta yer almıştır.

Osmanlı döneminde Bursa Sancağı'na bağlı bulunan kazalar; Orhaneli (Adranos), Gemlik, Mihaliç (Karacabey), Kirmasti (Mustafakemalpaşa), Mudanya, Yenişehir, İnegöl, Lefke, Gölpazarı, Taraklı, Torbalı, Karamihal, Karahisar, Gümüşhisar, Nallıhan, Beypazarı, Küllük, Mihaliç, Günyazı, Seferhisar, Söğüt, Yarhisar, Pazarcık, Domaniç, Harmancık, Soma, Gönen, Gökçedağ, Kebsut, Aydıncık, Ayvacık, Bergama, Kete, Bayramiç ve Kozak’dır.

1839 yılında Hüdavendigar Eyaleti olarak isimlendirilen Bursa 1844 yılından itibaren mutasarrıflık ile yönetilmeye başlanmıştır. Dilaver Paşa, Hüdavendigar Eyaleti’nin ilk mutasarrıfı olup, bu dönemde 23 mutasarrıf görev almıştır.

1855 yılında Hüdavendigar Eyaleti; Kocaeli (İzmit), Hüdavendigar (Bursa), Kütahya, Karahisar-ı Sahib (Afyon), Erdek, Karasi (Balıkesir) Ayvalık olmak üzere 6 liva ve 124 kazadan ibarettir.

Osmanlı’da idari teşkilatta yaşanan değişiklikle 1858 ve 1867 yılında yapılan yerel yönetim reformları sonrasında oluşturulan Hüdavendigar Liva (il) sının merkez sancağı Bursa olmuştur.

1864 yılında ise vilayet oluşturulup 1867 yılı temmuzundan itibaren Bursa valiler tarafından yönetilmeye başlanmıştır. Bursa’nın ilk vali ünvanlı Yöneticisi Hamdi Paşa’dır.

1871 yılındaki yönetmeliğe göre taşra yönetimi vilayet, liva, kaza ve köy örgütü olarak dörde ayrılmış, Hüdavendigar Vilayeti’nin merkez sancağı da Bursa olmuştur. Bu düzenlemeye göre ise Bursa Sancağı’na, Gemlik, Mudanya, İnegöl, Yenişehir, Harmancık, Karacabey ve Bilecik ilçeleri bağlıydı. 1881 yılında da Orhaneli ile Mustafakemalpaşa ilçe merkezi olmuştur. 1885 yılında Bilecik'te Ertuğrul Sancağı kurulunca, İnegöl Ertuğrul Sancağı'na bağlandı. 1887 yılında Yenişehir Bilecik'e bağlandı. Gemlik'e bağlı bir bucak olan Pazarköy/Orhangazi de, 1893 yılında yeniden kaza (ilçe) oldu.

1918 yılından sonra ise Hudavendigar adı, Bursa Vilayeti olarak değiştirilmiştir. 1924 yılında çıkarılan yasalar ile yönetsel örgütlenmede livalar kaldırılıp iller oluşturulmuştur.

1926 yılında Bursa’ya bağlı ilçeler; Mudanya, Gemlik, Orhangazi, Mustafakemalpaşa, Karacabey ve Orhaneli’ dir. 1926 yılında Bilecik'e bağlı olan İnegöl ve Yenişehir, 1930 yılında ise Yenişehir'e bağlı bir bucak olan İznik, Bursa'ya bağlı bir ilçe merkezi olmuşlardır. 1953 yılında Keles, 1987 yılında Orhaneli'nin bucakları olan Büyükorhan ve Harmancık ile Yıldırım, Osmangazi ve Nilüfer merkez ilçeleri, 1990 yılında ise, Kestel ve Gürsu ilçeleri kurulmuştur. Bugün Bursa'ya bağlı 17 ilçe ile 7 bucak merkezi vardır.

26 Ağustos'ta başlayan mücadele sırasıyla 11 Eylül Bursa'nın kurtuşuna kadar devam etti

26 Ağustos 1922 Büyük Taarruz başladı. (saat : 5:30'da topçu ateşi ile)
26 Ağustos 1922 İznik kurtuldu.
27 Ağustos 1922 Afyon kurtuldu.
30 Ağustos 1922 Dumlupınar'da Başkomutan Muharebesi kazanıldı.
31 Ağustos 1922 Mustafa Kemal, Fevzi ve İsmet Paşaların son durumu değerlendirmeleri ve Başkomutan'ın takip emrini vermesi.
1 Eylül 1922 Mustafa Kemal Paşa'nın Başkomutanlık emri: "Ordular! İlk Hedefimiz Akdenizdir. İleri!"
2 Eylül 1922 Yunan Başkomutanı Trikopis, Çalköy civarında esir alındı, Eskişehir kurtarıldı.
3 Eylül 1922 30 Ağustos Muharebesi'ne "Başkomutan Muharebesi" adı verildi.
3 Eylül 1922 Gazi Mustafa Kemal, Dumlupınar'dan Uşak'a geldi.
4 Eylül 1922 Yunanlılar Akşehir'i yaktı, Söğüt ve Kula kurtarıldı.
5 Eylül 1922 Bilecik kurtarıldı.
6 Eylül 1922 Bursa'nın Yunanlılarca işgal edilmesi üzerine, T.B.M.M. kürsüsüne örtülmüş olan kara örtü kaldırıldı.
6 Eylül 1922 Yunanistan'ın Anadolu ordularına Başkomutan olarak atadığı Polyemekalis İzmir'e geldi.
7 Eylül 1922 İtilaf Devletleri, Ankara Hükümetine başvurarak mütareke istediler. Yunanistan'ın Anadolu'yu boşaltmasını koşul olarak ileri sürdüler.
7 Eylül 1922 Yunanistan'da Hükümet istifa etti. Yeni kabineyi Kalogeropulus kurdu.
7 Eylül 1922 Aydın'ın kurtuluşu.
8 Eylül 1922 Manisa'nın kurtuluşu.
9 Eylül 1922 İzmir geri alındı.
10 Eylül 1922 Gazi Mustafa Kemal'in teklifi üzerine, Büyük Millet Meclisi saltanatın kaldırılmasına karar verdi.
10 Eylül 1922 Mustafa Kemal Paşa'nın İzmir'e girişi.
11 Eylül 1922 Bursa'nın kurtuluşu. ile taçlanmış oldu...

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
Yükleniyor..
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.